Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti hisoblash usullari
-savol. .“Informatika va hisoblash texnikasi asoslari” fanini o’qitishning
Download 5.01 Kb. Pdf ko'rish
|
1-savol. .“Informatika va hisoblash texnikasi asoslari” fanini o’qitishning maqsadlari. Интернет Қулай- Информатика ва ҳисоблаш техникаси асослари фанининг асосий мақсадларидан қуйидагиларни таъкидлаш мумкин (6, 11) : - ўқувчиларнинг информатика фанининг дастлабки элементларини тушунтириш; - ўқувчиларни ҳисоблаш техникаси асослари билан таништириш; - ўқувчиларнинг ЭХМ да ишлаш куникмаларини таркиб топтириш; - компьютерлардан турли сохалар масалаларини ечишга куллаш малакаларини шакллантириш. Умуман бир сўз билан айтганда, ўқувчилар компьютер саводхонлигини таъминлаш асосий мақсад ҳисобланади. Ҳозир умумтаълим мактабларида “ Информатика ва ҳисоблаш техникаси асослари” фани 8-синфда ҳафтасига 1 соат, жами 34 соат, 9-синфида эса ҳафтасига 2 соатдан, жами 68 соат ҳажмида ўрганилади. 237 2-savol. .“Informatika va hisoblash texnikasi asoslari” fani o’quv dasturi va uning mazmuni. 3-savol. Maktabda informatika o’qitishning asosiy yo’nalishlari. фаннинг қуйидаги асосий вазифалари кўрсатилган: - ахборотларни қайта ишлаш ҳақида илмий дунёқараш асосларини шакллантириш; -замонавий компьютер техникасининг тузилиши, таркиби, иши ва қўллаш имкониятлари билан таништириш; - компьютерлар билан амалий иш кўникма ва малакаларини шакллантириш; - ахборот технологиялари ҳақида билимлар бериш ҳамда улар билан ишлаш, кўникма ва малакаларни шакллантириш; - компьютерда масалар ечиш технологиялари билан таништиришнинг асосий босқичлари ҳақида аниқ тасаввур ҳосил қилиш кўникмаларини шакллантириш; - асосий алгоритмик тузилмаларни билиш, алгоритмлаш ва дастурлаш асослари бўйича кўникмаларни шакллантириш; -курс давомида дастур таъминоти таркиби, вазифалари 238 Информатика ва ҲТ ни ўқкитиш усулларига келадиган бўлсак, асосий эътибор қуйидагиларга қаратилиши талаб этилади: 1. Информатика фани мақсад ва вазифаларини аниқ баён этиш. 2. Ахборот нима ва унинг бирликлари. 3. ЭҲМ да ишлаш қоидалари. 4. Компьютерлар тузилиши ва ишлаши ҳақида маълумотлар бериш. 5. Информатика фани тарихи ва ЭҲМ лар ривожланиш тарихи ҳақида маълумотлар бериш. 6. Саноқ системалари ҳақида билимлар бериш ва мантиқий амаллардан фойдаланиш мисолларини кўрсатиш. 7. Алгоритмлар ва уларнинг хоссалари ҳақида билимлар бериш. Бунда алгоритмлар хоссалари, тасвирлаш усуллари ва алгоритмнинг турлари ҳақида маълумотлар берилади. Бундан ташқари, алгоритмлар тузишга доир ҳаётий босқичлардан иборат эканлиги таъкидланади. 10. Дастурлаш усуллари ҳам ўргатилади. Бунда дастурлар самарадорлиги, дастурда хатоларни топиш жараёни, тестлаш, хатолар сабабини аниқлаш ва уларни бартараф этиш тўғрилаш каби ишлари тушунтирилади. 11. Ахборотларни матн еки график кўринишда компьютер ёрдамида қайта ишлашга мўлжалланган махсус системалар яратилган. Матн муҳаррири бажарадиган асосий амаллар қаралади ва унинг асосий вазифалари қараб чиқилади. 12. График муҳаррири улардан фойдаланиш ҳақида маълумотлар бериш ва унда бажариладиган амалларни ўрганиш. 