Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti psixologiya kafedrasi

Konfliktli vaziyatda noto’g’ri amallar 
Bu amallar noto’g’ridir! 
1.  Tahqirlamoq 
2.  Ayblamoq, doimo ayb qidirishga intilish 
3.  Nafratlanish, hazar qilish va odamlar ustidan kulish 
4.  Hamsuhbatdoshni  tinglamaslik,  uning  so’zlari  va  fikrlariga  bepisandlik, 
e’tiborsizlik 
5.  Tengma – teng bo’lish 
6.  O’tgan ishlarni yuzga solish 
7.  Bosim o’tkazishga harakat qilish 
8.  Boshqalarning so’zlarini eshitmaslik, ular so’zini qo’pol ravishda bo’lish 
9.  Tahdid qilish, ko’rqitish, nafsoniyat va hayotga havf solish 
10. Psixologik va jismoniy shantaj 
11. Kinoya, piching qilish, istehzo bilan munosabatda bo’lish 
12. Boshqalarga tazyiq o’tkazish 
13. Agressiv munosabatga o’tish va zo’ravonlik ko’rsatish 
14. Kuch ishlatish, qo’lga erk berish 
15. O’z dilisiyohligini beyab, o’zidan zaif odamlarga to’kish 
16. Boshqalar haqida bo’hton gaplar tarqatish, g’iybat, gap  tashuvchilik qilish 
17. Ranjitish, dilisiyohlik, boshqalar ko’nglini og’ritish 
18. Buyruqbozlik, o’zini boshliq deb bilish 
19. Mas’uliyatidagi vazifalarni bajarmaslik 
20. Mas’uliyatli qarorlar qilishdan cho’chish 
 
Shunday  qilib,  ziddiyatlar  yechimida  adolatparvarlik  mezonlaridan  sanalgan  - 
e’tiborni  muammoga  qarata  olish,  muammoda  shaxslarni  ayblamaslik,    muammoni 
aniqlash,  muammo  mazmunida  fikrni  jamlash,  shaxsga  emas,  muammoga  xujum 
qilish, o’zgani tinglashga tayyorlik va faol tinglash malakalarini qo’llash, birovning 
xis-tuyg’ulariga e’tiborli bo’lish, o’z va’dalari va amallariga mas’uliyatli bo’lish kabi 
qoidalariga  rioya  etish  konflikt  yechimini  qidirish  va  uni  hal  etishga  yo’naltirilgan 
talablardan  hisoblanadi.  Ana  shu  talablarga  qat’iy  bo’ysunush  muammoda  har  ikki 
tomonning aziyat chekmasdan, hafa bo’lmasdan, o’z insoniy qadriyatlarini saqlagan 

---

 
 
78 
va  o’zga  kishi  nafsoniyatiga  tegmagan  tarzda  chiqib  ketish,  muammoni  hal  etish 
imkoniyatini beradi. Konflikt yechimida va bo’lib o’tgan voqyea tahlilida umr bo’yi 
bo’lib  o’tgan  nizolar  va  ular  tarixini  emas,  balki  kelajakda  qanday  qilib  mazkur 
nizolar va ular tarixisiz yashashni o’rganish lozim bo’ladi. Konfliktda ortga, tarixga 
qarab emas, balki oldinga, istiqbolga qarab yashash darkor.