Amaliy ish mavzu: csp va Rkm ko’rsatkichlarini aniqlash orqali ip pishiqligini bashorat qilish

HVI tizimi bo’yicha o’rta tolali paxtaning sifat ko’rsatkichlari
2.27-jadval

Tipi	Seleksiya navi varietu	MIC mikroneyr ko’rsatkichi unit	STAPLE Shtapel uzunligi 32/dyum cod	UHML Yuqori o’rtach a uzunlik dyum*100 Inch*100	STR Solishtirma uzish kuchi gS/тteks, gf/tex	UI Birxillik indeksi, %
1	2	3	4	5	6	7
4	С-6524	4,60	35,62	111,86	31,83	83,50

RD Nur qaytarish koeffitsienti %	b sarg’ishlik darajasi %	ELONG Uzilishdagi uzayish %	LEAF Lief kodi	SFI Kalta tolalar indeksi	SCI yigiruvchanligi	CSP Ipning hisobiy uzish kuchi
8	9	10	11	12	13	14
75,66	8,35	8,42	2,53	7,01	141,86	2170,09

С-6524 seleksiya navidagi paxta tolasining uzunligi dyumda berilgan 111,86dyum×100. Tolaning millimetrdagi uzunligini toppish uchun jadvaldagi ko’rsatkichni 100 ga bo’lib 25,4 ga ko’paytirish kerak.
.

CSP ko’rsatkichining jadvaldagi qiymati CSP = 2170,09 ga teng (3-jadval). CSPning hisobiy qiymati jadvaldagi qiymatidan katta bo’lganligi uchun xomashyo to’g’ti tanlangan hisoblanadi.
Paxta ipi pishiqligini bashorat qilishda shuningdek uzilish uzunligidan, ya`ni R_km dan ham foydalaniladi. Mazkur ko’rsatkich USTER xalqaro standartiga kiritilgan. Nisbiy uzish kuchi R bilan R_KM ko’rsatgichi o’rtasidagi o’zaro bog’liqlik quyidagicha ifodalanadi:
sN/teks
SITRA tavsiyasiga ko’ra R_KM empirik formula yordamida hisoblanadi:
Karda ipi uchun:

Qayta tarash ipi uchun:

, М – tolaning HVI tizimida aniqlangan aralashma tolalarining ko’rsatkichlari.
sN/teks
Olingan ko’rsatkichlarni me’yoriy ko’rsatkichlar bilan solishtiramiz. Me’yoriy ko’rsatkichlar USTER STATISTICS 2018 jadvallarida keltiladi. Bunda R_km.р.>R_km shart bajarilishi kerak. Ya’niy hisobiy ko’rsatkichlar 5, 25, 50, 75, 95% li sinflarning birortasigan katta bo’lsa xomashyo to’g’ri tanlangan hisoblanadi.
Bizning misolimizda R_km.р=16,1027 sN/teks 75% sinf ko’rsatkichi R_km.т=15,9 сН/текс dan katta. Demak С-6524 seleksiya navini loyihada qabul qilsa bo’ladi.
Xisobot rejasi:

1. 
   Shaxsiy topshiriqga ko’ra 4-jadvalda keltirilgan ma’lumotlardan foydalanib ishni rasmiylashtiring.
   
2. 
   CSP va Rkm ko’rsatkichlari asosida ipning pishiqligini bashorat qiling.
   

Masala
1. Variantlar bo’yicha xalqali usulda yigirilgan trikotaj paxta ipining CSP va R_km ko’rsatkichlarini hisoblash
2.28-jadval

Variantlar	Yigirish sistemasi	Ipning ingliz nomeri Ne	Paxta tolasining seleksiya navi	MIC Tolaning mikroneyr ko’rsatkichi unit	UHML Yuqori o’rtacha uzunlik dyum*100 Inch*100	STR Solishtirma uzish kuchi gS/teks, gf/tex
1	karda	19,0	Mexnat	4,60	112,2	30,4
2	<<	25,0	Аn-Bayaut 2	4,50	110,6	30,4
3	<<	30,0	Аn-Boyovut-2	4,8	109,4	31,9
4	<<	32,0	Silton	4,7	109,4	31,5
5	<<	38,0	Andijon-36	4,7	112,6	31,6
6	Qayta tarash	49,0	С-6524	4,50	111,8	32,0
7	<<	50,0	Omad	4,40	114,0	31,3
8	<<	53,0	Xorazm 127	4,70	112,3	30,7
9	<<	54,0	Porloq-1	4,7	36,1	113,4
10	<<	36,0	Buxoro-8	4,5	31,6	113,8