239 240 2.5 - BO’LIM «MATEMATIKA VA INFORMATIKA O’QITISH METODIKASI» FANINING NAZORAT MATERIALLARI 241 Amaliy matyematika va informatika ta’lim yunalishining 3-kurs talabalari uchun ”Matyematika va informatika ukitish myetodikasi” fanidan oraliq nazorat savollari 1.Murakkab savollar 15. Matyematika atamasi ma’nosi nimani anglatadi ? (Tayanch ib: matyematika, bilish , fan ) 16. Matyematika fani kanday rivojlanish davrlarini bosib utgan ? (Tayanch ib: ulchash, son,figura, algyebra, arifmyetika, uzgarmas mikdorlar, uzgaruvchi mikdorlar,funksiya, uzluksizlik ,modyellashtirish algyebraik strukturalar.) 17. Matyematika fan sifatida kanday xususiyatlarga ega ? (Tayanch ib: mikdoriy munosabatlar, konun , tushuncha, aksioma.) 18. Matyematika ukuv pryedmyeti sifatida kanday byelgilarga ega? (Tayanch ib: bilim, kunikma, malaka, ukitish usullari, misollar.) 19. Matyematika ukitish uslubiyati fani kanday savollarga javob byerishi lozim? (Tayanch ib: urgatish , ta’lim, uzviylik, mazmun.) 20. Bu fanning asosiy vazifalari nimalarni kuzda tutadi? (Tayanch ib: maksad, mazmun, amalga oshirish usullari , ukitish shakllari.) 21. Matyematika buyicha davlat ta’lim standarti nima ? (Tayanch ib: ta’lim mazmuni, xajmi, ukuv yuklamasi , talablar , baxolash myeyorlari.) 22. Matyematik ta’lim maksadlari nimalarni uz ichiga oladi ? (Tayanch ib: umumta’lim, tarbiyaviy, amaliy.) 23. Matyematika ukitishning asosiy yunalishlari nimalardan iborat ? (Tayanch ib: Son va xisoblashlar , aniy shakl almashtirishlar, tyenglama va tyengsizliklar, funksiyalar va grafiklar , gyeomyetrik figuralar va kattaliklar.) 24. Matyematika ukuv dasturi va ukuv ryejasi kanday tuzilish va mazmunga ega ? (Tayanch ib: ukuv dasturi , ukuv ryejasi , bilimlar xajmi.) 25. Matyematika ukitishda kanday ilmiy-tadkikot usullari kullaniladi? (Tayanch ib: ilmiy tatkikot usuli, kuzatish, tajriba, analogiya , takkoslash , analiz, sintyez, umumlashtirish, maxsuslashtirish, konkryetlashtirish, abstraksiya, induksiya, dyeduksiya.) 26. Kuzatish va tajriba ukitishda kanday kullaniladi? (Tayanch ib: atrof, obyekt, munosabatlar.) 27. Takkoslash va analogiyaning kanday xususiyatlari mavjud? (Tayanch ib: uxshashlik , fark, xususiy xossalar.) 242 28. Analiz va sintyez kullanilishi va umumiy xususiyatlarini matyematika ukitishda kanday amalga oshirish mumkin? (Tayanch ib: masalalar yechish, tyeoryemalar isbotlash, matyematik xossalarni urganish, fil’tr, sintyez.) 29. Umumlashtirishning kanday byelgilari mavjud? (Tayanch ib: obyektlar tuplami, umumiy xossa , ajratish.) 30. Maxsuslashtirish va konkryetlashtirish xususiyatlari xakida nimalarni bilasiz? (Tayanch ib: obyektlar tuplami, xossa , tuplam osti, bir taraflama urganish.) 31. Matyematik tafakkur nima? (Tayanch ib: tafakkur, ong, aks etish, munosabatlar.) 32. Matyematik tafakkurning kanday shakllari mavjud? (Tayanch ib: mazmun, shakl, tushuncha , xukm , tasdiklar.) 33. Tushuncha mazmuni va xajmi, ularning uzaro boglikdagi kanday xususiyatlari mavjud? (Tayanch ib: sifatlar, byelgilar, birlik va umumiylik xossalari , katyegoriya.) 