Агрокимё. doc
Download 0.66 Mb. Pdf ko'rish
|
agrokimyo-1
|
Adabiyotlar: 8,9,10,11,13 O’simliklar mineral oziqlanishda azotni asosan nitrat va ammoniy ionlari shaklida o’zlashtiradi. Nitrat ioni shaklida o’zlashtirilgan azot o’simlik tarkibida kechadigan fiziologik jarayonlar ta’sirida ammiakgacha qaytariladi. Ammiak o’z navbatida oqsil hosil bo’lish jarayoni va organik moddalarga sarflanadi. O’simliklar tarkibida tashqi oziq muhiti yetarli darajada qulay bo’lganda o’simlikda nitratlar kam to’planadi. Ammo azotli o’g’itlar noto’g’ri, oshirilgan me’yorda qo’llanilishi qishloq xo’jalik mahsulotlarining tarkibida nitrat ko’p to’planishiga olib keladi. Nitratlar ayniqsa nitritlarning tashqi muhitdan oshiqcha o’zlashtirilishi o’simlikda nitrozoaminlar hosil bo’lishiga olib kelishi mumkin. Nitrozoaminlar kanserogen modda hisoblanib, organizmlar uchun xavfli hisoblanadi. Hozirgi paytda ayrim toksik moddalar, nitratlar uchun organizm uchun xavfli bo’lmagan cheklangan miqdori yangi gigiyenik me’yori ishlab chiqilgan. Nitrozoaminlar turli muhitlarda nitritlar va ikkilamchi ionlardan sintezlanishi mumkin va ular biologik obyektlar uchun supermutagenlar hisoblanadi. Mineral o’g’itlar, ayniqsa azotli o’g’itlar qo’llashning oshishi mahsulot tarkibida nitratlar miqdorini aniqlab, sifatini baholashda juda muhim ekanligini ko’rsatmoqda. 5-jadval O’simlik mahsulotlari tarkibida nitratlarning cheklangan miqdori,
1kg mahsulotda mg hisobida. Cheklangan miqdori, mg-kg NO - 3
T/R
Mahsulot turi Ochiq maydon Himoyalangan maydon 1. Kartoshka 250
- Oqbosh karam ertagi 900 -
Kechki 500
- Sabzi ertagi 400 -
Kechki 250
- 4. Pomidor 150 300
5. Bodring 150
400 6. Osh lavlagi 400 -
80 - 8. Ko’k piyoz 600 600
9. Qovun 90
- 10. Tarvuz 60 -
100 400
12. Qovoqcha 400
400 13. Xo’raki uzum navlari 60 -
60 - 15 Nok 60 - PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com |
