Agronomiya (ekin turlari bo‘yicha) kasbi

O‘quv rejaga muvofiq o‘zarobog‘liq bo‘lgan fan nomi
Mehnat muhofazasi va xavfsizlik texnikasi, Ekologiya va atrof- muhit muhofazasi, Botanika va o'simliklar fiziologiyasi, Tuproqshunoslik va agrokimyo, Umumiy dehqonchilik va melioratsiya, Tolali yigiriluvchi ekinlarni yetishtirish, квалификация бўйича ўquv, иshlab chiqarish, дiplomoldi amaliyotлари
O‘qitishning tashkiliy shakli	N – Nazariy ta’lim; A – Amaliy ta’lim; NA – Nazariy va amaliy ta’lim birgalikda tashkil etiladi; MX – Maxsus xonada o‘tkaziladigan mashg‘ulot.
Dasturga qo‘yilgan talab	Majburiy
O‘qitish tili	Guruhda belgilangan o‘qitish tili asosida
Baholash tartibi	Baholash bo‘yicha amaldagi tartib asosida
O‘quvchilarning bilim va ko‘nikmalarini baholash	Yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriq

2. 
   O‘quv dasturi mazmuni
   

№	Mavzular nomi	Mavzuning qisqacha mazmuni	Jami	O‘ qitishning tashkiliy shakli	Mustaqil
21.	Paxta yetishtirish texno logiyasi fanining maqsad va vazifasi	Dunyo davlatlarida paxta yetishtirish ekin maydonlari, yalpi hosili va hosildorligi. Respublikamizda paxta yetishtirish va istiqbollari.	2	MX-A	1
22.	G‘o‘zaning kelib chiqishi, tar- qalishi sistematikasi. G‘o‘za biologiyasi yetishtirish texnologiyasi	G‘o‘zani kelib chiqishi tarixi va uning geografik tarqalishi sistematikasi- g‘o‘zaning avlodi, oilasi va turi. Gossipium turining sistematikasi.	2	MX-A	1

		g‘o‘zaning asosiy genomlarining tarqalishi, har xil madaniy turlarining morfologik, biologik farqlanishi. G‘o‘zani tuproqqa, haroratga suvga, oziq moddalarga va yorug‘likka bo‘lgan talabi.
23.	Respublikamiz viloyati tuproq-iqlim sharoitida yetishtiriladigan g‘o‘za navlarining tavsifi	Asosiy rayonlashtiril- gan g‘o‘za navlari tavsifi. To‘qimachilik sa’noatining navlarga qo‘ygan talablari.	2	MX-A	1
24.	Paxta yetishtirishda erta bahorda va ekishdan oldin tuproqqa ishlov berish	G‘o‘zapoyalarni yig‘ishtirib olish. Begona o‘tlarga qarshi kurashish, dalani tekislash,yerlarning sho‘rini yuvish va yaxob suvi berish. Yerni haydash oldidan mahalliy va mineral o‘g‘itlar berish, kuzgi shudgorlash. Yerni erta ko‘klamda va ekish oldidan ishlash sistemasi.	2	MX-A	1
25.	Paxta yetishritirishda chigitni ekishga tayyorlash,chigit ekish	Respublikada hozirgi davrgacha qo‘llanilgan chigit ekish usullari.Chigit ekish texnologiyasi, ekish muddatlari va me’yorlari. Chigitni erta va to‘liq undirib olish tadbirlari.	2	MX-A	1
26.	Paxta yetishtirishda g‘o‘zani yagonalash va ko‘chat qalinligi	G‘o‘zani yagana qilish. Yagana qilish muddatlari va usulining ahamiyati. Turli g‘o‘za navlarida va tuproq sharoitida muqobil ko‘chat qilinligi. Tuproq sharoitiga ko‘ra ko‘chat qalinligi sxemasi	2	MX-A	1
27.	Paxta yetishtirishda g‘o‘za qatororalarigaishlovberish	G‘o‘zaqatororalariniishlashmuddat lari,kengligi va chuqurligi. Himoyazonasikengligi, g‘o‘zanio‘toqqilishvaketmonchopig‘i. Kultivatsiyaishchiqismlarinio‘rnatishsxe malari.	2	MX-A	1
28.	Paxta yetishtirishda tomchilatib sug‘orishni yo‘lga qo‘yish	Paxta xom ashyosini yetishtirishda tomchilatib sug‘orish texnologiyalari joriy yetiladi. 2019-2023 yillarda paxta xom ashyosini yetishtirishda tomchilatib sug‘orish texnologiyalari joriy etiladi.	2	MX-A	1
29.	Paxta yetishtirishda g‘o‘zani organik va mineral oziqlantirish, suspenziya bilan ishlov berish	Mineral o‘g‘itlar (azotli, fosforli,kaliyli, murakkab o‘g‘itlar). Mikro o‘g‘itlar, maxalliy o‘g‘itlar, ko‘kat o‘g‘itlar, bakterial o‘g‘itlardan foydalanish).	2	MX-A	1
30.	Paxta yetishtirishda g‘o‘zani chekanka qilish	Chekanka o‘tkazish usullari: ko‘lda, mashinada, kimyoviy usulda. g‘o‘zani rivojlanishiga, ko‘chat qalinligiga qarab	2	MX-A	1