34. Tushunchani ta’riflashning kanday usullari mavjud? (Tayanch ib: nutk, yozuv, bulgilar.) 35. Matyematik tushunchani shakllantirishning kanday boskichlari mavjud? (Tayanch ib: kabul kilish, xissiy bilish , tasovvur, tushunchaning shakllanishi.) 36. Matyematik xukm va uning turlari xakida nimalarni bilasiz? (Tayanch ib: tafakkur shakli, isbot, isbotlash usuli.) 37. Aksioma nima va uning xossalari kanday? (Tayanch ib: isbot, kabul kilish.) 38. Tyeoryema va uning turlari kanday xossalarga ega? (Tayanch ib: isbot, kabul kilish, aksioma.) 39. Zarur va yetarli shartlar kanday xususiyatlarga ega? (Tayanch ib: muloxaza , implikasiya, rost, yolgon.) 40. Induksiya va uning xossalari xakida nimalarni bilasiz? (Tayanch ib: xususiy xukmlar, umumiy xukm , obyekt, tulik va tulikmas infuksiya.) 41. Dyeduksiya va uning ukitishda kullanilish xususiyatlari nimalardan iborat? (Tayanch ib: diduksio-kyeltirib chikarish, umumiy xukm , xususiy xukm.) 42. Matyematik induksiya prinsipi bilan matyematik muloxazalar kanday isbotlanadi? (Tayanch ib: boskichlar , kuzatish va tajriba , faraz, farazni isbotlash.) 43. Matyematika ukitishda kanday an’anaviy usullar mavjud? (Tayanch ib: suxbat, mustakil ishlar , ma’ruza, amaliy, labaratoriya ishlari.) 44. Muammoli ta’limning xususiyatlari va uning kullanilishi imkoniyatlari nimalarga boglik? (Tayanch ib: muammoli ta’lim, muammoli vaziyat.) 45. Matyematika ukitishning kanday nostandart usullari mavjud? (Tayanch ib: didaktik uyinlar , mujizalar maydoni, auksion.) 243 46. Maktab matyematika kursini ukitishda yangi pyedagogik tyexnologiyalarning kullanilishi kanday xususiyatlarga ega? (Tayanch ib: tayanch konspyektlar, didaktik birliklar, diffyeryesiallashtirish usuli.) 47. Matyematika ukitish prinsiplarining umumiy moxiyati nimada? (Tayanch ib: ukitish jarayoni, talablar majmuasi.) 48. Ilmiylik prinsipi kanday kullaniladi? (Tayanch ib: ilmiylik, matyematika fani rivojlanishi bilan ukitish usulining mosligi.) 49. Kurgazmalilik prinsipining axamiyati nimadan iborat? (Tayanch ib: tasavvur kilish, konkryetlilik , kizikuvchanlik , fikrlash.) 50. Onglilik va faollik prinsiplari kanday xususiyatlarga ega? (Tayanch ib: chukur fikrlash , amaliyotda kullash.) 51. Puxtalik prinsipini kullash kanday afzalliklarga ega? (Tayanch ib: ta’lim , kobiliyat, rivojlanish.) 52. Matyematika ukitishda sistyemalilik va kyetma-kyetlilik prinsiplari kullanilishining asosiy axamiyati nimadan iborat? (Tayanch ib: bilimlar sistyemaliligi ,kyetma- kyetligi, mukammallik.) 53. Tabakalashtirish va individullashtirish prinsipi xozirgi davrda ta’limda kanday kullanilmokda? (Tayanch ib: guruxlar, yosh xususiyatlari bilim saviyalari , kobiliyat.) 54. Matyematika ukuv kullanmasi va unga kuyiladigan talablar, undan foydalanish xususiyatlari. (Tayanch ib: darslik , ukuv kullanma , bayon kilish usuli.) 55. Matyematika ukitishda kushimcha vositalar: didaktik matyeriallar va ulardan foydalanish uslublari. (Tayanch ib: ukitish vositalari, kurgazmali kurollar, tuxnika vositalari, nazorat ishlari.) 