Adrenomimetiklar. Pediatriyada adrenomimetiklarni o’ziga xos qo’llanishi. Reja

α -Adrenoresteptorlarni qo'zg'atganda yuzaga keladigan o’zgarishlar:

α -Adrenoresteptorlarni qo'zg'atganda yuzaga keladigan o’zgarishlar:

• teri, shilliq qavat, buyrak, ichak, qon tomirlarining qisqarishi;
• ko’zning rangdor pardasidagi radial mushaklarning qisqarishi (midriaz);
• me’da-ichak traktidagi sfinkterlarning qisqarishi;
• qorataloq trabekulalari (mushaklarining qisqarishi(qorataloq kichrayadi);
• bachadon mushaklarining (miometriy) qisqarishi;

β -Adrenoresteptorlarini qo’zg’atilganda yuzaga keladigan o’zgarishlar:

β -Adrenoresteptorlarini qo’zg’atilganda yuzaga keladigan o’zgarishlar:

• ko’ngdalang targ’il mushaklar, jigar, o’pka, bosh miya, miokard qon tomirlarining, silliq mushaklari bo’shashadi, tomir kengayadi (β2);
• bronxlarning silliq mushaklari bo’shashadi (β2);
• mimetriy tonusi susayadi (β2);
• glyukogenoliz (glikogenning parchalanishi) tezlashadi;
• lipoliz kuchayadi (β2);
• yurak qisqarishining soni va kuchi ortadi (β1);
• me’da-ichak trakti a’zolarining ҳarakati va tonusi susayadi (β1);

α, β -ADRENOMIMETIKLAR

ADRENALIN-buyrak usti bezining miya qismidagi xromaffin xujayralarida ҳosil bo’ladigan gormon. Sintetik yo’l bilan ҳam olingan. So’yilgan qora mollarning buyrak usti bezidan ajratib olinadi. Adrenalin α va β-adrenoresteptorlarni bevosita qo'zg'atadi. Fiziologik konstentrastiyalarida faqqt β-adrenoresteptorlarni qo'zg'atadi, katta konstentrastiyalarda α adrenoresteptorlarni ҳam qo'zg'atadi. Buning natijasida yurak qisqarishlarining soni va kuchi ortadi (yurakning minutlik va sistolik ҳajmi ortadi), qon bosimi ko’tariladi, ko’z qorachigi kengayadi, lekin ko’zning ichki bosimi oshmaydi, chunki tomirlar torayadi va suyuqlik ishlab chiqish pasayadi. Bronxlarning silliq muskullari bo’shashadi. Agar bronxospazm bo’lsa yo`qo­ladi, MITning sfinkterlari tonusi oshadi, lekin a’zolar tonusi va ҳarakati pasayadi. qorataloq qisqaradi, undagi qon tomirlarga o’tadi. Teri, ichak, buyrakning qon tomirlari torayadi, bosh miya, o’pka, skelet mushaklar, yurak qon tomirlari kengayadi. Giperglikemiya va giperlipidimiya rivojlanadi. Yurak mushaklarining O2 ga bo’lgan talabi ortadi. qonda sut kislotasi miqdori ortadi. MNSni adrenalin qo'zg'atadi (bezovtalanish, tremor yuzaga keladi), MITda adrenalin parchalanib ketishi tufayli, uni faqat maҳalliy yoki parenteral yo’l bilan kiritiladi - (t/o, m/i, t/i), adrenalinning ta’siri davomli emas (5min tomirga, 30min mushakga kiritilsa), chunki ekstraneyronal yutiladi va parchalanadi.