Global tarmoqlar - o'ziga butun dunyo kompyuterlarini, abonentlarini, lokal va mintaqaviy tarmoqlarini telekommunikasiya (kabelli, simsiz, sun'iy yo'ldosh) aloqalari tarmog'i orqali bog'lagan yirik tarmoq.
Tarmoqlarda axborot uzatish
Ma'lum vaqt oralig'ida aloqa muhitlari orqali uzatiladigan axborot hajmi - uning uzatilish tezligini belgilaydi.
- Bit/sekund – bir soniyada aloqa muhiti orqali uzatiladigan bitlar soni;
- Past tezlik – axborotlar uzatish tezligi Kbit/s hisobida amalga oshiriladi;
- O'rta tezlik – axborotlar uzatish tezligi Mbit/s hisobida amalga oshiriladi;
- Yuqori tezlik – axborotlar uzatish tezligi Gbit/s hisobida amalga oshiriladi;
Tarmoq strukturasi
- Lokal tarmoq strukturasi:
- «Shinasimon» topologiya;
- «Yulduzsimon» topologiya;
- «Xalqasimon» topologiya;
- Global tarmoq strukturasi
- «Daraxtsimon» topologiya;
Shinasimon tarmoq
- Bunda barcha kompyuterlar umumiy aloka kanaliga ketma-ket ulanadi. Har bir kompyuter shinadan boshqa bir kompyuter bilan bog'lanish uchun foydalanadi
Vositalar:
- Kompyuter tarmoq platasi
- Kabel: Koaksial 10Base2
- Konnektor: BNC, T
- Terminator
- Yulduzsimon strukturada barcha kompyuterlar bir-biri bilan aloqa qilish uchun radial ko'rinishda markaziy uzel orqali ulanadi
Vositalar:
Kompyuter tarmoq platasi
Kabel: UTP 10BaseT
Konnektor: RJ45
Kommutator
Yulduzsimon tarmoq
Xalqasimon tarmoq
Daraxtsimon struktura
Ushbu strukturada barcha kompyuterlar bir-biri bilan tarmoklangan kanallar orkali boglanadi
Simli aloqa liniyalari
Simsiz aloqa liniyalari
Kompyuter tarmoqlari axborotlarni elektr signallari ko'rinishida uzatish va qabul qilishga ixtisoslashgan muhit. Tarmoq xizmatlariga quyidagilarni misol tariqasida keltirish mumkin:
- Fayl server xizmati. Bunda tarmoqdagi barcha kompyuterlar asosiy
kompyuterning (server) ma'lumotlaridan foydalanish yoki o'z ma'lumotlarini
asosiy kompyuter xotirasiga joylashtirish mumkin;
- Print server xizmati. Bunda tarmoqdagi barcha kompyuterlar o'z
ma'lumotlarini xizmat joriy qilingan kompyuter boshqaruvi orqali qog'ozga
chop qilishi mumkin;
- Proksi server xizmati. Bunda tarmoqqa ulangan barcha kompyuterlar
xizmat joriy qilingan kompyuter boshqaruvi orqali bir vaqtda Internet yoki
boshqa xizmatlardan foydalanishi mumkin;
- Kompyuter va foydalanuvchi boshqaruvi xizmati. Bunda tarmoqqa
ulangan barcha kompyuterlarning va ularda qayd qilingan
foydalanuvchilarning tarmoqda o'zini tutishi hamda faoliyat yuritishi
belgilanadi va nazorat qilinadi.
- Wi-Fi - Wireless Fidelity - IEEE 802.11 simsiz aloqa standarti. Bino ichida 32 metrgacha bino tashqarisida 95 metrgacha bo'lgan masofada LHT PKlari tarmoq platalari, qurilmalari va ulanish nuqtalari o'rtasidagi aloqani ta'minlaydi.
- WiMAX - Worldwide Interoperability for Microwave Access – IEEE802.16 standarti. Bir va ko'p nuqtalar o'rtasida (mobil nuqtalar bilan birgalikda) ma'lumotlarni simsiz uzatish texnologiyasi. Ma'lumotlarni uzatish tezligi 70 Mbit/s gacha, masofa 70 km gacha (masofa uzayishi bilan tezlik pasayadi).
Ахборотни узатиш ва қабул қилиш - Тармоқ ҳар доим бир нечта компъютерларни бирлаштиради ва улардан ҳар бири ўз ахборотларини узатиш ва қабул қилиш имкониятига эга.
- Ахборот узатиш ва қабул қилиш компъютерлар ўртасида навбат билан амалга оширилади.
- Компьютерлар тармоқлари ташкил этилгандан сўнг ундаги барча компьютерларнинг манзиллари белгиланади. Чунки ахборотларни тармоқ орқали бир компьютердан бошқасига узатиш компьютер манзиллари орқали амалга оширилади.
- Жўнатилаётган ахборотга оддий ҳаётимиздаги хат жўнатиш жараёни каби узатувчи ва қабул қилувчи манзиллари кўрсатилади ва тармоққа узатилади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
