“Agrokimyo va agrotuproqshunoslik

Singdirilgan asoslar yig’indisi. 
 
Tuproq va 
joyning
nomi
Tuproq
namunasi 
chuqurligi
Singdiri- 
lgan kationlar 
 100g mg / ekv 
 Keyingi yilgisiga nisbatan % 
2+ 
Ca
2+ 
Mg 
+ 
K 
+ 
Na
Tipik sur-
qo’ng’ir tusli 
5-10 
2,32 
53.30 
20,5 
26,6 
- 
12-22 
8,09 
64,80 
25,5 
9,6 
0,1 
Janubiy 
O’zbekiston 
A.N.Rozanov 
25-30 
6,21 
63,80 
34,5 
11.4 
0,3 
 Tipik sur- 
qo’ng’ir tusli
Nurota 
Vodiysi
I.B.Boboxo’ja
yev 
0-7 
6,94 
84,82 
11,80 
0,95 
2,43 
15-25 
3,95 
85,07 
11,43 
1,01 
2,49 
25-35 
7,11 
86,17 
9,33 
2,15 
2,35 
50-80 
5,27 
70,00 
23,07 
2,63 
4,30 
90-120 
5,51 
74,66 
20,63 
2,32 
2,39 
Sho`rtobli sur-
qo’ng’ir tusli
Qarshi cho’li 
0-5 
5,41 
72,9 
12,0 
5,3 
9,8 
5-15 
5,18 
74,1 
8,6 
6,5 
10,8 
30-40 
5,48 
68,2 
14,9 
6,7 
10,2 
 
3.9 Agrokimyoviy xossalari 
Cho’l zonasining qumli cho’l va sur-qo’ng’ir tusli qumloq
tuproqlari avtomorf qatoridagi boshqa tuproqlarga nisbatan ancha
past unumdorlik ko’rsatgichlariga ega. Ular ayniqsa organik
moddalarga kambag’al. Qumli cho’l tuproqlarining g’ovak
chimlangan ildizlar ko’p to’plangan gorizontida tipik hollorda
gumus miqdori 0,05-0,130 % ni tashkil etib pastga tomon asta-sekin

---

34 
kamayib boradi. Shu sababli ustki 1 metrli qatlamda gumus miqdori
juda kam . Gumus miqdorining kamligi uchun uni yalpi azot
miqdori xam juda oz bo’lib 0,006-0,010 %. Shuvoqlar o’sgan
maydonlarda azot miqdori birmuncha yuqori. Sur qo’ng’ir tusli
qumloq tuproqlar xam gumusga juda kambag’al, ammo qumli cho’l
tuproqlariga nisbatan gumus va azot biroz ko’proq, bu yillik
o’simliklar ildizlarinng ancha chuqur tarqalganligi bilan bog’liq.
Tuproqlardagi qumning miqdori ko’ra gumus miqdori ustki 
gorizontlarda 0,13 dan 0,54 % gacha azot esa 0,010 dan 0,042 
%gacha keng miqyosda o’zgarib turadi.