Aholining turmush darajasi va uning daromadlari. Reja: Turmush darajasi tushunchasi va uning ko’rsatgichlari tuzishi. Aholi daromadlari va ularning turlari

T.r	Mahsulot turi	O’rtacha aholi jon boshiga	Erkaklar (16-59 yosh)	Ayollar (16-59 yosh)	Pensio- nerlar
Bolalar
						0-6 yosh	7-15 yosh
1	Non mahsulotlari	130,8	177,0	124,9	119,0	279,0	112,3
2	Kartoshka	124,2	160,0	120,0	90,0	85,0	135,0
3	Sabzavotlar	94,0	80,8	96,8	96,8	85,0	120,0
4	Meva-chevalar	19,4	14,6	12,6	10,6	34,4	44,4
5	Shakar va qandolat mahsulotlari	20,7	20,8	19,8	18,8	19,7	16,1
6	Go’sht mahsulotlari	26,6	32,2	25,0	19,8	18,7	33,5
7	Baliq mahsulotlari	11,7	12,7	10,7	12,7	8,7	12,5
8	Sut mahsulotlari	212,4	201,7	179,4	174,1	179,0	303,4
9	Tuxum (dona)	151,4	180,0	150,0	90,0	150,0	180,0
10	O’simlik yog’i va margarin	10,0	11,2	9,8	8,9	6,8	11,7

Ushbu jadval mahsulotlar iste’molining minimal me’yori asosida Rossiya fanlar Akademiyasining ovqatlanish institutida hisoblab chiqilgan.

Shunday qilib, iste’mol savoti va yashash minimumi insonning hayot faoliyatini to’laroq ta’riflash imkonini beradi va u aholi turmush darajasi, hamda, daromad ko’rsatkichlari tizimining tarkibiy qismidir.

XULOSA

Aholi daromadlarining iqtisodiy mazmuni, turlarini bayon qilish hamda uning darajasini belgilab beruvchi asosiy omillarni qisqacha tavsiflash bilan boshlanadi. Keyin bozor iqtisodiyoti sharoitida daromadlar tengsizligining asosiy sabablari ko‘rib chiqiladi. Daromadlar tengsizligi borasida bildirilgan fikrlar tahlil qilinib, tengsizlik va samaradorlik o‘rtasidagi nisbat ko‘rsatib beriladi. Bob kambag‘allik muammosi, aholi daromadlarining yetarli darajasini ta’minlash bo‘yicha davlat dasturlarini qarab chiqish bilan yakunlanadi.

Aholi daromadlari va davlatning ijtimoiy siyosati. Ijtimoiy adolat kontseptsiyasi.Ijtimoiy - yo’naltirilgan bozor tizimi sharoitida ijtimoiy adolat printsiplarining rivojlanishi.Jamiyatning ijtimoiy - iqtisodiy tuzilishi. Jamiyat a’zolarining daromadlari, mol - mulkka egaligi va ijtimoiy ahvoli bo’yicha farqlari. Lorents egri chizig’i.

Aholi daromadlari, lining turlari va shakllanish manbalari. Nominal va real daromad. Daromadlaming tabaqalanish sabablari va omillari. Turmush darajasi va sifati. Turmush darajasi va qashshoqlik ko’rsatkichlari tizimi. Oila byudjeti: daromadlari va xarajatlari tarkibi.

Daromadlami davlat tomonidan qayta taqsimlash g’oyasi, maqsadi va dastaklari. Ijtimoiy fondlar, ulaming roli, manbalari va tuzilishi. Ijtimoiy tenglik va iqtisodiy samaradorlik. Mehnat faoliyatini rag’batlantirish tadbirlari.

O’zbekiston bozor iqtisodiyotiga o’tish sharoitida davlatning ijtimoiy siyosati. Aholini ijtimoiy himoyalash tizimi: tabaqalashtirilgan soliq solish, tovon to’lash siyosati, ishsizlik bo’yicha nafaqalar, xayr - ehson dasturlari.

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati:

1.Abdullaev Yo. «Bozor iqtisodiyyoti asoslari» Toshkent: «Mehnat»-1997 yil, 306-316 betlar.

2.Abdurahmonov Q., Bozorov.N., Volgin N. va boshqalar. «Mehnat iqtisodiyoti va sotsiologiyasi». Toshkent: «O’qituvchi»-2001 yil, 111-155 betlar.

3.Abdurahmonov Q.H, Xolmo’minov Sh.R. «Mehnat iqtisodiyoti va sotsiologiyasi». Toshkent-2004 yil, 76-96 betlar.

4.Dodoboev Yu.T, Xudoyberdiyev A. «Mehnat iqtisodiyoti va sotsiologiyasi». Farg’ona-2001 yil, 219-222 betlar.

5.Usmonov S.N., Dodoboev Yu.T. «Bozor iqtisodiyoti asoslari». Toshkent: «fan»-1999 yil, 235-236 betlar

6.O’lmasov A. «Iqtisodiyot asoslari». Toshkent: «Mehnat»-1997 yil, 191-203 betlar.