Amaliy mashg’ulot 5 Mavzu: Zamonaviy xarakatdagi tarkib konstruktsiyasida antiblakirovka tizimli tormoz Zamonaviy harakatdagi tarkibda abt(avs) konstruktsiyasi va ishlash printsipi

4.2.rasm.Antiblakirovkali tizim konstruksiyasi
Antiblakirovkali tizim konstruksiyasi tarkibiga: g’ildirakni aylanish chastotasi datchigi, tormoz tizimidagi bosim datchigi, bajaruvchi qurilma sifatida boshqarish va gidravlik bloklar kiradi.
Tezlik datchigi, xar bir g’ildirakga o`rnatiladi. U g’ildirakni aylanish chastotasini joriy qiymatini fiksirovat qiladi va uni eiktrik signal sifatida qayta shakillantiradi.
Datchiklardan olingan signalga asosan boshqarish bloke g’ildirakni blakirovka qilishni aniqlaydi.Belgilangan dasturiy ta’minotga asosan blok shakillantiradi bajaruvchi qurilma- elektrmagnitli klapanlar va elektrdvigatel nasosi gidravlik blok tizimidagi teskari klapanga boshqarish ta’sirini ko`rsatadi.
Gidravlik blok kirish va chiqish klapanlarini, bosim akkumlyatori,teskari elektrdvigatelli haydovchi nasos dempfirlovchi kameralarni birlashtiradi.
Gidravlik blokda xar bir g’ildirak tormoz silindrida bir kiruvchi va chiquvchi klapanlar mos xolda, tormozlanishni o`z oralik konturida boshqaradi.
Akkumlyator bosimi tormoz suyuqligini qabul qilish toroz konturida bosimni tushirishni ko`zda tutadi.Teskari haydash nasosi, qachonki hajimda akkumlyator bosimi kam bo`lsa ishga tushadi.U bosimni tezligini tushishini oshiradi.Dempfirlovchi kameralar tormoz suyuqligini teskari haydan nasosidan qabul qiladi va uni tebranishini o`chiradi.
Gidravlik blokda ikkita bosim akkumlyator va ikkita dempfirlovchi kameralar gidroo`tkazgich tormozlar kontur soni bo`yicha o`rnatiladi. Uskanalar paneldagi nazorat lampasi tizimni ishga yaroqsizlik to`g’risida signal beradi. Antiblakirovkali tormoz tizimini ishlash prinsipi
Antiblakirovkali tormoz tizimini ishlashi davriy xususiyatga ega. Ish davriylik tizimi uchta fazani ulaydi:
1. Bosimni ushlab turish;
2. Bosimni tushirish;
3. Bosimni ko`tarish.
Burchak tezligi datchigidan kelgan elektrik signalga asosan, g’ildirakni burchak tezliginiABS boshqaruv bloke tenglashtiradi. G’ildiraklarni birida blakirovka qilish xavfi paydo bo`lishi bilan, boshqaruv bloki mos keluvchi kiritish klapanini yopadi.Chiqarish klapani ham yopiladi.G’ildirakni tormoz silindr konturida bosimni ushlash sodir bo`ladi. Shu tariqa tormoz pedalini bosish davom etsa bosim tormoz silindrida oshmaydi. G’ildirakda blokirovkasini davom etishi, boshqaruv bloke mos keluvchi chiqarish klapanini ochadi.Kiritish klapani bunday xolatda yopiq qoladi. Tormoz suyuqligi akkumlyator bosimi qo`yib yuboriladi. Konturda bosimni tushirish amalga oshadi, g’ildirak aylanish tezligi ortadi. Hajimda akkumlyator bosimini yetishmagani sababli, ABS boshqaruv bloki, nasosni teskari klapani ishga tushiradi.Teskari haydash nasosi tormoz suyuqligini dempfirlash kamerasiga haydaydi, konturda bosimni tushiradi. Haydovchi bunda tormoz pedalini pulsini sezadi.
G’ildirakni burchak tezligi ma’lum qiymatga ko`tarilishi bilan, boshqaruv bloke chiqarish klapanini yopadi va kiritishni ochadi. Gildirak tormoz silindri konturida bosim ortishi sodir bo`ladi.
Anti blakirovkali tormoz tizimlarida ish davriyligi tormozlanish tugaguncha yoki blakirovka tugaguncha qaytariladi. ABS tizimi ozilmaydi.