Alisher navoiy nomidagi toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti o‘zbek tili va adabiyotini o‘qitish fakulteti

birliklar qatori hisoblanadi. 
Singarmonizm 
Syngarmonism 
Сингармонизм
Unli 
tovushlarning 
moslashuvi, 
ohangdoshligi, 
uyg`unligi 
demakdir. Bu hodisa faqat turkiy 
tillarda uchraydi. 
Sinonim
Synonym
Синоним 
Bir umumiy ma’noni ifodalovchi 
ikki va undan ortiq so‘zlarga 
ma’nodosh so‘zlar 

---

220 
Signifikativ 
munosabat
Significative 
interaction
Сигнификатив
So`zning 
signifikativ 
ma’nosi 
asosidagi munosabat 
Sintaksis
Syntax
Синтаксис 
So`z birikmasi va gap haqidagi 
bo`lim 
Sinxron
Synchronic
Синхронный 
Joriy, amalda yuz berayotgan, 
kuzatish mumkin bo`lgan 
Sotsiolingvistik
a
Sociolinguistics
Социолингвистик
а 
Til va jamiyat munosabatlarinin, 
tilning ijtimoiy vazifasini, tilning 
jamiyatdagi ko`rinishlarini 
o`rganuvchi bo`lim 
Stilistika 
(uslubiyat) 
Stylistics
Стилистика 
Nutq 
uslubi, 
tilning 
uslubiy 
imkoniyatlari, so`zlashuv, rasmiy-
idoraviy, publitsistik, badiiy,ilmiy 
uslublar mohiyatini o`rganuvchi 
bo`lim 
So‘roq gap
Interrogative 
sentence
Вопросителное 
предложение 
Muayyan fikrga suhbatdoshining 
munosabatini bilishga qaratilgan 
gap 
So‘z birikmasi
Word combination 
Словосочетание 
Ikki yoki undan ortiq so`zning 
o`zaro tobe bog`lanishidan yuzaga 
keladigan birikma 
Sun’iy tillar
Artificial languages
Исскуственные 
языки 
Agglyutinativ tillar grammatikasi 
asosida yaratilgan til 
Supersegment
Super segment
Суперсегментный Ketma-ket 
joylashgan 
va 
bo‘linuvchanlik xususiyatiga ega 
bo‘lgan tovushlar qatori ustiga 
qo‘yilgan  birliklar 
Takror
Reduplication
Повтор 
Ma’lum grammatik ma’no va 
grammatik 
vazifalar 
uchun 
xoslangan shakl
Ters (chappa) 
lug‘at 
Reverse dictionary
Словарь 
So`zlar oxiridagi harfiga ko`ra 
joylashtirilgan lug`at 
Tilshunoslik 
nazariyasi 
Linguistic theory
Теория 
языкознания 
Tilshunoslikning 
eng 
umumiy 
qonuniyatlari, nazariy masalalarini 
o`rganuvchi fan 
Til oilasi 
Language family 
Языковые семьи 
Genetik asosi bir bo`lgan tillar 
majmuasi 
Til tizimi
Language system
Система языка 
Til birliklarining o`zaro mutanosib, 
bir-birini taqozo etish holati 
Tavsifiy 
fonetika 
Descriptive 
phonetics
Описательная 
фонетика 
Nutq 
tovushlari, 
ularning 
xususiyati va xarakteri qayd etiladi. 
Fonetikaning sillabika, akustika, 
intonasiya, tovush o`zlgarishi va 
uning 
qonuniyatlari 
haqida 
ma`lumot beriladigan sohasi. 
Tarixiy fonetika 
Historical 
phonetics
Историческая 
фонетика 
Nutq tovushlari taraqqiyoti 
o`zgarishi 
bilan 
bog`langan 
hodisalar, qonuniyatlar beriladi. 
Tilga xos fonetik jarayonlar tarixiy 
yodgorliklar orqali yoritiladi. 

---

221 
Terminologik 
lug‘at 
Terminological 
dictionary 
Терминологическ
ий словарь 
Ma’lum bir sohaga doir terminlar 
izohlangan lug`at 
Triftonglar 
Threetones 
Трифтонги 
Tarkibi uch tovushdan iborat. 
Masalan: [av..] 
Transkripsiya 
Transcription
Транскрипция 
Tovush 
va 
harf 
orasida 
nomutanosiblik bo`lgan 
tillarda 
ushbu 
yozuv 
muhim 
ahamiyat kasb etadi, undan o`qish-
o`qitish 
ishlarida 
kengf 
oydalaniladi. 
Turkiy tillar 
oilasi 
Turkic languages 
family 
Тюркские языки 
Oltoy bobo tilidan shakllangan, 
agglyutinativ 
xususiyatga 
ega 
bo`lgan tillar 
Undov 
nazariyasi 
Stress theory
Теория 
восклицания 
Tillarning 
paydo 
bo`lishida 
undovlarning o`rnini ta’kidlagan 
qarash 
Qardosh tillar 
Relative languages 
Родственные 
языки 
Bir genetik asosga ega bo`lgan, 
fonetik, 
leksik, 
morfologik 
xususiyatlariga 
ko`ra 
o`xshash 
bo`lgan tillar 
Qiyosiy 
fonetika 
Comparable 
phonetics
Сравнительная 
фонетика 
Qardosh tillar uchun umumiy 
hodisa va qonuniyatlarning holati, 
qo`llanish miqdorlari, o`ziga xosligi 
qiyos qilinadi. 
Umumiy 
tilshunoslik
General linguistics Общее 
языкознание 
Tilshunoslikning 
umumiy 
qonuniyatlari, dunyo tilshunosligi 
taraqqiyotini 
talqin 
qiluvchi 
tilshunoslik 
Umumiy 
fonetik 
qonuniyatlar 
General phonetic 
rules
Общие 
фонетические 
закономерности 
Barcha tillar uchun xos 
qonuniyatlar 
Umumiy 
metodlar
General methods
Общие методы 
Bir necha soha uchun umumiy 
bo`lgan metod 
Xususiy fonetik 
qonuniyatlar
Private phonetic 
rules
Специфические 
закономерности 
Ma’lum soha hodisalarinigina 
talqin qilishga qaratilgan lug`at 
Yordamchi 
so‘zlar turkumi 
Auxiliary parts of 
speech
Вспомагательные 
части речи 
Mustaqil luh`aviy ma’noga ega 
bo`lmagan so`zlar turkumi 
Yozuv
Writing
Писменность 
Kishilik madaniyatining yuksak 
darajadagi yutuqlaridan biri, o`z 
shakllanish 
bosqichlariga 
ega 
bo`lgan ixtiro 
Yozuv turlari
Writing types
Види 
писменности 
Yozuvning 
turli 
xususiystlarini 
ifodalagan ko`rinishlari 
O‘zbek tilining 
izohli 
frazeologik 
lug‘ati 
Explanatory-
phrasal Uzbek 
language dictionary
Тольковый 
фразеологический
словарь
узбекского языка 
O`zbek tilidagi frazeologizmlar 
izohiga bag`ishlangan lug`at 
Xalqaro tillar
International 
languages
Международные 
языки 
Dunyo xalqlari o`rtasidagi muloqot 
tili:arab, ingliz, xitoy, rus, ispan 

---

222