Акрам исмоилов

Фалокат давридаги ёритилиш корхона хоналаридаги ишчи 
ёритилишнинг тўсатдан ўчиб қолиши мумкинлигини назарда тутади. 
Бундай ҳол юз берганда ишлаб чиқариш жойларидаги минимал 
ёритилишни таъминлаш керак бўлади. Фалокат ёритилиши асосан ишчи 
ёритилишини тўсатдан узилиб қолиши, портлаш, ёнғин, ходимларнинг 
заҳарланиш ва бахтсиз ҳодисаларга олиб келиши мумкин бўлган ҳолатлар 
вужудга келганда, шунингдек бу ҳодиса технологик жараённинг узоқ вақт 
тўхтаб қолишига олиб келадиган, жумладан электр станциялари, 
диспетчер 
пунктлари, 
аҳолини 
сув 
билан 
таъминлаш, 
насос 
станцияларининг тўхтаб қолишига сабаб бўладиган жойларда кўзда 

---

74 
тутилади. Фалокат давридаги ёритилиш умумий ёритилишнинг 5 
фоизидан кам бўлмаган ёруғлик билан таъминлаши ва бу ёруғликнинг 
умумий тизимларига нисбатан хоналарида 2 лк дан кам бўлмаган 
ёруғликни таъминлаши керак (бунда ёритилиш меъёрларига асосланади). 
Фалокат даври ёритилишлари, шунингдек, 50 кишидан ортиқ 
ходим ишлайдиган корхоналарнинг фавқулодда сафарбарлик (эвакуация) 
йўлаклари, ўтиш жойлари, зинапоялар ва бошқа чиқиш жойларига 
ўрнатилади. Бунда ёритилиш хона полларини, зиналарини ва ўтиш 
жойларини камида 0,5 ж ва очиқ ҳудудларни камида 0,2 лк дан кам 
бўлмаган ёруғлик билан ёритиши керак. 100 кишидан ортиқ ходим 
ишлайдиган корхоналарнинг чиқиш жойлари ёруғлик сигналлари 
(кўрсаткич сигналлар) билан таъминланади. 
Фалокат давридаги ёритилиш ишчи ёритгичлар билан 
боғланмаган мустақил манбаларга уланиши керак. Фалокат давридаги 
ёритгичлар сифатида факат чўғланувчи ва люминисцент лампалардан 
фойдаланиш мумкин. 
Махсус ёритилиш турларига қўриқлаш мақсадидаги ва навбатчи 
ёритилишларни киритиш мумкин. Бундай ёритилишлар учун умумий 
ёритиш воситаларининг бир қисмидан ёки фалокат давридаги 
ёритгичлардан фойдаланиш мумкин. 
Баъзи бир ҳолларда ишлаб чиқариш хоналари ҳавосига ишлов 
бериш ва ичимлик сувлари ҳамда озиқ-овқат маҳсулотларининг сифатини 
сақлаш мақсадида бактерицид ёритишлардан фойдаланилади. Бунда 
махсус лампалар ёрдамида ҳосил қилинган ультрабинафша нурларининг 
0,254 - 0,257 мкм узунликдаги тўлқинларга эга бўлган ёруғлик нурлари 
яхши натижа беради.