Aldegidlar va ularning xossalari

Bir prоbirkаgа оzginа аsеtоn bоshqаsigа sirkа аldеgididаn qo’yib ikkаlа prоbirkаgа 1ml nаtriy bisulfаt eritmаsidаn qo’shilаdi vа prоbirkаdаgi аrаlаshmаlаr yaхshilаb chаyqаtilаdi. Bir оz vаqt o’tishi bilаn оq kristаll hоlidаgi bisulfаt birikmаlаri аjrаlаdi.

• Аldegid vа kеtоnlаrgа nаtriy bisulfаtning tа’siri.

• Bir prоbirkаgа оzginа аsеtоn bоshqаsigа sirkа аldеgididаn qo’yib ikkаlа prоbirkаgа 1ml nаtriy bisulfаt eritmаsidаn qo’shilаdi vа prоbirkаdаgi аrаlаshmаlаr yaхshilаb chаyqаtilаdi. Bir оz vаqt o’tishi bilаn оq kristаll hоlidаgi bisulfаt birikmаlаri аjrаlаdi.

Akrolein — rangsiz suyuqlik, ko'zni yoshlantiradi, LD50 - 45 mg/kg. Akrolein asosan algitsid (suv o'tlariga qarshi) sifatida qo'llaniladi, u zararli hasharotlarga qarshi ham yaxshi natija beradi.

• Tarkibida qo'sh bog’larni tutuvchi aldegidlar yuqori faollikka ega, ulardan eng oddiysi akrolein.

• Akrolein — rangsiz suyuqlik, ko'zni yoshlantiradi, LD50 - 45 mg/kg. Akrolein asosan algitsid (suv o'tlariga qarshi) sifatida qo'llaniladi, u zararli hasharotlarga qarshi ham yaxshi natija beradi.
• Sanoatda propilenni katalizator ishtirokida oksidlash reaktsiyasi orqali olinadi:

Molekulalar massasi ortishi bilan to'yinmagan aldegidlar feromonlik xususiyatini namoyon etadi. "Feromon" deb xasharotlarning o'z turidagi boshqa xasharotlar fe'l —atvoriga ta'sir ko'rsatash uchun tarqatadigan moddalariga aytiladi. Feromonlardan foydalanish zararli xasharotlarni bir erga to'plashga yoki ularning sonini aniqlashga, pirovard natijada keng maydonlar uchun sarf qilinayotgan preparatlarning miqdorini 1000 marotabagacha iqtisod qilishga olib keladi, atrof muhit musaffoligini ta'minlaydi. O'zR FA akad. O.S.Sodiqov nomidagi Bioorganik kimyo institutida feromon preparatlar yaratilgan va ularni paxtachilikda qo'llanish yuqori samara bermoqda.

• Akrolein kabi kroton aldegid xam qator pestitsidlik ta'siriga ega.

• Molekulalar massasi ortishi bilan to'yinmagan aldegidlar feromonlik xususiyatini namoyon etadi. "Feromon" deb xasharotlarning o'z turidagi boshqa xasharotlar fe'l —atvoriga ta'sir ko'rsatash uchun tarqatadigan moddalariga aytiladi. Feromonlardan foydalanish zararli xasharotlarni bir erga to'plashga yoki ularning sonini aniqlashga, pirovard natijada keng maydonlar uchun sarf qilinayotgan preparatlarning miqdorini 1000 marotabagacha iqtisod qilishga olib keladi, atrof muhit musaffoligini ta'minlaydi. O'zR FA akad. O.S.Sodiqov nomidagi Bioorganik kimyo institutida feromon preparatlar yaratilgan va ularni paxtachilikda qo'llanish yuqori samara bermoqda.

• Ketonlarga tuxtaladigan bo'lsak, ularning pestitsidlik faolligi sust, galogen tutuvchilari biroz gerbitsidlik xususiyatini namoyon etadi. Masalan, geksaxloratseton: