Amaliy mashg‘ulot № 2
Mavzu: Tarmoqlarni ulanish tezligi va faylni yuklash vaqtini hisoblash
(2 soat)
Amaliy ishning maqsadi: tarmoqlarni ulanish tezligi fayllarni yuklash vaqtini hisoblashda amaliy bilim va ko’nikmalarni hosil qilish.
Ishning bajarilish tartibi
1.Boshlang‘ich ma’lumotlarni olish (o‘qituvchi bergan variantlardan birini).
2.Mavzu bo‘yicha nazariy va umumiy ma’lumotlar bilan tanishish.
3. Berilgan ma’lumotlarni kompyuterga kiritish.
4.Xisob ishlarini bajarish.
5.Tegishli xulosa chiqarish.
Kerakli jixozlar
1.Kompyuter.
Umumiy ma’lumotlar
Faylning uzatilish davomiyligi fayl o‘lchami va ma’lumot uzatish tezligi bilan aniqlanadi. Ma’lumotlarni uzatish tezligi sekundiga mingta bit (kbit/s) yoki sekundiga millionta bit (Mbit/sek) bilan o‘lchanadi. E’tibor bering, kbit/s qisqartirilgan so‘zi bosh harf “K” o‘rniga kichik harf bilan yozilgan. Gap shundaki, ko‘pchilik muhandislar ma’lumotlarni jo‘natish haqida gapirganida, qiymatni kichik tomonga yaxlitlab oladi. Mos holda kbit/s shakli sekundiga 1000 bit ma’lumot jo‘natilishi nazarda tutiladi, Kbit/s esa – sekundiga 1024 bitligini bildiradi. DSL yoki modem kabeli ishiatilayotgan texnologiyaga bog‘liq holda 512 kbit/sek, 2 Mbit/sek va undan yuqori tezlik bilan ishlashi mumkin.
Ko‘pincha kattaliklarni belgilash bilan bog‘liq chalkashliklar vujudga kelari – KB va Kb, MB va Mb (Kbayt va Kbit, Mbayt va Mbit). Eslab qoling, ma’lumotlar uzatish tezligi bilan bog‘liq bo‘lgan masalalarni yechishda kilobit va kilobaytlarni farqlay olish zarur. Masalan, modemlarning dasturiy ta’minoti odatda ulanish tezligini sekundiga kilobitlarda ko‘rsatadi (masalan, 45 Kbit/s yoki 45 Kbps). Xuddi shu vaqtda ommabop brauzerlar fayl yuklanish tezligini sekundiga kilobaytlarda ko‘rsatadi.
Turli qayd qilinishlar shuni ko‘rsatadiki, 45 Kbit/s ulanish tezligida faylning maksimal yuklanish tezligi tahminan 5,6 Kbayt/s ga teng bo’ladi. Amaliyotda fayl yuklanish tezligi turli faktorlar va kanalning foydali o’tkazish tezligidan foydalanuvchi xizmatlar hisobiga kamroq bo’ladi. Yana shuni esda tutish kerak-ki, lokal tarmoqlarning o‘tkazuvchanlik qobiliyati va taqsimlangan tarmoqlarning ulanishlari sekundiga kilobitlarda (kbit/s) yoki sekundiga megabitlarda (Mbit/s) o‘lchangan bir paytda fayllar o’lchami odatda baytlarda ifodalanadi.
-
Sekundiga kilobit (Kbit/s) – bu sekundiga bir ming bit. Tarmoq bog‘lanishi orqali uzatiladigan ma’lumotlar sonining keng tarqalgan o’lchov birligi.
-
Sekundiga kilobayt (Kbayt/s) – bu sekundiga bir ming bayt. Tarmoq bog‘lanishi orqali uzatiladigan ma’lumotlar sonining keng tarqalgan o’lchov birligi.
-
Sekundiga megabit (Mbit/s) – bu sekundiga bir million bit. Tarmoq bog‘lanishi orqali uzatiladigan ma’lumotlar sonining keng tarqalgan o’lchov birligi. Ethernetning oddiy bog‘lanish texnologiyasi 10 Mbit/s tezlik bilan ishlaydi.
-
Sekundiga megabayt (Mbayt/s) - bu sekundiga bir million bayt. Tarmoq bog‘lanishi orqali uzatiladigan ma’lumotlar sonining keng tarqalgan o’lchov birligi.
-
Sekundiga gigabit (Gbit/s) – bu sekundiga bir milliard bit. Ethernetning 10 Gbit/s ulanishi 10 Gbit/s tezlik bilan ishlaydi.
-
Sekundiga terabit (Tbit/s) – bu sekundiga bir trillion bit. Internet tarmog‘ining ba’zi yuqori tezlikdagi magistral tugunlari 1 Tbit/s dan yuqori tezlikda ishlaydi.
Ishni bajarilishiga misol
Tassavur qilaylik provayder 256 kbit/s ulanish tezligini ko‘rsatmoqda. Bunday kanalda tezlik 256 000 / 8 = 32 000 Bayt/s => 32 000 / 1 024 ~ 31 KBayt/sek bo‘ladi.
