Amaliy hisoboti

Modelning spesifikatsiyasi va baholash strategiyasi
Rossiya Federatsiyasining individlar o’rtasidagi ish haqini hisoblashda mashhur modellardan biri “Minserning – ish haqi modeli” orqali omillarning ta’sirini aniqlaymiz. Bunga ko’ra, RLMSda kiritilgan ma’lumotlarni STATAning data editor qismiga kirgazib, ularni modellashtirishda qulay holatga keltirib olamiz. Shu bilan quyida kerakli o’zgaruvchilar bilan amaliy ishimizni amalga oshiramiz:

Ma’lumotlarimiz panel ma’lumotga o’tqazamiz:
xtset idind year
panel variable: idind (unbalanced)
time variable: year, 2019 to 2020
delta: 1 unit
Umumiy o’zgaruvchilar va tasviriy statistikasi bilan tanishamiz:
describe

Ish haqqiga ta'sir etuvchi omillar misolida o’n uchta o'zgaruvchi tanlab oldim. Bu o'zgaruvchilar 2019-2020- yillardagi Rossiya Federatsiyasida amalga oshirilgan tanlanma kuzatuvlarda o’tqazilgan intervyulardan statistika bo'yicha tanlangan. Umumiy kuzatuvlar soni 38,3 ming tani tashkil etdi. Bulardan uchta o’zgaruvchim double turida bo'lsa, qolgan o’nta omillarim float turiga mansub. Float va double ikkalasi ham dasturlashda keng qo'llaniladigan ma'lumotlar turlari bo'lib, ular o'nli yoki suzuvchi nuqtali raqamlarni saqlash qobiliyatiga ega bo’lgan qiymatlar turi deb stata tahlilida keng qo’llanilishi bilan ahamiyatli. Ularning orasidagi yagona farq - bu aniqlik.

III.II. Ma’lumotlarni tavsifiy statistikasi va emperik modelning spesifikatsiyasi.

O’zgaruvchilarning tasviriy statistikasi¹

	(1)	(2)	(3)	(4)	(5)
VARIABLES	N	mean	sd	min	max
idind	9,062	33,855	17,192	1	60,473
year	9,062	2,020	0.498	2,019	2,020
age	9,062	43.57	11.36	16	87
married	9,062	0.707	0.455	0	1
professions	9,062	1.822	0.751	0	3
educ	31,721	16.47	4.359	0	23
status	9,062	1.292	0.455	1	2
gender	9,062	0.412	0.492	0	1
lwage	9,062	10.14	0.584	6.551	13.53
agesqr	9,062	2,028	1,039	256	7,569
experience	4,953	31.73	7.793	0	54
leduc	31,692	2.755	0.341	0	3.135
expersqr	4,953	1,067	445.3	0	2,916

O’zgaruvchilarning tasviriy statistikasi shuni ko’rsatadiki, Rossiya individlarining ish haqiga ta’sir qiluvchi ta’lim omili o’rtacha o’n olti yilni tashkil qilmoqda va tajriba omili esa maksimum 54 yilni qabul qilgan ekan. Ya’ni bir odam mazkur kuzatilma bo’yicha kuzatilgan eng ko’p yil ish tajribasiga ega bo’lgan kishidir.
III.III. Tahlilga ko’ra natijalar va ularning izohlanishi.
Linear regression (chiziqli regressiya)

	(1)	(2)
VARIABLES	Model 1	Model 2
educ	0.00172	0.000109
	(0.00139)	(0.00177)
experience		-0.000375
		(0.00108)
Constant	10.11***	10.11***
	(0.0234)	(0.0471)
Observations	8,339	4,933
R-squared	0.000	0.000

Robust standard errors in parentheses

*** p<0.01, ** p<0.05, * p<0

Quyida ikki model asosida tahlil qilingan, bunga ko’ra cheksiz va chekli modelga asoslangan robust bilan oddiy chiziqli tenglama tuzilgan. Model 1 bo’yicha ish haqiga faqat ta’lim olgan yili ta’sir ko’rsatilgan 8,4 ming ta kuzatuv bilan. Model 2 da ta’lim omiliga qo’shimcha individning tajribasi ham ta’sir qiluvchi omil sifatida olingan bo’lib, unda ta’lim yili Model 1ga nisbatan 0,01 ga oshmoqda ish haqi. Tajriba omili esa -0,003 ga ish haqqiga teskari ta’sirni ko’rsatmoqda. 4,9 ming kuzatuvga ko’ra. Ish haqiga bu yillarda tajribaning teskari ta’sir qilishi , 2019- yil oxirida boshlangan global epidemiya bo’lishi ham mumkin degan xulosaga kelish mumkin.

Comparing different linear models

	(1)	(2)	(3)
VARIABLES	OLS	Fixed Effects	Fixed Effects
educ	2.03e-05	-0.000435	-0.000435
	(0.00176)	(0.00104)	(0.00104)
experience	-0.000332	-0.000326	-0.000326
	(0.00108)	(0.000419)	(0.000419)
gender	0.0447***	0.0446	0.0446
	(0.0168)	(0.0845)	(0.0845)
Constant	10.10***	10.10***	10.10***
	(0.0476)	(0.0359)	(0.0359)
Observations	4,933	4,933	4,933
R-squared	0.001	0.001	0.001
Number of year		2	2
Year FE			YES

Robust standard errors in parentheses
*** p<0.01, ** p<0.05, * p<0.1

FE va OLS chiziqli modellarning farqli tafovutlarini solishtiruvchi ushbu jadval bilan jo’rish mumkinki, educning ta’sir etuvchi koeffisienti kuchli siljiganligi sababli va bu model o’z ahamiyatini FE ga qaraganda kuchsizroq namayon etishi Rossiya iqtisodiy faoliyatida va odamalarning ish haqqiga ta’sir qilishida kengroq aniqlashtirgan model deb topildi.

Xulosa
Amaliy ekonometrika fanidan kurs ishimning “Ish haqini ekonometrik modellashtirish” mavzuyimga ko’ra, Rossiya Federatsiyasining 2019-2020-yillarda har bir individidan tanlanma intervyu orqali o’tqazilgan ma’lumotlaridan foydalanib, ish haqining regressiyalari orqali ish haqqiga ta’sir etuvchi omillar orqali modellarning ifodalanishini amaliy ekonometrika nazariyalaridan foydalandim. Bunga ko’ra, natijalardan kelib chiqib shuni aytish mumkinki, 2019-2020- yillarda Rossiyaning fuqarolarning oylik ish haqiga odatiy holatda ta’sir qiluvchi omillar o’z ta’sirini kamaytirga va ba’zilari teskari ta’sir ham qilgan. Buning sababi, butun dunyo bo’yicha tarqalgan Covid-19 virusi bo’ldi deb ayta olaman.

XULOSA

1^ www.rlms.ru sayt nomi ma’lumotlari asosida muallif hisob-kitoblari