ҲАҚИҚий тиббиёт (Йўқотилган шифо изидан) Нашрга тайёрлаган: Хадича Мисга Нашриёт

Ич кетиши (диарея)

Ич кетишидан қўрқиш нотўғри, чунки ич кетиши ҳеч қандай xавф туғдирмайди. Ич кетиши организмнинг ичак йўли орқали зарарли нарсалардан тозаланишидир. Шунинг учун ич кетишини дарров тўхтатишга ҳаракат қилиш керак эмас. Бу ҳолатда энг аввало қуйидагилар қилинади:
Болага 2-3 кун ҳеч қандай овқат берилмайди.
Ич кетиши тўхтаганда болага ҳар куни эрталаб асал сиропи ичирилади. Очиққанда мавсумига қараб, лимон, олхўри, олма, олча, тарвуз, узум, анор суви сув билан аралаштириб ичирилади. Кечга яқин табиий асал ёки қатиқ билан қайнатилган гуруч берилади.
Болани кунига бир мартадан кўп пиширилган овқат истеъмол қилишга ўргатмаслик керак.
Эмизикли чақалоқнинг ичи кетса 2 кун давомида эмизилмайди.
Икки кун давомида арпободиён чойи ёки қоразира чойи табиий асал сиропи билан яримга-ярим қилиб аралаштириб берилади. 4-6 ойлик чақалоққа кунига кўпи билан 1 десерт қошиқ, 8-10 ойлик чақалоққа кўпи билан 1 ош қошиқ асал берилиши мумкин. Она эса бу 2 кунни лимон, грейфрут, олма, анор, исмалоқ, семизўти ёки сабзи суви ва арпабодиён чойини ичиб ўтказиши, сутини тартиб билан соғиб ташлаши керак.
Ич кетиши тўхтагандан кейин чақалоқни эмизиб бошлаш мумкин, фақат она ўзи ейдиган нарсаларга эътиборли бўлиши лозим.
Касалланган чақалоқ 4 ойдан кичик бўлса
2-3 кун давомида кунига 2 марта 1 чой қошиқ асал билан тайёрланган 100 гр. асал сиропи; 4 марта 100 грамм сувга 10-15 грамм лимон суви берилади. Бу муддат ичида чақалоқ эмизилмайди.

Ич қотиши

Бола ҳар сафар овқатлангандан сўнг, она сутини эмгандан сўнг ҳам, катта ҳожатга чиқиши керак. Бир кундан ортиқ давом этган ич кетишини ўзидан-ўзи йўқолишини кутмаслик керак, бунга қарши бирон бир чора кўриш лозим. 1 ёшдан кичик чақалоқларга қилиниши мумкин бўлган уч турли муолажа мавжуд:

• 
  Кўрсаткич бармоғи зайтун ёғига ботирилади, бармоқ билан бола-нинг ануси ва ичкариси массаж қилинади. Чақалоқнинг катта ҳожати дарров келади.
  
• 
  Бироз туз билан асал аралаштирилиб, боланинг анусига қўйилади ва массаж қилинади.
  
• 
  Эмизикли чақалоқларда 30-50 гр., 3-5 ёшдаги болаларда 70-100 гр. зайтун ёғи (хона ҳароратида) боланинг анусга резина помпа (клизма коптокчаси) билан юборилади.10-15 дақиқа кутилгандан кейин хожатхонага олиб борилади.
  

Болага зайтун ёғи билан клизма қилинади ва овқатланиши тартибга солинади, шунда ич қотишга сабаб қолмайди (“Қабизлик” бўлимига қаранг). Эмизaдиган она чақалоғининг ичи қотмаслиги учун ўзининг ичакларини даволаши керак. (“Қабизлик” ва “Ошқозон ва ичакларни даволаш” бўлимларига қаранг.)
Касал бола отасининг ҳикояси:
“11 ойлигида эпилепсия ташҳиси қўйилган. 6-чи ойдан эътиборан кунига 20 марта эпилепсия хуружларига дучор бўларди. Чақалоқда кучли ич қотиши борди. Катта ҳожатга 2-3 кунда бир марта чиқарди. Чақалоқнинг доктори ҳам, биз (ота-онаси) ҳам бунга эътибор бермасдик. Oйдин Солиҳ менга ич қотишининг сабабини тушинтирди, истеъмол қилаётган дориларини дарров ташладик .Зайтун ёғи билан ҳуқна (клизма) ич қотиши йўқолиб кетгунча ҳар кун қилдик. Чақалоқнинг озиқланишини тартибга солдик. Чақалоқнинг сунъий озуқаларини (тайёр бўтқалар ва болалар печеньеларини) табиий озуқаларга алмаштирдик. 3 кун очлик қилдирдик. Ҳозир эпилепсия хуружлари безовта қилмаяпти”.