Alkenlarning kimyoviy xossalari. Reja

Sovutgich darajasi izobutilen
Izobutilen, C4H8 - bu ko'mir gazining hidiga ega rangsiz, tez yonadigan, suyultirilgan gaz. Isobutilen (yoki 2-metilpropen) - bu gidrokarbonat sanoat ahamiyati. Bu butilenning to'rtizomerlaridan biri bo'lgan to'rtta uglerodli tarmoqlanganalken (olefin). Standart harorat va bosimda bu rangsiz yonuvchan gazdir.



Nazorat savollari

1. Alkenlardagi qo’shbog’ uzunligi va uning tabiati haqida nimalarni bilasiz?

   
   

2. Nima sababdan bir xil sondagi uglerod saqlovchi alkenlarda izomerlar soni alkanlarga nisbatan ko’p? Misollar keltiring.

   
   

3. Alkenlarda sis-va trans- izomerlarning hosil bo’lishiga asosiy sabab nima?

   
   

4. Alkenlar kimyoviy xossalaridagi Markovnikov qoidasi va Harash effektini misollarda tushuntiring.

   
   

5. Spirtlarni degidratlash paytida qaysi hollarda alken va qaysi holda efir hosil bo’ladi?

   
   

6. Gidrogenlashda ishlatiladigan «Reney nikeli» katalizatori haqida nimalarni bilasiz?

   
   

7. Nima uchun Pt va Pd lar eng samarador gidrogenlash reaksiyasi katalizatori hisoblanadi?

   
   

8. Ozonlash reaksiyasi nima va uning qanday amaliy ahmiyati bor?

   
   

9. Alkenlarning polimerlanish reaksiyalari qaysi mexanizmlar bilan boradi? Misollar keltiring.

   
   

10. Polietilen qaysi usullar bilan olinadi? O’zbekistonda polietilen ishlab chiqarish haqida nimalarni bilasiz?

    
    

Tayanch so’z va iboralar
Stereoizomeriya yoki geometrik izomeriya, gidrogalogenlash, Markovnikov qoidasi, «pereoksid effekti», gidratatsiya, Vagner reaksiyasi, Prilejayev reaksiyasi, ozonid, polimerlanish reaksiyasi, monomerlar, radikal bosqichli polimerlanish, kation polimerlanish, karbokation, anion polimerlanish, sopolimerlanish, sopolimer, ingibitor, etilen, propilen, butilenlar.


Mavzuga doir testlat.