Ahamoniylar davridan asos solingan qadimgi shaharlar qatoriga: Persepol Suza Ekbatana Kiripolis shaharlari kabilar misol bo‘la oladi Eron haqida - Eron hududida odamzod ilk paleolit davridan yashaydi. Eronliklar toʻgʻrisidagi dastlabki maʼlumotlar Ossuriya yozma yodgorliklarida keltirilgan. Miloddan avvalgi 834-yilda shoh Salmanasar IIIning sharqqa qilgan yurishini tavsiflovchi mixxat yozuvlarida qadimiy fors tilida soʻzlashuvchi xalqlar istiqomat qilgan Parsua mamlakati qayd etilgan. Miloddan avvalgi 3-ming yillik boshida Eronning janubi-gʻarbida dastlab shahardavlatlar, keyinroq Elam davlati paydo boʻldi. Miloddan avvalgi 2-ming yillik davomida Eron hududiga hind-eron tillarida soʻzlashuvchi hind-yevropa qabilalari kirib kela boshlagan.
Persepol shahar xarobasi - Persepolis - Parse yoki Parse fars davlatining poytaxti Parsa uchun yunoncha nom (ya'ni "Forslar shahri" ma'nosini anglatadi). Persepolis 522-486 yillar oralig'idagi Axmanidlar sulolasi hukmdori Doro hukmronligi davrida Fors imperiyasining hukmdori bo'lgan. Shahar Axmanid Fors imperiyasining eng muhim shaharlaridan biri bo'lib, uning xarobalari eng mashhur va eng ko'p ko'rilgan arxeologik joylar qatoriga kiradi
Persepol shahar topilmalari - Suza — Erondagi qad. shahar (mil. av. 4ming yillik —mil. 10-asr). Mil. av. 3ming yillikning 2-yarmi — 1ming yillikning 1choragida Elam poytaxti. Suzadan istehkomlar, saroylar, maqbaralar, sirlangan g‘ishtlarga ishlangan boʻrtma rasmlar (jumladan, jangchilarni saf tortib yurishlari tasvirlangan rasm; hozirgi Berlin, Luvr davlat muzeylarida saqlanadi), yozuvlar bitilgan stela (ustun)lar, boʻyama sopol idishlar va boshqa topilgan.
- Shimoliy Ekbatana - Kirning poytaxti bo'lib, oq, qora, binafsha, ko'k, qizil, kumush va oltin ranglarga bo'yalgan jangovar devorlar bilan bir-birining ustiga ko'tarilgan yettita devor bilan o'ralgan (beshta sayyora, oy va quyoshga to'g'ri keladi). «Avesto»da u mustahkam va aholi yashaydigan shahar sifatida tasvirlangan. Gerodot Ekbatana asos solganini Deyokga bog‘laydi; Judit kitobida Arfaxad tomonidan qurilgan go'yo Ekbatana va uning devorlari tasvirlangan. Xuddi shu shahar Tobit kitobida tilga olingan deb ishoniladi. Shimoliy Ekbatana xarobalari Taxti Sulaymon xarobalari bilan aniqlangan, bu yerda kvadrat tosh plitalardan yasalgan oval panjarani, konus shaklidagi tepalikni, ichimlik suvi hovuzini ko‘rish mumkin. Shahar 13-asrgacha mavjud boʻlib, moʻgʻullar bosqinidan keyin vayron boʻlgan.
Ekbatanadan topilgan haykalcha
Do'stlaringiz bilan baham: |
