Amonboyev mahammadsidik

Institutsional infratuzilma 
esa bevosita ijtimoiy xo'jalik 
yuritish faoliyatini tashkil etish, boshqarishni amalga oshirish 
bilan bogMiq boMgan huquqiy va jismoniy shaxslar hamda davlat 
muassasalarini o ‘z ichiga oladi. Institutsional infratuzilmaning 
farqlantiruvchi xususiyati asosan uning mustaqil tarmoq yoki 
tarmoqning ichki tuzilishi tarzida namoyon boMmay, balki ularga 
tizim osti boshqaruvchi rolida xizmat ko‘rsatishi orqali ifodalanadi. 
Ijtimoiy ishlab chiqarish tizimida bajaradigan boshqaruvchilik 
vazifalarigako‘rajamiyat, hudud, tarmoq, ishlab chiqarish va boshqa 
shu kabi darajalardagi institutsional infratuzilmalar farqlanadi. 
Ushbu infratuzilma turli-tuman va bir-biriga mustahkam bogMiq 
boMgan elementlaming murakkab tizimini tashkil etadi. Uning 
bir qism idoralari takror ishlab chiqarish jarayonini boshqarishda 
bevosita ishtirok etadi, ya’ni ijtimoiy ishlab chiqarishni boshqarish
33

---

subyekti hisoblanadi, boshqa qismi esa muomala sohasiga xizmat 
ko'rsatadi. RJoxim sen institutsional 
infratuzilmaga bergan 
ta ’rifiga ko'ra, “institutsional infratuzilma — bu mavjud erkinlikni 
ta ’minlovchi, mulk munosabatlari, meros qoldirish, ishga yollash va 
boshqalarga oid munosabatlami tartibga soluvchi huquq-tartibotdir. 
Ushbu huquq-tartibot davlat tuzilishining siyosiy, subyektlarning 
iqtisodiy manfaatlari, etnik, diniy, irqiy va kasbiy xususiyatlarini 
hisobga oigan holda qonuniy mustahkamlangan bo'lm og'i kerak”16. 
Institutsional infratuzilmaning vazifasi m a’lum xo'jalik tizimida 
faoliyat yuritayotgan subyektlarga “yaxshi va qulay imkoniyatlar” 
da, ulaming natijalari teng samaralar beradigan ichki huquq-tartibot 
asoslarini ishlab chiqishdir.
Ekologik infratuzilma 
bevosita tabiatni, atrof-muhitni, 
atmosfera ifloslanishining oldini olish, toza ichimlik suvi bilan 
ta ’minlash, insonning tabiatga o'tkazadigan salbiy ta’sirini 
kamaytirishga qaratilgan davlat muassasalari, mahalliy hokimiyat, 
muhandislik inshootlari, laboratoriyalar va ekologiya bilan bog'liq 
bo'lgan davlat, xalqaro va ijtimoiy tashkiiotlarni o 'z ichiga oladi. 
Ekologik infratuzilma qishloq jamoasining industrial rivojlanishi 
natijasida vujudga kelgan. Ushbu infratuzilma bevosita fan-texnika 
taraqqiyoti natijasida sodir bo'lgan salbiy jarayonlarga chek qo'yish 
asosida tabiatning cheklangan zaxiralaridan samarali foydalanish 
borasida nafaqat alohida hudud, mamlakat, balki xalqaro miqyosda 
o'zaro hamkorlikda faoliyat yuritishni o 'z ichiga oladi.
Infratuzilma majmuyida