Ajiniyaz nomidagi ndpi tasviri san’at va texnologik ta’lim fakulteti texnologik ta’lim yo’nalishi 3-kurs talabasi

GES larni yana quydagi belgilarga qarab bir- biridan farqlanadi:

1.Elektr stantsiyalari binosi tug’onga nisbatan joylaishiga qarab:

a) tug’on yoni elektr stantsiyalari:

b) tug’on ichi elektr stantsiyasi:

v) tug’on orti elektr stantsiyasi:

2. GES lar quvvatiga qarab;

2. GES lar quvvatiga qarab;

a) katta quvvatli 250 mVt dan katta.

b) urta quvvatli 250 mVt gacha.

v) kam quvvatli 5 mVt gacha.

3. Suv bosimiga qarab ;

a) yuqori bosimli (60 m dan yuqori ) ,

b) urta bosimli (25- 60 metr ) ,

v) urta bosimli ( 13-25 metrli ).

Yuqoridagilarning xususiyatlari tushintiriladi. Suvning kotarilishidan ishlaydigan elektr stantsiyalari ham mavjud, ular ikki tomonlama va bir tomonlama ishlashlari mumkin.

Gidroakkumlyatsion elektr stantsiyalardan (GAES) ham amalda foydalaniladi.GESning asosiy inshoatlari va jihozlari, GES lar murakkab inshoat bolib, unga quyidagilar kiradi: tug’on, GES binosi, quvurlar, shoxobcha, oqava nov va boshqalar.

GES ning jixozlari:

GES ning jixozlari:

1.Gidroturbina.

2.Elektrgeneratori.

3.Yonaltiruvchi apparat.

4.Spiral kamera.

5.Surish trubasi.

6.Taqsimot shiti.

Suvni boshqarish ishlab chiqarilayotgan elektr energiyasini o’lchash va nazorat o’lchov asboblari ham mavjud bo’ladi va ular boshqaruv pultida joylashgan. GES jihozlarining asosiy qismlaridan biri gidravlik dvigatel, yani gidrotrubinadir.

Uning vazifasi suyuqlik energiyasini mexanik energiyaga aylantirib berishdir va turbina natijada aylanib, elektr generatorni harakatga keltiradi.GES larda elektr toki ana shu tarzda olinadi.

Nasoslardan farqliroq, suvning harakati natijasidagi xosil bolgan bosim kuchi turbina kuraklarini harakatlantiradi.

Nasoslardan farqliroq, suvning harakati natijasidagi xosil bolgan bosim kuchi turbina kuraklarini harakatlantiradi.

GESlarda qullaniladigan turbinalarning tizimi va ishlash tartibini tavsiya qilingan adabiyotlardan mustaqil ta`lim va laboratoriya ishlari jarayonida batafsil tanishasizlar.

GESda suv uning yuqori qismi betdan truba orkali turbina bolimiga kiradi (xuddi nasos kamerasiga kirganday) va uni aylantirib, surish quviri orqali chiqib GES ning quyi b`etiga tushadi. Turbinani hisoblash va tanlab olishda bosim N, quvvat N va f.i.k. asosiy parametrlardir.

Turbina ish bosimi:

1 ·V122V22

H=Hst + ----------------------- - h1,2

2g2g