Amaliy mashg’ulotlar materiallari amaliy mashg`ulot №1. Oqsil molekulasining aminikislota tarkibini aniqlash usullari

Amaliy mashg`ulot №2.
Biologik materiallardan oqsil va peptidlarni toza holda ajratib olish usullari

Oksillarning xayvonlar tukimasidan makro-organizmlardan maxsus usullar yordamida ajratib olinadi.

1. Oksillarning ajratib olishda gomogenizatsiya usuli.
Oksillar xayvonlar tukimasidan makroorganizmlardan ajratib olish uchun avvalo tukimalar yaxshilab maydalaniladi, ya’ni gomogenizatsiyalanadi. Bunda xujayra strukturasi buziladi oksillar eritmaga utadi. Gomogenizatsiya kilish uchun kuyidagi usullardan foydalaniladi.

1. 
   CHinni xavonchada tukimani kum bilan ezish (maydalash).
   
2. 
   Potter - Elьvegay gomogenizatorida maydalash.
   
3. 
   SHarsimon tegirmonchalarda maydalash.
   
4. 
   Kuchli ravishda muzlatib keyin, eritish yuli bilan.
   
5. 
   Ulьtratovish ta’sirida maydalash.
   
6. 
   Bosim ta’sirida (muzlatilgan tukimani mayda teshikli pulat turdan utkazish).
   
7. 
   Azot gazi yordamida (azot gazini bosim ostida tuyintiriladi keyin keskin bosim pasaytiriladi. Natijada azot xujayrani oson parchalab oksilni eritmaga utkazadi.).
   

Yukoridagi usullar bilan xosil kilingan gomogenatdan oksillarni ajratib olish uchun ekstraktsiya usulidan foydalaniladi. Olingan gomogenatni 8-10% li tuz eritmasida eritiladi. Oksillarni ekstratsiyalash uchun kupincha ma’lum rN ega bulgan, bufer eritmalaridan, organik erituvchilaridan va ionsiz detergentlardan foydalaniladi. Bu maksadda organik moddalardan kupdan beri ishlatib kelinadigan eritmalar. Glitserinning suvdagi eritmasi, saxaroza eritmasi, limon kislota va borat bufer aralashmalar, tris-bufer eritmalardan foydalaniladi.
Kon zardobi oksilini ajratish uchun etil spirti, atseton, butil spirti ta’sirida chuktiriladi. Gomogenatdan toza xolda oksillarni olish uchun xar xil detergentlar ishlatiladi. Ular oksil yog kompleksini va oksil-oksil boglarini yaxshi parchalaydi. Oksillarni (fermentlarni) tozalashda mitoxondriya biomembranasi bilan yoki xujayra organoidlari bilan mustaxkam birikadigan modda triton X-100, natriy dodetsilsulьfat va natriy dezoksixolat ishlatiladi.
Bu detergenlar oksil-oksil komplekslarini parchalaydi va oksillarning turtlamchi strukturasini buzadi.