Amonboyev mahammadsidik

bilan bogMiq tavakkalchiligi, bu mablag'larning bozordagi qadri 
o'zgarishidan keladigan daromad va ko'riladigan zarar to‘la-to‘kis 
ushbu fond egalari (aksiyadorlari) hisobiga o'tkaziladi va ular
74

---

kabi korxona bo‘lib, u xususiy yoki davlat tasarrufida boMishi 
mumkin. Fransiya, Italiya, Ispaniya, Belgiya, Lyuksemburg kabi 
davlatlarda fond birjalari davlat mulki hisoblanadi, ya’ni ularning 
faoliyati davlat tashkilotlari tashabbusi bilan olib boriladi va 
tartibga solinadi. AQSH, Buyuk Britaniya, Germaniya, Yaponiya 
kabi mamlakatlarda asosan aksiyadorlik jamiyatlari ko‘rinishidagi 
xususiy birjalar faoliyat ko'rsatadilar. QizigM shundaki, shu 
birjalaming aksiyalari ko‘pincha institutsional investorlarga—bank 
va har xil fondlar kabi kompaniyalar, davlat tashkilotlariga tegishli 
boMadi.
Fond birjalari fond bozorlari hisoblanadi. Birlamchi fond 
bozorida aksiyadorlik jamiyatlari, hukumat munitsipial tashkilotlari 
tomonidan chiqarilgan yangi qimmatli qog‘ozlar joylashtiriladi.
Fondli qiymatni hamma oladi: yakka tartibdagi investorlar, 
moliya-kredit institutlari, pensiya fondlari, davlat muassasalari 
va korporatsiyalari, sug‘urta kompaniyalari, investitsiya qiluvchi 
fondlar. Qimmatli qog‘ozlami joylashtirish bilan (hukumat 
obligatsiyalaridan tashqari) odatda emissiya kompaniyalarini barpo 
qiluvchi investitsion banklar shug‘ullanadilar.
Bozor infratuzilmasi sifatidagi 
kredit tizimi
o‘z ichiga 
qarzga mablag‘ beruvchi muassasalarni oladi. Kredit muassasalari
- muayyan mamlakat hududida kredit harakatlarini amalga 
oshiradigan muassasalar - banklar, sug‘urta jamiyatlari, jamg‘arma