		chekanka o‘tkazish muddatlari. Chekankaning ahamiyati va iqtisodiy jihatidan samaradorligi
31.	Paxta yetishtirishda g‘o‘zada defoliatsiya va desikatsiya o‘tkazish.Dalaniterimgatay yorlashvaterish texnologiyasi	Paxtani o‘z vaqtida sifatli qilib mashinada terib olish uchun yig‘im terimga tayyorgarlik ko‘rishdagi agrotexnika tadbirlar ichida barglarni to‘ktirish (defoliatsiya) va o‘simlikni quritish (desikatsiya) qilish Terim oldidan hosilni aniqlash usullari. Begona o‘tlardan tozalash, o‘q ariqlarni tekislash, xirmonlarni tayyorlash, paxta teradigan, ko‘sak teradigan, to‘kilgan paxtani teradigan, kurak chiviydigan mashinalar, paxta tashiydigan telejkalar va shunga o‘xshash mashina transport vositalarini tayyorlash.	2	MX-A	1
32.	G‘o‘za ildiz sistemasi	G‘o‘za ildizining morfolo gik tuzilishi va uning tuproq qatlamlari bo‘ylab tarqalishi, yon ildizlarni ng shoxlanishi hamda ildizlarning namlikka qarab harakat qilishi.	2	MX-A	1
33.	G‘o‘za bo‘yichafarqlanish,o‘xshas hlik va barqarorlik mezonlarini o‘rganish	Asosiy ekiladigan madaniy g‘o‘za turlarimorfologik belgilarini o‘r ganib,turlarning farqinianiqlash, rasmlarini chizish.	2	MX-A	1
34.	G‘o‘za chigiti va murtagining tuzilishini o‘rganish	Chigitning morfologik tashqi va ichki tuzilishlarini o‘rganish.	2	MX-A	1
35.	Chigit ekish chuqurligi va me’yorini aniqlash	Chigit ekish muddatlari chuqurligi me’yori va ekishga tayyorlash texnologiyasi.	2	MX-A	1
36.	G‘o‘za bargining morfologik tuzilishi	Asosiy madaniy g‘o‘za turlari barglarining barg yonligi, xajmi, shakli, rangi, tukliligi bo‘laklarga bo‘linishi va barglarni bosh poyaga yo‘nalishi tartibini o‘rganish.	2	MX-A	1
37.	G‘o‘za shoxlarining tuzili- shi, shoxlanish tiplari	G‘o‘za tupining umumiy va morfologik tuzilishini o‘rganish asosida uning monopodial vasimpodial shoxlari bilan tanishi- ladi. Natijada g‘o‘zaning shoxlanish xarakteriga qarab, uning g‘uj yoki tarqoqligi e’tiborga olinib, ekish sxemasi hamda mexanizatsiyaga moslashganligibaholanadi.	2	MX-A	1

