Aholini ijtimoiy qo’llab-quvvatlashda davlat byudjetining rolini oshirish

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining zaxira jamg‘armasi hisobidan mahalliy budjetlar orqali hududiy “Saxovat va ko‘mak” jamg‘armalariga ajratiladigan mablag‘lar

T/r	Hudud nomi	Ajratiladigan mablag‘ (mlrd so‘mda)
1.	Qoraqalpog‘iston Respublikasi	3,0
2.	Andijon viloyati	3,0
3.	Buxoro viloyati	3,0
4.	Jizzax viloyati	3,0
5.	Qashqadaryo viloyati	5,0
6.	Navoiy viloyati	2,0
7.	Namangan viloyati	3,0
8.	Samarqand viloyati	4,0
9.	Sirdaryo viloyati	3,0
10.	Surxondaryo viloyati	4,0
11.	Toshkent viloyati	3,0
12.	Farg‘ona viloyati	4,0
13.	Xorazm viloyati	3,0
Jami			43,0

2023 yil uchun Davlat budjetida aholini ijtimoiy himoya qilishning ustuvor yo‘nalishlarini moliyalashtirish uchun 18,1 trln so‘m ajratiladi.
Shu bilan birga kelgusi yilda jami 52 mingdan ortiq daromadi yuqori bo‘lmagan va uy-joy sharoitlarini yaxshilashga muhtoj fuqarolarga ipoteka krediti bo‘yicha dastlabki badal va foizlarning bir qismini qoplash uchun Davlat budjeti mablag‘lari hisobidan 1,1 trln so‘m subsidiyalar to‘lab berilishi ko‘zda tutilmoqda.
Joriy yilning 31-oktabr kuni O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi qo‘mitalariga O‘zbekiston Respublikasining “2024-yil uchun O‘zbekiston Respublikasining Davlat budjeti to‘g‘risida”gi Qonuni loyihasi hamda Budjetnoma kiritildi.
O‘zbekiston Respublikasining “2024-yil uchun O‘zbekiston Respublikasining Davlat budjeti to‘g‘risida”gi Qonuni loyihasi 17 modda va 11 ilovadan iborat bo‘lib, kelgusi yilda Respublikamiz Davlat budjetining asosiy parametrlari belgilangan.
Qonun loyihasiga muvofiq Aholini ijtimoiy himoya qilish jami xarajatlari quyidagi asosiy ko‘rsatkichlar belgilanmoqda:
Aholini ijtimoiy himoya qilish jami xarajatlari uchun 18,6 trln so‘m, shundan kam ta’minlangan oilalarga bolalar nafaqalari va moddiy yordamlar to‘lash xarajatlariga 10,3 trln so‘m mablag‘ rejalashtirilmoqda.
Keyingi yilda ham budjet xarajatlarining ijtimoiy yo‘naltirilgani saqlab qolinib, ta’lim, sog‘liqni saqlash, ijtimoiy himoya, fan, madaniyat va sportni rivojlantirish, muhtoj aholini uy-joy bilan ta’minlash hamda boshqa ijtimoiy tadbirlar uchun jami Davlat budjeti xarajatlarining 48 foizi yoki 151,4 trln so‘m mablag‘ yo‘naltiriladi. Bunda:
Inson kapitalini rivojlantirish xarajatlariga 102,5 trln so‘m yoki 2023-yil kutilayotgan ijroga nisbatan 13,5 trln so‘mga ko‘p rejalashtirilayotgan bo‘lib, shundan maktabgacha va maktab ta’limi sohasiga 56,4 trln so‘m, kadrlar tayyorlash tizimini rivojlantirish xarajatlariga 12,7 trln so‘m, sog‘liqni saqlashga 33,4 trln so‘m ko‘zda tutilmoqda.

Xulosa:
O‘zbekistonda inson qadri davlat siyosatining poydevoridir. Xususan, bunda aholini ijtimoiy himoya qilish masalasi alohida ahamiyatga ega.
Davlatimiz tomonidan kam ta’minlangan oilalar, ayollar, yoshlar, keksalar, shuningdek, nogironlarga har tomonlama yordam ko‘rsatilmoqda. Ko‘rsatilayotgan yordam manzillidir, ya’ni faqat ehtiyojmand odamlarga beriladi.
Uning maqsadi odamlarga hayotdagi qiyin damlarni yengib o‘tishga yordam berish, ularda kelajakka ishonch uyg‘otishdir. Chunki Yangi O‘zbekistonni biz faqat birgalikda kurishimiz mumkin!
Davlat ijtimoiy sug‘urtasi bo‘yicha nafaqalar tayinlanishi nafaqa olishga talabgor fuqaroning (yoki uni oila a’zosini) mehnat faoliyati bilan, unig uchun ish beruvchilar tomonidan yoki bevosita o‘zi tomonidan byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasiga ijtimoiy sug‘urtasi o‘z vaqtida, to‘liq va muntazam ravishda to‘lab berilganligi bilan bog‘liq qilib qo‘yilgan. Ya’ni, ijtimoiy sug‘urta badallari to‘lanmaydigan ish faoliyati bilan shug‘ullanish yoki sug‘urta badallarini muntazam to‘lanmaganligi odatda ijtimoiy sug‘urta bo‘yicha nafaqalar olish huquqi paydo bo‘lmasligiga sabab bo‘ladi. «Sug‘urta badallari to‘lanmagan bo‘lsa nafaqa ham tayinlanmaydi» degan tamoyil amal qiladi.