Adrenomimetiklar. Pediatriyada adrenomimetiklarni o’ziga xos qo’llanishi. Reja

Adrenomimetiklar.

Pediatriyada adrenomimetiklarni o’ziga xos qo’llanishi.

REJA:

• ADRENERGIK SINAPSLARGA TA’SIR ETUVChI VOSITALAR.
• α, β -ADRENOMIMETIKLAR.
• ASOSAN α -ADRENOREЦEPTORLARNI QO’ZG’ATUVChI VOSITALAR
• ASOSAN β -ADRENOREЦEPTORLARNI QO’ZG’ATUVCHI VOSITALAR
• SIMPATOMIMETIKLAR.

ADRENERGIK SINAPSLARGA TA’SIR ETUVChI VOSITALAR.

Simpatik nervlarning postganglionar tolasi oxirida joylashgan neyro-effektor sinapslarda qo'zg'alish impulsining o’tkazilishi mediator-noradrenalin (NA) vositasida amalga oshadi. Simpatik nerv tolalarinig oxiri effektor a’zo ichida tarmoqlanib, nozik to’r ҳosil qiladilar. Ularning uchlari kengaygan bo’lib, u erda NAning sintezi kechadi va NA to’planadi. NA fenilalanindan ҳosil bo’ladi (fenilalanin-tirozin-DOFA-NA-adrenalin), bunda bir qator fermentlar ishtirok etadi. DOFA va dofamin neyronlar, NA bo’lsa, vezikulalarda ҳosil bo’ladi, chunki dofamin β-gidorksilaza faqqt vezikulalarda uchraydi. Adrenergik nerv tolalarida NA uch xil turdagi zaҳira sifatida yigiladi:

• (labil) o’zgaruvchan-vezikulalarda;
• (stabil) turg’un-vezikulalarda;
• erkin-stitoplazmada;

Adrenoresteptorlarning qo’zg’alishi, ularga xos bo’lgan o’zgarishlar bilan namoyon bo’ladi. Odatda α- adrenoresteptorlar qo'zg'alganda a’zoning faolligi ortadi (ichak mushaklardan tashqari, ularning tonusi pasayadi). β-adrenoresteptorlar qo'zg'alganda, a’zoning faolligi susayadi (yurakdan tashqari:-taxikardiya, qisqarish kuchi ortadi, avtomatizm ortadi, o’tkazuvchanlik engillashadi). Toqimalarda α va β-adrenoresteptorlarning nisbati ҳar xil. Teri, buyrak, ichak qon tomirlarda, me’da-ichak traktining sfinkterlarida, qorataloqning trabekulalarida α-adrenoresteptor ustunlik qiladi.

Adrenoresteptorlarning qo’zg’alishi, ularga xos bo’lgan o’zgarishlar bilan namoyon bo’ladi. Odatda α- adrenoresteptorlar qo'zg'alganda a’zoning faolligi ortadi (ichak mushaklardan tashqari, ularning tonusi pasayadi). β-adrenoresteptorlar qo'zg'alganda, a’zoning faolligi susayadi (yurakdan tashqari:-taxikardiya, qisqarish kuchi ortadi, avtomatizm ortadi, o’tkazuvchanlik engillashadi). Toqimalarda α va β-adrenoresteptorlarning nisbati ҳar xil. Teri, buyrak, ichak qon tomirlarda, me’da-ichak traktining sfinkterlarida, qorataloqning trabekulalarida α-adrenoresteptor ustunlik qiladi.