Ish natijalarining taxlili
Qayta hisoblashda 1 KBayt = 1024 Baytga teng ekanligini hisobga oling. Ya’ni bunday kanalda bir megabayt (1MB) ma’lumotni yuklash uchun 1024/31,25 = 32,768 sekund talab qilinadi.
Xulosa
Tarmoqlarni ulanishning real tezligini va faylni yuklash vaqtini hisoblash usullari bilan tanishildi xamda berilgan ma’lumotlarga asosan xisobishlari bajarildi.
Topshiriq variantlari8
-
Tarmoqqa ulanishning real tezligini hisoblang.
Var
|
E’lon qilingan ulanish tezligi
|
1
|
2 Mb/s
|
512 Kb/s
|
34 Kb/s
|
1,5 Mb/s
|
1,2 Gb/s
|
64 Kb/s
|
0,5 Gb/s
|
8 Mb/s
|
2 Gb/s
|
2
|
1Mb/s
|
452Kb/s
|
53 Kb/s
|
2 Mb/s
|
2 Gb/s
|
128 Kb/s
|
1,5 Gb/s
|
7Mb/s
|
1 Gb/s
|
3
|
3Mb/s
|
620Kb/s
|
45 Kb/s
|
1 Mb/s
|
1,8 Gb/s
|
194 Kb/s
|
2 Gb/s
|
5Mb/s
|
3 Gb/s
|
4
|
4Mb/s
|
545Kb/s
|
55 Kb/s
|
4 Mb/s
|
2 Gb/s
|
128 Kb/s
|
0,5 Gb/s
|
9Mb/s
|
4 Gb/s
|
5
|
1.5Mb/s
|
523 Kb/s
|
43 Kb/s
|
3 Mb/s
|
3.5 Gb/s
|
64 Kb/s
|
1,5 Gb/s
|
6 Mb/s
|
2 Gb/s
|
6
|
3.5 Mb/s
|
128 Kb/s
|
91 Kb/s
|
4.2 Mb/s
|
2.8 Gb/s
|
351 Kb/s
|
2.3 Gb/s
|
7.5Mb/s
|
9 Gb/s
|
7
|
5.3Mb/s
|
132Kb/s
|
18 Kb/s
|
2.4Mb/s
|
4.1 Gb/s
|
145 Kb/s
|
1.1 Gb/s
|
1.5Mb/s
|
5.6 Gb/s
|
8
|
1.2Mb/s
|
256Kb/s
|
56 Kb/s
|
4. Mb/s
|
2.5 Gb/s
|
614 Kb/s
|
2.2 Gb/s
|
6.7Mb/s
|
1.8 Gb/s
|
9
|
2.7Mb/s
|
64Kb/s
|
19 Kb/s
|
8.4Mb/s
|
5.4 Gb/s
|
118 Kb/s
|
4.1 Gb/s
|
3Mb/s
|
3.4 Gb/s
|
10
|
9.4Mb/s
|
1024Kb/s
|
56 Kb/s
|
3.7Mb/s
|
3.7 Gb/s
|
546 Kb/s
|
3.4 Gb/s
|
1Mb/s
|
4.2 Gb/s
|
11
|
4.8Mb/s
|
318Kb/s
|
33 Kb/s
|
1.9Mb/s
|
5 Gb/s
|
366 Kb/s
|
1.8 Gb/s
|
5.3Mb/s
|
8.1 Gb/s
|
12
|
2.4Mb/s
|
554Kb/s
|
28 Kb/s
|
6.4Mb/s
|
4.8 Gb/s
|
154 Kb/s
|
0.7 Gb/s
|
7.5Mb/s
|
3.8 Gb/s
|
13
|
3.3 Mb/s
|
674 Kb/s
|
37 Kb/s
|
5.4 Mb/s
|
2.3 Gb/s
|
544 Kb/s
|
1 Gb/s
|
10 Mb/s
|
2 Gb/s
|
14
|
4.2 Mb/s
|
234 Kb/s
|
56 Kb/s
|
1.9 Mb/s
|
3.6 Gb/s
|
256 Kb/s
|
0.8 Gb/s
|
9.1 Mb/s
|
1.4 Gb/s
|
15
|
1.9 Mb/s
|
342 Kb/s
|
64 Kb/s
|
3.2 Mb/s
|
4 Gb/s
|
367 Kb/s
|
1.2 Gb/s
|
8.3 Mb/s
|
3.1 Gb/s
|
16
|
3.6 Mb/s
|
243 Kb/s
|
78 Kb/s
|
2.1 Mb/s
|
2.8 Gb/s
|
442 Kb/s
|
2.4 Gb/s
|
6.4 Mb/s
|
4.5 Gb/s
|
17
|
2.8 Mb/s
|
649 Kb/s
|
47 Kb/s
|
7 Mb/s
|
5 Gb/s
|
156 Kb/s
|
1.9 Gb/s
|
5 Mb/s
|
4 Gb/s
|
18
|
1.4 Mb/s
|
435 Kb/s
|
26 Kb/s
|
5 Mb/s
|
3.8 Gb/s
|
201 Kb/s
|
2.3 Gb/s
|
4.8 Mb/s
|
2.3 Gb/s
|
19
|
1.9 Mb/s
|
247 Kb/s
|
34 Kb/s
|