38.	Simpodial shoxlarning tiplari va kenja tiplarini farqlash	Hosil shoxlarining cheklangan va cheklanmagan xili va cheklan magan hosil shoxlari ning kenja tiplari bayon etiladi.	2	MX-A	1
39.	G‘o‘zada gullash qonuniyati	Uzoq va qisqa navbatli gullash, g‘o‘za tupida yarus va konislar to‘g‘risida tushuncha	2	MX-A	1
40.	G‘o‘za gulining tuzilishini o‘rganish	Asosiy ekiladigan madaniy g‘o‘za turlari gullari ing morfologik tuzilishini o‘rganib, gullarining farqini aniq- lash, gul qismlari bilan tanishish, gul diagrammasini chizish.	2	MX-A	1
41.	G‘o‘za ko‘sagi morfologiyasi	G‘o‘za ko‘saklarining morfologik tuzilishi, ularning o‘ziga xos belgi- xususiyatlari bilan tanishish. Ko‘sak bandi, ko‘sak chanog‘i, ko‘sak qismlari va ko‘sakning ochilish mexanizmini o‘rganish, Chigitning morfologik tashqi va ichki tuzilishlarini o‘rganish.	2	MX-A	1
42.	Hosil organlari to‘kilish qonuniyati	Hosil organlarining to‘qilish miqdori va uning sabablari.	2	MX-A	1
43.	G‘o‘zani rivojlanish faza- lari hisobi	G‘o‘zaning –asosiy va oraliq rivojlanish fazalarining o‘tish muddatlari hisoblanadi.	2	MX-A	1
44.	Paxta tolasining tuzilishi va rivojlanishini o‘rganish	Tolani paydo bo‘lishi va rivojlanishi.Tolaning tuzilishi, chiqishi, shakli, rangi, uzunligi, ingichkaligi, pishiqligi, buraluvchanligi, elastikligi, o‘sish uzunligi,yetilganligi.Chigit sirtida tuklarning paydo bo‘lishi, qalin yoki siyrakligi, uzun-qiskaligi, rangi, xalq xo‘jaligidagi ahamiyati. Paxta tolasining asosiy texnologik xususiyatlari o‘zgarishi, tolani chiqishi uzunligini oshirish yo‘llari.Paxtaning yangi xarid narxlari.	2	MX-A	1
45.	Chigitni unuvchanligini dala sharoitida aniqlash	Chigitni erta va to‘liq undirib olish, usullari.Chigitni ekkandan so‘ng uning tuproqdagi holatiga va nish urushini kuzatib borish. Qatqaloqlarga qarshi kurash, uni ko‘chat qalinligi va g‘o‘zani o‘sishi, rivojlanishi va hosildorligiga ta’siri	2	MX-A	1

