Амалиёт машғулоти №1 микропроцессор тизимининг умумий тузилиш принциплари ва параметрларини таҳлил этиш

4.36-chizma. Uzilishlar qo'llanilgan dasair uchun tnisol
Ichki periferik qurilmatardan uzilishlarni boshqarish uchun, kiritish-chiqarish registrlanri adres muhitida ham maxsus registrlar ko‘zda tutilgan. Bundan tashqari, AVR-mikrokontrollerlarining har bir apparat qurilmalari bilan, kintish-chiqarish registrlari adres muhitida joylashgan, boshqarish registrlari birlashgan. Misol uchun, o‘matilgan 8 razryadli T/CO (Timer/CounterO) taymer-hisoblagichni boshqarish, TCCRO (Timer/CounterO Control Register) va TCNTO (Timer/CounterO) registrlari tomonidan amalga oshiriladi. TCCRO registrining 0-2 (CSOO, CS01, CS02) razryadlari T/CO tay- mer-hisoblagichiga ishlash rejimini kiritadi: 0, 0, 0 qiymatlarini naos ravishda CSOO, CS01, CSO2 razryadlariga yozilganda tay- mer-hisoblagichi to‘xtatilishi; 1,0, 0 - TCNTO registiming tarkibi generatoming har bir taktida inkreinentatsiyalanadi; 0, 1,0- har bir 8-taJktda; 1, 1, 0-har bir 64-taktda: 0, 0, 1 - har bir 256-taktda: 1, 0, 1 — har bir 1 024-taktda; 0, 1, 1 va 1, 1, 1 qiymatlari mos ravishda manfiy va musbat fronti bo‘yicha tashqi rnanbaningimpulslar sonini hi soblash rejimini o‘matadi.
T/CO taymer-schyotchigi TCNTO registri toTganda, uzilishlar so‘rovlami generatsiyalaydi. TJMSK niqoblar registrida T/CO tay- mer-hisoblagichi to‘lganda 1 (TOIEO) razryadi uzilishga; TIFRbay- roqlar registrida- 1 (TOVO) razryadi to‘g‘ri keladi. TOIEO razryadini o‘matilishi TCNTO registri to‘lganda uzilishga ruxsat beriladi, TCNTO registri to‘lib, uzilishlar uchun so‘rov kelganda TOIFO bayrog‘i o‘matiladi.
Topshiriq:
1. Strukturaviy dasturlashda qo’llaniladigan asosiy buyruqlarni keltiring.
2. Strukturaviy dasturlashda qo’llaniladigan asosiy buyruqlarni tahlilini amalga oshiring.
AМАЛИЙ МАШҒУЛОТ № 16.
АССЕМБЛЕР ДАСТУРЛАШ ТИЛИДА СЕГМЕНТЛАРНИНГ ҚЎЛЛАНИЛИШИНИ ЎРГАНИШ.
Ассемблер билими ва унда дастурлаш қобилияти ҳеч қачон ортиқ бўлмайди. Бу қуйидаги далиллар билан тасдиқланган:
1. Бошқа дастурий тиллардан талабларни тўлиқ қондирадиган приложениялар ёзиш ҳар доим ҳам мумкин эмас. Баъзи ҳолларда бутунлай мумкин эмас. Ассемблер дастурлаш тилида сиз ҳар қандай дастурни ёзишингиз мумкин.
2. Баъзан юқори даражали дастурлаш тиллари керакли тезликни таъминлай олмайди. Ассемблерда яратилган дастурлар эса ҳар доим тез.
3.Юқори даражадаги тилларда яратилган дастурларнинг ҳажми Ассемблерда яратилган дастурларга қараганда анча катта.
4. Ассемблер тили тўғридан-тўғри аппарат билан ишлаш имконини беради, бу эса баъзи ҳолларда дастурчига афзаллик ва исталган натижани беради. Юқори даражадаги тилда дастур аппарат қурилмалари билан ёзма модул орқали ишлайди, яъни дастурчига бирон бир нарсани ўзгартиришга рухсат бермайди ва шунинг учун керакли натижани олиш имкони эга бўлмайди.
5.Ассемблер тилини билиш фақат юқори даражадаги тилларда дастурга эга бўлганларга нисбатан катта афзаллик беради. Ассемблер биладиган дастурчи компьютернинг тузилишини ва аппарат аппаратларинингтузилишини билади.
Ассемблер тили компьютернинг барча функционал бирликларининг операцион тизим билан ўзаро таъсирини яхшироқ тушунишга имкон беради. Ассемблер тили – бу операторлар ва процессор командалари ўртасида бир-бирини ёзишмаларга эга махсус дастурий тилдир. Ҳар бир процессор тури ёки процессорларнинг бутун оиласи учун ассемблер тили мавжуд, чунки ассемблер тили бўйича йўриқномалар машина йўриқномаси тизими билан бир-бирини ёзишмаларга эга бўлиши керак ва компьютер архитектурасига мувофиқ бўлиши керак. Ушбу амалиёт машғулотида 16 битли 8086-88 Интел процессорига оид буйруқлар кўрсатмаларни ўз ичига олади. 8086-88 микропроцессорлари биринчи 640 КБ (килобайт) асосий хотирага (РАМ) ва 65536 байтлик кириш/чиқиш манзил майдонига ажратилган 1 (МБ) мегабайтнинг асосий манзил майдони билан ажралиб туради.
Ассемблер тилинингманба кодини машина кўрсатмаларига ўзгартирадиган дастур. Ассемблер дастурлари жуда самарали бўлиши мумкин. Дастур қобилиятлари ва қобилиятлари тенг бўлган дастурчилар томонидан Ассемблер тилида ишлаш юқори даражадаги тилда ёзилган дастурдан кўра ихчам ва тезроқ дастур ишлаб чиқаради. Бу деярли барча кичик ва ўрта дастурлар учун амал қилади. Ассемблер тили дастури жуда тўғри. Ушбу тил дастурчининг барча аппарат билан бевосита ишлашига имкон берганлиги сабабли, ассемблер дастури бошқа дастурларда мавжуд бўлмаган нарсаларни бажариши мумкин.Бирлаштирувчи тил дастурини ишлаб чиқиш ва диск раскадровка қилиш вақт талаб қиладиган бўлса-да, бу хотирада кам жой ажратадиган ва аста-секин компьютерларда ҳам тезкор тезликка эришиш имконини берадиган кичик бажариладиган модулларга олиб келади. Ассемблер тили асосан дастурларнинг индивидуал сегментларини (иш тезлигини ошириш ва ускунага бевосита кириш), шунингдек алоҳида қурилмаларнинг дастурлаштирилган хотирасида сақланадиган тизим дастурларини ёзиш учун ишлатилади. Ассемблер тилининг асосий камчиликлари, компютернинг бир турига ёзиладиган дастурни бошқа компьютер турларида ишлатиш мумкин эмас, чунки ҳар бир компьютер оиласи учун бошқа ассемблер тили ишлатилади. Агар яратиладиган дастур турли хил компютерларда ишлатилса, у юқори даражадаги тилларда ишлаб чиқилиши керак ва у компютер архитекрурасининг хусусиятларини дастурий таъминотдан фойдаланиш қулайлиги ва портатив кодни олиш учун яшириши керак.