56. Matyematika buyicha spravochnik, kizikarli adabiyotlar turkumi. (Tayanch ib: jadvallar ,spravochnik, grafiklar , kushimcha adabiyotlar.) 57. Matyematika buyicha ukuv jixozlari va ularning turlari .Ukitish-ning tyexnika vositalaridan darslarda foydalanish. (Tayanch ib: priborlar, asboblar, nashr vositalari , ekran vositalari.) 58. Matyematika ukitishda grafik vositalarning axamiyati va urni. (Tayanch ib: rasmlar, diagramma, sxyema , modyellar.) 59. Matyematika darsi va unga kuyiladigan talablar. (Tayanch ib: vakt, ta’lim – tarbiya jarayoni , ukuv matyeriali.) 244 60. Matyematika ukituvchisining darsga tayyorgarlik tizimi. (Tayanch ib: kalyendar’ ryeja, konspyektlar , ukuv matyeriali, utkazish vakti.) 61. Matyematika darsi taxlili, kuzatish va dars konspyektlari. (Tayanch ib: dars maksadi, yangi matyerial, mustaxkamlash, tyekshirish ,umumlashtirish.) 62. Kalyendar ish ryeja kanday tuziladi? (Tayanch ib: mavzu urni , utish vakti , takrorlash , nazorat va baxolash.) 63. Ukuvchilar bilimini baxolash va ryeyting tizimi kanday xususiyatlarga ega? (Tayanch ib: uzlashtirish sifati ,ryeyting , baxolash myezonlari , joriy, oralik, yakuniy nazorat .) 64. Mustakil ishlar turlari va ularning ukuv jarayonida kullanilish usullari xakida nimalarni bilasiz? (Tayanch ib: masalalar tuplami, didaktik matyeriallar, darslik. 2.Urtacha savollar: 1. Matyematika fanini ukitishning asosiy maksadlari (Tayanch ib: Umumta’lim, tarbiyaviy, amaliy). 2. Matyematika fanini ukitish kyetma- kyetligi (Tayanch ib: Matyematik tushunchalar, ta’riflar, asosiy tushunchalar, tushunchalar klassifikasiyasi, aksioma va tyeoryemalar, isbotlar) 3.Matyematika fanidan ukuv matyerialini bayon kilish prinsiplari (Tayanch ib: Kursatmalilik, onglilik, faollik, puxta uzlashtirish, sistyemalilik, ilmiylik, kyetma-kyetlik prinsiplari) 4. Matyematika fanini ukitishda fikr yuritishning asosiy usullari (Tayanch ib: Induksiya, dyeduksiya, analiz, sintyez ) 5. Arifmyetikani ukitishning maksadi (Tayanch ib: Butun va kasr sonlar, amallar bajarish, amaliy masalalarni yechish, kullashni urganish) 6. Matyematika suzining lugaviy ma’nosi kanday-? (Tayanch ib: Gryekcha mathema - fanlarni bilish 7. Matyematika fanining urganish obyekti (Tayanch ib: fazoviy formalar, mikdoriy munosabatlar) 8. Matyematika ukitish myetodikasining bulimlari (Tayanch ib: Umumiy, maxsus, konkryet) 9. Ta’lim nima-? (Tayanch ib: Ukituvchi, ukuvchi ongli, maksadga yunaltirilgan, faoliyat) 10. Matyematik tushuncha nima? (Tayanch ib: Matyematik obyektda, narsalar, asosiy xossalar, tafakkur formasi) 11. Tushunchaning mazmuni (Tayanch ib: Tushunchani ifodalash, asosiy xossalar tuplami) 245 12. Tushunchaning xajmi (Tayanch ib: obyektlar tuplami) 13. Matyematik xukm (Tayanch ib: Tushuncha matyematik fikr, tasdiklash, inkor kilish) 14. Matyematik xulosa (Tayanch ib: kat’iy xukm, natijaviy xukm) 15. Induktiv usul (Tayanch ib: xususiy ma’lumotlar, umumiy xulosa) 16. Dyeduksiya (Tayanch ib: Umumiy ma’lumotlar, xususiy xulosa) 17. Aksiomaning ta’rifi(Tayanch ib: Isbot, matyematik xukm) 18. Tyeoryema (Tayanch ib: Isbot tushuncha xukm) . 