Amaliyot 3 Mavzu: TrueCrypt yordamida ma'lumotlarni shifrlashni o‘rganish Maqsad

Nazorat savollari 
1. Diskni shifrlash deganda nima tushuniladi? 
2. Axborot konfidensialligini qanday qilib ta’minlash mumkin? 
3. TrueCryptda virtual shifrlangan tom qanday yaratiladi? 
4. TrueCryptda diskni qanday algoritmlar yordamida shifrlash mumkin? 
5. TrueCryptda qanday algoritmlar yordamida xesh-qiymatlar olinadi? 
6. Xesh-qiymatlar axborotning qanday xavfsizlik xususiyatini ta’minlash 
uchun xizmat qiladi? 
Vazifa 
TrueCrypt dasturini o‘rnating, shifrlangan virtual disk yarating, unda 
o‘zningizning familiya ismingiz bilan fayllar yarating va bu diskning bekiting. 

---

4-amaliy ish
Mavzu: Operasion tizimda (Windows OT) parolga asoslangan autentifikasiya 
mexanizmini o‘rnatish va sozlashni o‘rganish. 
Ishdan maqsad: Windows operatsion tizimida foydalanuvchi qayd 
yozuvlarini yaratish hamda parolga asoslangan autentifikatsiya mexanizmini 
sozlashni o’rganish. 
Qisqacha nazariy ma’lumotlar. 
Windowsning ko'p foydalanuvchili muhitida ishlashning o'ziga xos xususiyati 
shundaki, har bir foydalanuvchi dasturiy ta'minot va apparat kompyuterlari bilan 
ishlashda uning huquqlari va vakolatlarini belgilaydigan o'z akkauntiga ega bo'lishi 
kerak. Foydalanuvchi qayd yozuvini administrator yaratadi va uni o'zi o'zgartirishi 
mumkin. 
Qayd yozuvi Windowsda foydalanuvchini aniqlaydigan barcha ma'lumotlarni 
o'z ichiga olgan yozuvi: 

tizimga kirish uchun foydalanuvchi uchun zarur bo'lgan uning ismi va paroli; 

foydalanuvchi a'zo bo'lgan guruhlarning nomlari; 

tizimda ishlash va uning manbalariga kirishda unga tegishli huquqlar va 
ruxsatlar. 
Kompyuter manbalariga kirish uchun foydalanuvchi ruxsatnomalari 
quyidagilarga bo'linadi. 

to‘liq kirish - barcha resurslardan cheksiz foydalanish imkoniyati; 

oddiy kirish - kompyuterni sozlash va dasturlarni o'rnatish qobiliyati, lekin 
boshqa foydalanuvchilarning fayllari va papkalariga kirish imkoniyati yo'q; 

cheklangan kirish - kompyuterda ishlash, hujjatlarni yaratish va saqlash 
qobiliyati, lekin dasturlarni o'rnatish yoki potentsial xavfli o'zgarishlarni 
amalga oshirish qobiliyatisiz tizim fayllari va parametrlari. 
Kompyuter resurslaridan foydalanish darajasi bo'yicha foydalanuvchilar 
asosan quyidagi toifalarga bo'linadi: 
Ma'murlar - kompyuterga yoki domenga to'liq, cheklanmagan kirish 
huquqiga ega bo'lish; 

---

Foydalanuvchilar - kirish huquqlari cheklangan, tizim parametrlarini 
o'zgartirish huquqiga ega emas va ko'plab sertifikatsiz dasturlarni ishga tushira 
olmaydi; 
Mehmonlar - odatda hisob qaydnomasidan tashqari foydalanuvchilar bilan bir 
xil huquqlarga ega “Mehmon”, hatto cheklangan huquqlarga ega bo’ladi.