Amaliy mashg’ulot №2 Mavzu: Tеrmоkimyo. Kimyoviy kinеtikа vа muvоzаnаt. Elеktrоlit eritmаlаr vа tuzlаrning gidrоlizi. Оksidlаnish qаytаrilish rеаktsiyalаri

Yechish. Massalar ta’siri qonuniga ko’ra:
Demak, k= 8,9· 10^-2 ga teng.
Temperaturaning ta’siri. Temperaturaning ortishi reaksiyaning tezligining ortishiga sabab bo’ladi. Vant-Goff qonuni buning isbotidir. Quyidagicha ta’riflanadi. Temperatura har 10°C ga ortirilganda reaksiyaning tezligi 2-4 marta o’rtacha 3 marta tezlashadi.
Bu qonuning matematik ifodasi quyidagicha: yozamiz.
t_1, t₂ - boshlang’ch va oxirgi temperatura (ºC).
- birinchi va ikkinchi temperaturadagi tezligi.
- reaksiyaning temperatura koeffitsenti.
10 – o’zgarmas son.
Masala:

1. 
   50°C da reaksiyaning tezligi 4 mol/lsek ga teng. Shu reaksiyaning 80°C dagi tezligini aniqlang? Temperatura koefffitsenti 3 ga teng.
   

Berilgan: t1=50°C t2=80°C =4 mol/lsek =3 =?

Yechish: Bizga hamma ko’rsakgichlar berilgan ni topamiz. ga teng bo’ladi.

2. Reaksiyaning temperatura koeffitsenti 3 bo’lganda reaksiyani 50°C dan necha °C ga ko’tarilganda reaksiyaning tezligi 81 marta tezlashadi?

Berilgan: =3 t1=50°C =81 =1 t2=?

Yechish: Quyidagi fo’rmulaga qo’yamiz.

3.Reaksiyaning temperatura koeffitsenti 2 bo’lganda, temperatura 20°C dan 50°C gacha isitilsa reaksiyaning tezligi necha marta ortadi?

Berilgan: t1=20°C t2=50°C =1 =2 =?

Yechish: Bizga hamma ko’rsakgichlar berilgan ni topamiz.

Temperatura ortganda reaksiya tezlashadi. Reaksiyaning davom etish vaqti qisqaradi. Buni hisoblash uchun quyidagi fo’rmuladan foydalanamiz.
T₁ va T₂ - birinchi va ikkinchi temperaturada reaksiyaning davom etsh vaqti (sek, min, soat).
Masala:
1. 50°C da reaksiya 1 soat davom etadi. Agar temperatura koefitsenti =4 ga teng bo’lganda reaksiya 100°C da qancha vaqtda tugaydi?

Berilgan: t1=50°C t2=100°C T1= 1soat =4 T2=?

Yechish: 1 soat= 3600sek ga teng. Vaqtga bog’liq fo’rmuladan foydalanamiz.

2. =2 bo’lganda reaksiya 50°C da 8 min da tugaydi. Reaksiya 2 min da tugashi uchun temperaturani necha °C ga ko’tarish kerak?

Berilgan: t1=50°C T1= 8 min T2= 2 min =2 t2 =?

Yechish: Reaksiyaning tezligining ortishi temperaturaning ko’tarishini talab qiladi. Tempeaturani necha °C ga ko’tarishni aniqlaymiz.

3. 100°C da birinchi reaksiyaning =2, ikkinchi reaksiyaning =4 bo’lganda reaksiyalarning tezliklari bir hil. Qanday temperaturadan keyin ikki reaksiyalarning tezliklari ikki marta farq qiladi?

Berilgan: t1=100°C =2 =4 = 2 t2 =?

Yechish: bunda ko’rinib turibdiki birinchi va ikkinchi reaksiyalarning tezliklari nisbati 2 ga teng. Yani ikki marta farq qilish kerak. 110°C da ikkinchi reaksiya birinchisiga qaraganda ikki marta farq qiladi.