Ahmadjonova zarnigorning kompyuter tarmoqlari fanidan

FARG’ONA DAVLAT UNIVERSITETI
MATEMATIKA-INFORMATIKA FAKULTETI
AMALIY MATETAMIKA YO’NALISHI
20.07-GURUH TALABASI
AHMADJONOVA ZARNIGORNING
KOMPYUTER TARMOQLARI FANIDAN
“OCHIQ TIZIMLARNING OʻZARO MULOQOTI. ISO/OSI MODELI. TARMOQ POGʻONALARI. PROTOKOL, INTERFEYS, STANDARTLAR TUSHUNCHALARI” MAVZUSIDA TAYYORLAGAN


MUSTAQIL ISHI

Farg’ona-2023

REJA:

1. 
   Ochiq tizimlarning oʻzaro muloqoti.
   
2. 
   ISO/OSI modeli.
   
3. 
   Tarmoq pogʻonalari.
   
4. 
   Protokol, Interfeys, Standartlar Tushunchalari
   

OCHIQ TIZIMLARNING OʻZARO MULOQOTI
Keng tarmoqda ma'lumotlarni uzatish va qayta ishlash juda ko'p va xilma-xil uskunalardan foydalanadigan murakkab jarayon bo'lib, quyidagi tartiblarni rasmiylashtirish va standartlashtirishni talab qiladi:

• 
  kompyuter resurslari va telekommunikatsiya tizimlarini boshqarish va nazorat qilish;
  
• 
  ulanishlarni o'rnatish va uzish;
  
• 
  ulanishlarni nazorat qilish;
  
• 
  ma'lumotlarni marshrutlash, muvofiqlashtirish, o'zgartirish va uzatish;
  
• 
  o'tkazishning to'g'riligini nazorat qilish;
  
• 
  Xatolarni tuzatish va boshqalar.
  

Tizimlarni yaratishning jahon amaliyoti tarmoq tizimlarini tashkil etishning barcha masalalari standartlarini ishlab chiqish zarurligiga olib keldi. 1977-yilda ISO Hisoblash va axborotni qayta ishlash qo'mitasi OSI ochiq tizimlarining o'zaro ishlashining mos modelini tavsifini taklif qildi. Hozirgi vaqtda model keng miqyosda qabul qilindi va qabul qilindi, chunki u mavjud tizimni tahlil qilish uchun ham, yangi tizimlar va standartlarni aniqlash uchun ham asos yaratadi.
Tarmoqlar o'zaro aloqada bo'lganda bir-birlarini tushunishlarini ta'minlash uchun standartlashtirilgan protokollardan foydalanish ham kerak. Yuqoridagi vazifalar aloqani o'rnatish va ma'lumotlarni uzatishda tarmoq elementlarining o'zaro ta'siri tartiblarini belgilaydigan protokollar va standartlar tizimidan foydalangan holda hal qilinadi.
Protokol - bu tarmoqdagi ma'lumotlarni muvofiqlashtirish, o'zgartirish va uzatishning to'g'riligini ta'minlaydigan o'zaro ta'sirning asosiy protseduralari, algoritmlari va formatlarini tartibga soluvchi kompyuter tarmog'i ob'ektlari o'rtasidagi o'zaro ta'sir qoidalari va usullari to'plami. Protokol protseduralarining bajarilishi maxsus dasturlar, kamroq esa apparat vositalari tomonidan boshqariladi.

Xalqaro standartlashtirish tashkiloti (ISO) standart protokollar tizimini - Open System Interconnection (OSI) modelini ishlab chiqdi, uni ochiq tizimlarning etalon yetti qavatli modeli deb ham ataladi.