19. Matyematikani ukitishning ilmiy izlanish usullar (Tayanch ib: Tajriba, kuzatish, takkoslash, analiz, sintyez, umumlashtirish, Abstraksiyalash, konkryetlashtirish, klassifikasiyalash) 20. Kuzatish usuli (Tayanch ib: Matyematik obyekt, xossalar, uzaro munosabatlar) 21. Tajriba usuli (Tayanch ib: matyematik obyekt, xossalar, munosabatlar, bulalarga ajratish, birlashtirish) 22. Takkoslash usuli (Tayanch ib: matyematik obyekt, uxshash, fark, usul) 23. Analiz usuli (Tayanch ib: noma’lumlar, ma’lumlar, izlanish usuli) 24. Sintyez usuli (Tayanch ib: ma’lumlar, noma’lumlar, izlanish usuli) 25.Umumlashtirish usuli (Tayanch ib: birlik fikrlashlar, umumiy fikrlashlar) 26. Matyematika ukitishda yangi tyexnologiyalar (Tayanch ib: Tayanch konspyektlar, ukitish usuli, diffyeryensiallashtirish usuli, nostandart usullar, didaktik uyinlar) 27. Matyematika darsligi (Tayanch ib: Dastur, didaktika talablari, ukitish maksadlari, matyematika,kitob) 28. Matyematikadan ukitish vositalar (Tayanch ib: Matyematika, ukuv kulanmasi, darsligi, didaktika matyeriallar, masalalar tuplamlari, kurgazmali kurollar,tyexnika vositalari) 29. Uslubiy kullanmalarning vazifasi (Tayanch ib: Uslubiy kullanmalar, tavsiyalar, masalalarni yechish yullari, taxminiy ryejalashtirishlar) 30. Didaktik matyeriallar (Tayanch ib: Mustakil va nazorat ishlari, matnlar, tyestlar, tavsiyalar, javoblar) 31.Spravochniklar va matyematikadan ma’lumotli adabiyotlar (Tayanch ib: Xisoblash uchun jadvallar ,matyematikadan formulalar,grafiklar ) 32. Ukuv jixozlari (Tayanch ib: Priborlar ,asboblar nashr vositalari, ekran vositalari, gyeomyetrik modyellar chizma yasash asboblari) 246 33. Darsning ta’rifi (Tayanch ib: Mantik, butun vakt , ukuv tarbiya jarayoni) 34.Matyematika darsiga kuyiladigan asosiy talabalar (Tayanch ib: Didaktik talab, tarbiyaviy masalalar, ukuv matyeriali, ukitish usullarini, darsning tashkiliy puxtaligi) 35 .Matyematika ukituvchisining darsga tayorgarlik tizimi (Tayanch ib:.Yangi ukuv yili arafasidagi tayorgarlik, ukuv mavzusi buyicha darslar sistyemasi, xar bir darsga tayyorgarlik) 36. Asosiy dars tiplari (Tayanch ib:.Yangi matyeriallarni bayon kilish darsi ,utilganlarni mustaxamlash darsi , bilim, kunikma va malakalarni tyekshirish darsi, utilganlarni sistyemalashtirish va umumlashtirish darsi) 37. Darsning tuzilishi (Tayanch ib: Oldingi bilimlar,amal usullar, takrorlash, yangi bilim, usullar) 38. Darsning asosiy boskichlari (Tayanch ib: Dars maksadi yangi matyerial, tanishtirish, mustaxkamlash bilim, kunikma , malakalar tyekshirish bilimlarni sistyemalashtirish, urganilganlarni mustaxkamlash) 39. Dars taxlili (Tayanch ib: Dars maksadlar, amalga oshirilishi, darsning mazmuni, ilmiy saviyasi, usullari samaradorligi, ukituvchi va ukuvchining faoliyati sifati, kunikma va malakalarni shakllantirish) 40. Ukuvchilar bilimini baxolash turlari (Tayanch ib:.Joriy nazoratlar, oralik (davriy) nazoratlar, yakuniy nazoratlar) 41.Joriy nazoratdagi baxolash (Tayanch ib: Uy vazifasini tyekshirish , ogzaki surash, kundalik baxo kuyish) 42.Oralik nazorat (Tayanch ib: Kontrol ishlar, mavzu yoki bob buyicha kontrol ishlar) 43. Yakuniy nazorat (Tayanch ib: Chorak uchun kontrol ishlar, yarim yillik uchun kontrol ishlar, yillik kontrol ishlar) 44. Bilimlarni baxolash tartibi (Tayanch ib: 0-Daraja-«yomon», 1.