Alixonov ziyodullo akbaraliyevich ‘’alixonov akademiyasi’’ telegram:[phone]

ajralish ro’y bermaydi barchasi kulrang pashshalar hosil bo’ladi: 
BB x bb 
Bb 
2) Genotipi Bb holatda bo’lsa, ajralish ro’y beradi, kulrang va qora pashshalar hosil 
bo’ladi: 
Bb x bb 

Bb bb 
 

---

ALIXONOV ZIYODULLO AKBARALIYEVICH 
‘’ALIXONOV AKADEMIYASI’’ TELEGRAM:[phone] 
24-BILET 
1. Genotipik va fenotipik o‘zgaruvchanlikni misollarda tushuntiring. 
FENOTIPIK (MODIFIKATSION) OʻZGARUVCHANLIK 
Har bir organizm tashqi muhitning ma'lum sharoitlariga mos ravishda yashaydi va 
rivojlanadi. 
Ularga tashqi muhit omillari - harorat, namlik, ozuqa miqdori va sifati o'z ta'sirini 
ko'rsatadi. Shu bilan birga u o'z turidagi boshqa organizm va turlarga mansub bo'lgan 
organizmlar bilan oʻzaro munosabatda bo'ladi. 
Bu omillar organizmning fiziologik, morfologik xususiyatlarini hamda fenotipini 
oʻzgartirishi mumkin. 
Himolay quyonining yelkasidagi oq junlarni yulib tashlab, o'sha joyga sovuq ta'sir etilsa, 
qora jun oʻsib chiqadi. Bordi-yu, shu qora junlarni olib tashlab issiq belbog' bogʻlansa, yana 
oq jun o'sib chiqadi. 
Himolay quyonlarini 30°C da boqilsa, uning hamma juni oq rangda boʻladi. Normal 
sharoitda o'stirilgan ikkita ana shunday oq quyonlar aylodida, pigmentlarning tarqalishi 
odatdagidek bo'ladi. 
Ozuqa yetishmasa yoki ota-onaga spirtli ozuqa berilsa, tug'ilgan quyonchalar chala 
boʻlib, rivojlanishi sust bo'ladi. Tashqi muhit ta'sirida belgilarning oʻzgarishi nasldan-naslga 
o'tmaydi. 
MUTATSION (GENOTIPIK) OʻZGARUVCHANLIK 
Organizm genotipining o'zgarishi bilan boradigan va bir nechta avlodlarda saqlanadigan 
oʻzgaruvchanlik irsiy (mutatsion) oʻzgaruvchanlik deyiladi. 
Ba'zan bular aniq koʻzga tashlanadigan o'z garishlar boʻlib, ularga: kalta oyoqli 
qoʻylarning paydo boʻlishi, tovuqlarda patning bo'lmasligi, mushuk barmoqlarini ayri 
boʻlishi, pigmentlarning boʻlmasligi (albinizm), odamlarda barmoqlarning kalta boʻlishi va 
ko'p barmoqlilik (polidaktiliya) kabilarni misol qilib ko'rsatish mumkin. 
To'satdan vujudga keladigan va qat'iy ravishda nasldan-naslga o'tadigan oʻzgarishlar 
natijasida xushbo'y no'xatning kalta poyali navlari, qat-qat tojibarg hosil qiladigan 
o'simliklar belgilar paydo bo'lgan. 
Genetik materialning irsiy o'zgarishiga MUTATSIYALAR deyiladi. 
Mutatsiyalar gen yoki xromosomaning tuzilmasini o'zgarishi tufayli hosil boʻladi va tur 
ichidagi xilma-xillikning birdan-bir manbayi boʻlib xizmat qiladi. 
Mutatsiyaning namoyon bo'lish xarakteriga koʻra: dominant va retsessiv bo'ladi.