Amaliy mashg’ulot №1 Asosiy tushunchalar va tavsiflar. Elektr apparatlar tasnifi. Maqsad

---

Amaliy mashg’ulot №1 
Asosiy tushunchalar va tavsiflar. Elektr apparatlar tasnifi. 
 
Maqsad: Talabalarni elektrapparatlarni tuzilishi, ishlatilish maqsadi va 
ishlash printsipi bilan, hamda ishlash tatibi, xarakteristikasi va ularni quyiladigan 
talablar bilan tanishtirish.
Reja: 
1.Kirish. Umumiy ta’rif.
2.Elektr qurilmalarni ishlash taribi.
3. Elektr apparatlarni va elektr apparatlarni va qurilmalarni tasnifi. 
 
1. Umumiy ta’rifi.  
Elektr apparatlar — turli qurilmalar, mashinalar, mexanizmlar va 
boshqalarning elektr va noelektr parametrlarini o'zgartirish, rostlash, o'lchash, 
nazorat qilish hamda ularni ortiqcha kuchlanishlardan himoya qilish uchun 
mo'ljallangan elektr qurilmalar. Vazifasiga ko'ra, kommutatsion, ishga 
tushiruvchirostlovchi, rostlovchi, cheklovchi, o'lchovchi, nazorat qiluvchi turlarga 
bo'linadi. Ishi qanday fizik hodisaga asoslanganligiga qarab, Elektr apparatlarni 
elektromagnit, issiqlik, induktsion va boshqalar turlarga ham bo'lish mu mkin. 
Ba'zan, bir apparatning ishi bir necha fizik hodisalarga asoslangan bo'ladi. 
Avtomatik va noavtomatik Elektr apparatlar ham farqlanadi. Elektr apparatlar 
jumlasiga boshqarish knopkalari, rubil'niklar, ajratkichlar, viklyuchatellar 
(kommutatsion Elektr apparatlar), kontaktorlar, kontrollyorlar, magnitli ishga 
tushirgichlar, reostatlar va boshqalar (ishga tushiruvchirostlovchi Elektr 
apparatlar), rostlagichlar, stabilizatorlar va boshqalar (rostlovchi Elektr apparatlar), 
elektr reaktorlar, eruvchan saqlagichlar, razryadniklar va boshqalar (cheklovchi 
Elektr apparatlar), tok transformatorlari, kuchlanish transformatorlari (o'lchovchi 
Elektr apparatlar) va boshqalar qurilmalar kiradi. Elektr apparatlar elektr 
tarmoqlarini 
himoya 
qilish 
tizimlarida, 
ishlab 
chiqarish 
jarayonlarida 
qo'llaniladigan ishga tushirishrostlash qurilmalarida, transport vositalarida, 
avtomatika va telemexanika tizimlarida, aloqa, radio va televidenie tarmoqlari va 
boshqalar ko'p sohalarda ishlatiladi. 
Elektr apparatlar elektr zanjirni uchirish va yoqish ularni nazorat qilish, 
elektrik va elektrlanmagan obьektlarni boshqarish, ulchash va ximoya qilish 
maqsadida muljallangan elektr qurilma hisoblanadi.
Elektrotexnik kurilma-bu elektr energiyani ishlab chiqarish, taqsimlash, 
nazorat qilish, o’zgartirish va foydalanish kabi kompleks topshiriklarini xal etishda 
ma'lum funksiyalarni boshqarish uchun muljallangan sanoat maxsuloti hisoblanadi. 

---