Ахборот ва педагогик технологиялар факультети

2. ДВ архитектураларининг асосий синфлари. 
ДВ лар архитектураларининг қуйидаги асосий синфлари мавжуд: 
* Мақсадли дастур. 
* Автоном бажарилувчи дастурлар комплекси. 
* Қатламли дастурий система. 
* Параллел бажарилувчи дастурлар коллективи. 
Мақсадли дастур. Бундай архитектурали ДВ га фақат битта дастур 
киради. Бундай архитектура ҳеч қанақа тавсифланишга эга эмас, чунки 
ташқи функцияларни акс эттириш шарт эмас.
Автоном бажарилувчи дастурлар комплекси бир нечта дастурлардан 
иборат бўлиб: 
• Улардан исталгани фойдаланувчи томонидан ишга туширилиши 
мумкин.
• Фаоллашган дастур иши тугамагунча бошқа дастурлар ишга 
тушурилиши мумкин эмас. 
Қатламли дастурий система - бир нечта қатлам деб аталувчи қисм 
системалардан ташкил топади: 
• Ҳар бир қатламда хусусият тўғрисида ҳеч нарса маълум бўлмайди. 
• Ҳар бир қатлам бошқарилиш бўйича боғланади. 
• Ҳар бир қатлам маълум бир заҳирага эга бўлади.
Параллел бажарилувчи дастурлар коллективи – бажарилиши стадиясида 
бўлувчи бир бири билан боғлана олувчи дастурлар терилмаси шаклида 
таркибланади.
3. Архитектура функциялари. 
Қисм системалар орасида ўзаро боғланишларни амалга ошириш учун 
баъзан қўшимча дастур компоненталари талаб қилинмайди − бунинг учун 
олдиндан аниқланган келишувлик стандарт база дастурий таъминотига 
киритилган бўлиши лозим. Масалан, автоном бажарилувчи дастурлар 
комплекси учун ташқи спецификациялар етарли бўлади. Ана шу 
спецификацияларни 
амалга 
оширувчи 
функциялар 
архитектура 
функцияларига киради.
4. ДВ архитектурасини назорат қилиш. 
ДВ архитектурасини назорат қилиш учун аралаш назорат ва қўлда 
имитатция қилиш ишлатилади.

---

15
ДВ архитектурасини аралаш назорат қилиш – бу ДВ яратувчиларининг 
ДВ ташқи тавсифини назорат қилишдан иборат бўлади: спецификация 
сифати ва функционал спецификацияларни назорат қилишдир.
Кўлда имитация қилишда ДВ қисм системаларнинг ўзаро богланишлари 
назоратга олинади.