46.	To‘qmachilik sa’noati talabi bo‘yicha paxta tolasining sifat ko‘rsatkichini o‘rganish	Paxta tolasining yigiruvchanlik xossasining yuqoriligi, undan ip yigiruv fabrikalarida har xil yo‘g‘onliklari iplar yigirilib, bu iplardan esa pishiq, nafis va chiroyli, rang-barang gazlamalar to‘qilishi haqida ma’lumotlarga ega bo‘lish.	2	MX-A	1
47.	Chigitni unuvchanligini laboratoriya sharoitida aniqlash	Kafedradagi mavjud urug‘dan chigitni unuvchanligini laboratoriya sharoitida qumda yoki filtr qog‘ozda 3-5 kunda aniqlash	2	MX-A	1
48.	Paxta tolasining mikroneyr ko‘rsatkichi va tola chiqimini aniqlash	Mikroneyr ko‘rsatkichi to‘g‘risida tushuncha, 100 g chigitli paxta misolida tola chiqimi aniqlaniladi.	2	MX-A	1
49.	Paxtachilikda gerbitsidlarni ishlatish uslublari va me’yorlarini aniqlash	Gerbitsidlarga umumiy ta’rif.G‘o‘za dalalarida qo‘llanishga ruxsat etilgan gerbitsidlar. Gerbitsidlarni qo‘llash texnologiyasi.	2	MX-A	1
50.	G‘o‘zani o‘g‘itlash muddatlarini va me’yorlarini aniqlash	Mineral o‘g‘itlar (azotli fosforli,kaliyli,murakkab o‘g‘itlar).Mikro o‘g‘it lar,mahalliy o‘g‘itlar, ko‘kat o‘g‘itlar, bakterial o‘g‘itlardan foydalanish.	2	MX-A	1
51.	G‘o‘zada rejalashtirilgan sxemalar bo‘yicha nazariy ko‘chat qalinligini aniqlash	Har xil ekish sxemasi asosida chigit ekilganda bir gektar maydonga o‘rtacha qancha ko‘chat joylashishini, g‘o‘zaning o‘sish va rivojlanish davrida paxta paykallarida haqiqiy ko‘chat qalinligini bilishdan iborat.	2	MX-A	1
52.	G‘o‘zani tuproq iqlim sharoitiga qarab sug‘orish sxemasini aniqlash va grafigini tuzish	G‘o‘zani o‘suv davrida turli xil tuproq gidrogeologik sharoitlar uchun sug‘orish tartibi va grafigini tuzish.	2	MX-A	1
53.	G‘o‘zani tuproq iqlim sharoitiga qarab sug‘orish grafigini tuzish	G‘o‘zani o‘suv davrida turli xil tuproq gidrogeologik sharoitlar uchun grafigini tuzish.	2	MX-A	1
54.	G‘o‘zada defoliatsiya qilish muddatini ,me’yorini aniqlash	Defoliatsiya o‘tkazish. Defoliatsiyada ishlatiladigan dorilar, magniy xlor, kalsiy xlor-xlorid, va boshqalar. Preparatlarning g‘o‘zaga ta’siri, ularning ishlatish muddatlari, me’yorlari va usuli. Defoliatsiya qilishda ehtiyot choralar.	2	MX-A	1
55.	G‘o‘zada disikatsiya qilish muddatini me’yorini aniqlash	Desikatsiya o‘tkazish. Desikatsiyada ishlatiladigan dorilar, kalsiy sinamid, dropp va boshqalar. Preparatlarning g‘o‘zaga ta’siri, ularning ishlatish	2	MX-A	1

		muddatlari, me’yorlari va usuli. desikatsiya qilishda ehtiyot choralar.
56.	Paxta dalasida haqiqiy ko‘chat qalinligini aniqlash	Dalada xil sxemada ekilgani(qator orasi 60,90 sm va qo‘sh qatorlab) g‘o‘zani haqiqiy ko‘chat qalinligini aniqlashni o‘rganish	4		MX-L		2
57.	G‘o‘zani kultivatsiya qilish muddatini va chuqurligini belgilash	Kultivatsiya qilishdan maqsad, uning ahamiyati, chuqurligi va muddatini aniqlashni o‘rganish	2		MX-A		1
58.	Paxta hosilini aniqlash usullari	Terim oldidan hosilni aniqlash va dalani paxta terimiga tayyorlash. Ter im oldidan hosilni aniq lash metodikasi. Namuna lar olish yo‘li, soni, na munadagi ko‘rsatgichlar	2		MX-A		1
59.	G‘o‘zada aprobatsiya o‘tqazish	Aprobatsiya o‘tqazish muddat va uslublari	2		MX-A		1
60.	Paxta yetishtirish uchun qo‘llaniladigan agrotexnik tadbirlar rejasini tuzish	Paxta yetishtirish uchun qo‘llaniladigan agrotexnik tadbirlar rejasini tuzish muddat va texnikasi.	2		MX-A		1