Aminova N«umumta’lim maktablarida furqat ijodini o‘rgatishning samarali usullari»

Lug‘at ustida ishlash 

MUSADDAS  -  (ar.-  oltilik  so‘zidan)  –  qofiyalanish  tartibiga  qarab  tuzilgan 

klassik she’r shakllaridan biri bo‘lib, har bir bandi olti misradan tarkib topadi.Boshda 

olti misra bir xil qofiyalanadi. Keyingi bandlarning besh misrasi alohida qofiyalansa-

da,  oltinchi  misralari  dastlabki  bandga  qofiyadosh  bo‘lib  boradi..  Musaddasning 

qofiya sxemasi: a-a-a-a-a-a; b-b-b-b-b-a; v-v-v-v-v-a  

 

 

BAYOZ  –  (arabcha ض  –  oqlik)  she’rlar  to‘plami.  Bayozlar  odatda ikki  yoki 

undan ortiq shoirlar she’rlaridan tashkil topadi. Bayozlar asosan mashhur shoirlarning 

lirik  asarlaridan  tuzilgan.  Bayozlar  ma’lum  bir  g‘oya  yoki  muayyan  dunyoqarashni 

tashviq  va  targ‘ib  qilmaydi,  umuman  saylab  olingan  asarlarda  davriylik  ham 

bo‘lmaydi.  Kimning  she’ridan  qanchalik  kiritish  bayoz  tuzuvchining  xohishiga 

---

 

 

47

bog‘liq bo‘lgan. Bayozlar sarbayoz (so‘zboshi), lirik she’rlar (asosiy qism), xotima va 

ilovadan tashkil topadi. Ayrim bayozlarda asarlari kiritilgan shoirlar nomi mundarija 

sifatida beriladi. Bu xil to‘plamlar mualliflarning o‘zi yoki adabiyot ixlosmandlari va 

xattotlar tomonidan tuzilib, adabiyot targ‘ibida muhim vazifa bajargan.