Amaliy mashg‘ulot №6 Neft va gaz uyumlarining genetik turlari Ishdan maqsad

4-rasm. Tektonik ekranlangan uyumlar (A.A.Bakirov bо‘yicha):
a – tushilma uzilma (sbros) oldi;
b – kо‘tarilma uzilma oldi; murakkablashgan tuzilmalar:
v – diaprizma yoki vulqon bilan,
g – tuz gumbazi bilan;
d – ustsurilma osti.

a		b		v
5-rasm. Tutash yuza uyumlari: a – tuz gumbazi bilan bog‘liq; b – diapir о‘zagi yoki balchiq vulqonining hosilalari bilan bog‘liq; v – vulqon hosilalari bilan bog‘liq.

Rif uyumlari. Rifli uyumlar aksariyat bitta suv-neft chizig‘iga ega bо‘ladilar. О‘zbekiston sharoitida (G‘arbiy О‘zbekistonda) kо‘pgina rifli neftь, gazkondensat va gaz konlari mavjud. Bu yerlarda rif massiviga jami zaxiraning 75-80 %, rif usti yotqiziqlarida, qolganlarida 20-25 % joylashgan (SHо‘rtan, Kukdumaloq, Dengizkul, О‘rtabuloq va boshqalar). Rus platformasi konlarida ham rif massivlari uchraydi (6-rasm).

a	b
6- rasm. Rifogen uyumlar. a – yakka rif massivlariga joylashgan; b – bir guruh rif massivlariga joylashgan.

Litologik turdagi uyumlar. Litologik ekranlangan uyumlar qatlamning qiyiqlanishi (tugashi) yoki о‘tkazuvchi jinsning о‘tkazmaydigan jins bilan almashinuvi tufayli hosil bо‘ladi. Shu turda asfalt yoki bitum hosil bо‘lishi natijasida qatlam bir tomonidan tо‘silib qolgan uyumlar ham kiradi (7-rasm).