3.1 Mb/s
|
2.9 Gb/s
|
347 Kb/s
|
0.8 Gb/s
|
3.6 Mb/s
|
1.7 Gb/s
|
20
|
2.6 Mb/s
|
365 Kb/s
|
44 Kb/s
|
4 Mb/s
|
3.1 Gb/s
|
243 Kb/s
|
2.3 Gb/s
|
2.4 Mb/s
|
3.3 Gb/s
|
-
Fayl yuklanish tezligini hisoblang, agar:
Var№
|
1 topshiriq
|
2 topshiriq
|
3 topshiriq
|
4 topshiriq
|
Fayl o‘lchami
|
Tezlik
|
Fayl o‘lchami
|
Tezlik
|
Fayl o‘lchami
|
Tezlik
|
Fayl o‘lchami
|
Tezlik
|
1
|
689 MB
|
125 Kb/s
|
565 KB
|
64 Kb/s
|
560 B
|
0,5 b/s
|
10 GB
|
1,2 Mb/s
|
2
|
365 MB
|
128 Kb/s
|
128 KB
|
32 Kb/s
|
354 B
|
1,2 b/s
|
5,3 GB
|
2,3 Mb/s
|
3
|
184,5 MB
|
56 Kb/s
|
456 KB
|
28 Kb/s
|
435 B
|
1,4 b/s
|
8,1 GB
|
5,6 Mb/s
|
4
|
564 MB
|
256 Kb/s
|
389 KB
|
85 Kb/s
|
458 B
|
0,8 b/s
|
4,8 GB
|
2,1 Mb/s
|
5
|
587 MB
|
84 Kb/s
|
264 KB
|
36 Kb/s
|
254 B
|
1,8 b/s
|
2,2 GB
|
2 Mb/s
|
6
|
468 MB
|
112 Kb/s
|
218 KB
|
23 Kb/s
|
684 B
|
1,1 b/s
|
1,2 GB
|
4,1 Mb/s
|
7
|
841 MB
|
64 Kb/s
|
601 KB
|
56 Kb/s
|
701 B
|
0.9 b/s
|
8 GB
|
4.5 Mb/s
|
8
|
632 MB
|
57 Kb/s
|
548 KB
|
128 Kb/s
|
465 B
|
2.4 b/s
|
3.4 GB
|
1 Mb/s
|
9
|
341 MB
|
121 Kb/s
|
345 KB
|
45 Kb/s
|
288 B
|
0.5 b/s
|
6.5 GB
|
2.5 Mb/s
|
10
|
247 MB
|
96 Kb/s
|
605 KB
|
52 Kb/s
|
605 B
|
2.4 b/s
|
2.8 GB
|
1.7 Mb/s
|
11
|
196 MB
|
78 Kb/s
|
189 KB
|
36 Kb/s
|
356 B
|
1.2 b/s
|
7 GB
|
3 Mb/s
|
12
|
342 MB
|
64 Kb/s
|
205 KB
|
27 Kb/s
|
485 B
|
1.3 b/s
|
6.5 GB
|
4 Mb/s
|
13
|
186 MB
|
123 Kb/s
|
304 KB
|
34 Kb/s
|
246 B
|
0.9 b/s
|
3.6 GB
|
1.9 Mb/s
|
14
|
201 MB
|
145 Kb/s
|
289 KB
|
105 Kb/s
|
364 B
|
1.8 b/s
|
4.1 GB
|
1.8 Mb/s
|
15
|
175.9 MB
|
86 Kb/s
|
165 KB
|
64 Kb/s
|
544 B
|
2.5 b/s
|
2.8 GB
|
2 Mb/s
|
16
|
249 MB
|
95 Kb/s
|
485 KB
|
102 Kb/s
|
308 B
|
1.8 b/s
|
7.5 GB
|
3.4 Mb/s
|
17
|
361 MB
|
62 Kb/s
|
341 KB
|
35 Kb/s
|
578 B
|
2.6 b/s
|
5 GB
|
1.2 Mb/s
|
18
|
284 MB
|
57 Kb/s
|
265 KB
|
57 Kb/s
|
483 B
|
3.1 b/s
|
3.2 GB
|
1.1 Mb/s
|
19
|
334 MB
|
79 Kb/s
|
165 KB
|
84 Kb/s
|
296 B
|
2 b/s
|
4.6 GB
|
2.3 Mb/s
|
20
|
245 MB
|
105 Kb/s
|
205 KB
|
64 Kb/s
|
308 B
|
2.4 b/s
|
3.4 GB
|
1.8 Mb/s
|
Nazorat savollari
-
Axborotning qanday o’lchov birliklari mavjud?
-
Ma’lumotlarni uzatish tezligi nimalarda o‘lchanadi?
-
Faylni yuklash tezligiga nima ta’sir ko‘rsatishi mumkin?
-
Tarmoqning o‘tkazuvchanlik xususiysti qanday o‘lchov birliklarda ifodalanadi?
Do'stlaringiz bilan baham: |