-Daraja-«past», 2.- Daraja-«urta», 3.-Daraja-«yukori», 4.-Daraja-«uta yukori», 5.-Daraja-«a’lo») 45.Matyematikadan sinfdan tashkari mashgulotlar (Tayanch ib: Darsdan tashkari bulmagan mashgulotlar) 46. Sinfdan tashkari mashgulotlar (Tayanch ib: Dastur matyeriali, uzlashtirish, orkada kolayotgan ukuvchilar, kizikish va kobiliyat kursatayotgan ukuvchilar) 47.Sinfdan tashkari mashgulotlarning turlarini (Tayanch ib:.Matyematik tugarak, matyematik xaftalik, matyematik kyecha, viktorina va konkurslar, matyematik musobokalar, maktab matyematik olimpiadalar, dyevoriy gazyeta, yosh matyematiklar klubi, sinfdan tashkari ukish, ilmiy konfyeryensiyalar) 48.Fakultativ mashgulotlar (Tayanch ib: Tanlangan fan, umumta’lim tayyorgarligi, muvofik asosida olib boriladigan dars jadvali, katnashish va uy vazifalarini bajarish) 247 49.Maktabdan tashkari ishlar (Tayanch ib: Oliy ukuv koshidagi matyematik tugaraklar, yosh matyematiklar tugaragi, matyematiklar maktablari, yozgi matyematik maktablar, tuman viloyat matyematika olimpiadalari, yosh matyematiklar konfyeryensiya va yigilishlari) 50.Sirtki matyematik tadbirlar (Tayanch ib: Sirtki matyematik olimpiadalar, sirtki konkurslar va tanlovlar, sirtki yosh matyematiklar talablari 3 Yengil savollar 1.Abstraksiyalash usuli (Tayanch ib: Urganilayotgan obyekt, xossalar, mustakil fikr) 2. Konkryetlashtirish usuli (Tayanch ib: jins tushunchalari, tur tushunchalari, utish) 3. Jins tushunchasi (Tayanch ib: Xajm, mazmun , tushuncha). 4. Tur tushunchasi (Tayanch ib: xajm, mazmun, tushuncha) 5. Evristik ta’lim usuli (Tayanch ib: Savol-javob, usuli) 6. Muammoli vaziyat (Tayanch ib: obyekt, subyekt, ukuvchi, munosabat, tur) 7. Muammoli ta’lim (Tayanch ib: Muammoli vaziyat, xal kilish, dars jarayoni) 8. Natural sonlar (Tayanch ib: sanok, birlik, kator) 9. Kushish amali (Tayanch ib: son, yigindi, natija, amal) 10. Kushiluvchilarning urnini almashtirish (Tayanch ib: kushish, amal, yigindi, uzgarmas, kiymat) 11. Unli kasr (Tayanch ib: kasr, surat, maxraj) 12. Ayniyat(Tayanch ib: xarflar, tyenglik, algyebraik ifoda) 13. Irasional ifoda (Tayanch ib: ildiz, algyebraik ifoda, daraja) 14. Tyenglama (Tayanch ib: noma’lum, mikdor, tyenglik) 15. Kursatkichli tyenglama (Tayanch ib: daraja, kursatkich, noma’lum, tyenglama) 16. Xisoblash tyexnikasining rivojlanish davrlari (Tayanch ib: Myexanik mashinalar, EXM) 17. EXM ning arifmyetik asosi (Tayanch ib: sanok sistyemasi, unli, ikkili, rakam) 18. Algoritmning turlari (Tayanch ib: Chizikli, tarmoklanuvchi, takrorlanuvchi) 19. Algoritmlarga kuyiladigan talablar (Tayanch ib: Umumiylik, ommaviylik, natijaviylik) |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling