Аҳмедова З. М

“З” товушини тўғри талаффуз этишга қаратилган ўйинлар. 
 
“Гуллар ва асаларилар” ўйини. 
Мақсад: ―З‖ товушини тутқга киритиш. 

---

56 
Ўйиннинг бориши: Ўйин бошланишидан олдин ким асал арилар бўлиши,ким 
эса гуллар бўлиши аниқлантирилиб олинади (масалан ўғил болалар асал 
арилар,қиз болалар эса гуллар).Кейин ҳаммалари хона бўйлаб ѐки 
майдончада югурадилар.Логопед ишорасидан сўнг (чапак чалиш ѐки бирор 
бир предметга уриши) қиз болалар яъни гуллар тиззалари билан 
ўтиррадилар.Асаларилар қанотларини қоқиб гулдан гулга қўниб юрадилар.
Буни улар асалариларга тақлид қилган ҳолда бажарадилар: В-зз-з-з. 
Логопед яна чапак чалиши билан болалар ролларини алмаштирадилар. 
“Чивинларр ўйини”. 
Мақсад: ―З‖товушини нутққа киритиш. 
Ўйиннинг бориши: Энди ҳамма диққат билан мени эшитсин.Бугун 
сизлар билан яна бир янги ўйин ўйнааймиз.Ўйиннинг номи ―чивинлар‖ 
ўйини .Болалар билан қандай қилиб боққа сайрга борганликлари ҳақида 
суҳбат ўтказади.Болалар, эсинггиздами,биз сизлар билан боққа сайрга борган 
эдик? Кечки пайт чивинлар бизилаб келиб,бизни хўп чаққан эди.Ҳозир 
сизлар билан ―чивинлар ‖ўйинини ўйнаймиз, дейилади. Болалар бунинг учун 
биз икки гуруҳга бўлинамиз. Биринси гуруҳ болалари чивинлар,иккинчи 
гуруҳ болалари эса сайр қилиб юрувчилар бўлишади.Чивин бўлган болалар 
―з з з‖ деб сайр қилиб юрган болалар кетидан югуришади.Сайр қилиб юрган 
болалар эса чивинлардан қочишга,яширинишга ҳаракат қилиб,уйларига 
югуришади.Хона бурчагидаги стулчалар уйча ҳисобланади.Сўнгра,ролни 
алмашасизлар.Ҳаммага тушунарлими,унда бошладик. 
 
“Расмни жуфтини топ” 
Маысад: «З» товушини сўзларида тўғри талаффуз қилишга ўргатиш. 
Ўйиннинг бориши: Болалар стулларда ўтиришади.Логопеднинг столи 
устида тескари қилиб қўймлган расимлар бўлади.Ҳар бир болага худди шу 
расмдан бериб чиқилади.Логопед болалардан бирини чақиради ва бу бола 
столдаги расимлардан бирини олади ва уни кўрсатиб баланд овоз билан-

---

57 
―Мен занжирни ‖олдим,кимда худди шу расимнинг жуфти бўлса,шубола 
ўрнидан турсин дейди.Ўрнидан турган бола ҳам ўртоқларига расимни 
кўрсатиб, ―Мендаги расимда ҳам занжир тасвирланган‖,дейди.Болалар ҳар 
жуфт расимни устига қўядилар.Ўйини шу тариқа то стол устидаги расм 
томом бўлгунча давом этади.Бунинг учун ―з‖товуши сўзининг бошида, 
ўртасида 
охирида 
келган 
расимлардан 
фойдаланилади.Буларга: 
зина,узум,пиѐз,дазмол,музқаймоқ,узук,ошпаз,сабзи,тарвуз расимлари киради.