Amaliy mashg‘ulot О‘quvchilarning jismoniy rivojlanishini gigiyenik baholash
Download 81.1 Kb. Pdf ko'rish
|
Amaliy mashg‘ulot O\'quvchilarning jismoniy rivojlanishini gigiYENASI MUSTAQIL ISH-конвертирован
|
Ishni bajarish tartibi. О‘pkaning tiriklik sig‘imini о‘lchash
uchun spirometr strelkasini nolga tо‘g‘rilab, uning rezina naychasining uchi spirt bilan artiladi va odatdagicha nafas olib, rezina naycha orqali spirometr ichiga nafas chiqariladi. Spirometr ichiga nafas chiqarishni bir necha marta takrorlab, о‘pkadan chiqarilgan havoning о‘rtacha miqdori topiladi. Masalan, spirometrga 6 marta nafas chiqarish natijasida strelka 3000 ml.ni kо‘rsatsa, u vaqtda о‘rtacha nafas chiqarish havosining miqdori 3000:6=500 ml.ga teng bо‘ladi. Qо‘shimcha havo miqdorini aniqlash uchun kichik silindrni yuqoriga kо‘tarib, uning strelkasi ma’lum raqamga tо‘g‘rilanadi. Keyin normal nafasolib (nafas chiqarmasdan)tezdaspirometrnaychasiniog‘izgatutib, spirometrdanchuqurnafasolinadi. Bu vaqtdaspirometrstrelkasipastgatushib, ma’lumbirraqam rо‘parasida tо‘xtaydi.Shu yо‘l bilanо‘pkagaqanchaqо‘shimchahavokirganligianiqlanadi.Masala n, chuqurnafasolgunchastrelka 3000 ml.ni, nafasolingandankeyin 1500 ml.ni kо‘rsatsa, buvaqtdaо‘pkagakirganhavo miqdori 3000-1500=1500 ml.ga teng bо‘ladi. Rezerv havo miqdorini aniqlash uchun spirometr strelkasini nolga qо‘yib, oddiy nafas havosi tashqariga chiqariladi va nafas olmasdan turib,rezina naycha orqali spirometr ichiga kuchli nafas chiqariladi. Bu vaqtda strelka kо‘rsatgan raqam rezerv havo miqdorini bildiradi. Nafas olish, qо‘shimcha va rezerv havo miqdorini 4-jadvalga yozib, о‘pkaning tiriklik sig‘imi topiladi. О‘pkaning tiriklik sig‘imini о‘lchash uchun chuqur nafas olib, spirometrga kuch bilan nafas chiqariladi. Bundaspirometrstrelkasi tо‘xtaganjoydagiraqam о‘pkaningtirikliksig‘iminiifodalaydi.О‘pkadagiqoldiqhavo miqdorinianiqlashuchunmumkinqadarchuqurnafas chiqariladi, sо‘ngrama’lum miqdordavodorodsolinganhaltadanbirnechamartanafasolinadivao xiridashuhaltaichigachuqurnafas chiqariladi. Bundahaltadagivodorodningbirqismiо‘pkagaо‘tadi, shuvodorod miqdoriо‘pkadagiqoldiqhavo miqdorini kо‘rsatadi.Masalan, haltada 4000 ml vodorod bо‘lsin. Bu haltadanbirnechamartanafasolinsaham, uninghajmiо‘zgarmaydi, chunkiqanchavodorodolinsa, shunchahavoо‘pkadanhaltaga chiqariladi. Bundafaqat haltadagihavoningtarkibiо‘zgaradi. Agar haltada 3000 ml vodorodvaо‘pkadankirgan 1000 ml havo bо‘lsa, u vaqtda 1000 ml vodorodga 330 ml о‘pkahavosi tо‘g‘rikeladi. Bundayvaqtdaо‘pkagaо‘tgan 1000 ml vodorodga 330 ml havo tо‘g‘rikeladi. Shundayqilib, о‘pkadagiqoldiqhavo miqdori: 1000+330=1330ml bо‘ladi. |
