Amper qonuni va Parallel toklarning o’zaro ta’siri

Magnit maydon induksiyasi.

• Magnit maydon induksiyasi.
• Magnit maydondagi tokli o'tkazgichga ta'sir qiluvchi kuchlanri aniqlash masalasini birinchi bo'lib fransuz olimi Amper 1820 yilda hal qilgan.
• Magnit maydonming tokli o'tkazgichga ta'sir qiluvchi kuchini quyidagi qurilma yordamida kuzatish mumkin: tasvirlangandek, doimiy magnitning N va S qutblari orasidagi bir jinsli magnit maydoni (B=const) ga joylashtirilgan A va S sterjenlarning ustiga erkin dumalay oladigan D sterjen joylashtiriladi. A va S strejenlar K komuntator orqali akkumulyatorlar batareyasi B ga ulanadi. Kommutator A, S va D o'tkazgichlardan tashkil topgan elektr zanjirga tokni ulash va uzish bilan ulardagi tokning yo'nalishinì ham o'zgartiradi.

Kommutator (K) orqali zanjirga ulansa, D sterjenga kuch ta'sir qiladi va u A va S sterjenlar ustida dumalay boshlaydi. D sterjenga ta'sir qiluvchi, amper kuchi deb ataluvchi bu Q'A kuchni prujina yordamida muvozanatga keltirish usuli yoki boshqa biror mexanik usuli bilan osongina oichash mumkin. Bir jinsli magnit maydondagi tokli o'tkazgichga ta'sir qiluvchi kuch o'tkazgichdan o'tayotgan tokning kuchi I, o'tkazgichning uzunligi L, magnit maydonmng induksiyasi bilan o'tkazgich bilan magnit induksiya chiziqlari orasidagi burchak sinusiga ko'paytmasiga teng, ya'ni: FA=I L sin 

• Kommutator (K) orqali zanjirga ulansa, D sterjenga kuch ta'sir qiladi va u A va S sterjenlar ustida dumalay boshlaydi. D sterjenga ta'sir qiluvchi, amper kuchi deb ataluvchi bu Q'A kuchni prujina yordamida muvozanatga keltirish usuli yoki boshqa biror mexanik usuli bilan osongina oichash mumkin. Bir jinsli magnit maydondagi tokli o'tkazgichga ta'sir qiluvchi kuch o'tkazgichdan o'tayotgan tokning kuchi I, o'tkazgichning uzunligi L, magnit maydonmng induksiyasi bilan o'tkazgich bilan magnit induksiya chiziqlari orasidagi burchak sinusiga ko'paytmasiga teng, ya'ni: FA=I L sin 

Amper kuchi o'Jkazgich va magnit maydon induksiya vektori yotgan tekislikka perpendikulyar yo'nalgan bo'lib, uning yo'nalishi quyidagi chap qo'l qoidasi bilan aniqlanadi. Gollandiyalik olim G.A.Lorens Amper kuchining mayjudliginì magnit maydonning tokli o'tkazgichda harakat qilayotgan zaryadga ta'siri bilan trishuntirdi. Bu zaryadlar o'tìkazgich ichidan chiqib keta olmaganligidan ularga ta'sir qilayotgan ùmumiy kuch o’tkazgichga ta'sir etadi shunday qilib FA amper kuchi tokli o'tkazgichda erkin zaryadlarga ta'sir etayotgan kuchlar yig'indisidan iboratdir. Bunday faraz magnit maydonda harakatìanayotgan bitta zaryadga ta'sir etuvchi FL kuchini Lorens kuchi deb atash qabul qilingan.

• Amper kuchi o'Jkazgich va magnit maydon induksiya vektori yotgan tekislikka perpendikulyar yo'nalgan bo'lib, uning yo'nalishi quyidagi chap qo'l qoidasi bilan aniqlanadi. Gollandiyalik olim G.A.Lorens Amper kuchining mayjudliginì magnit maydonning tokli o'tkazgichda harakat qilayotgan zaryadga ta'siri bilan trishuntirdi. Bu zaryadlar o'tìkazgich ichidan chiqib keta olmaganligidan ularga ta'sir qilayotgan ùmumiy kuch o’tkazgichga ta'sir etadi shunday qilib FA amper kuchi tokli o'tkazgichda erkin zaryadlarga ta'sir etayotgan kuchlar yig'indisidan iboratdir. Bunday faraz magnit maydonda harakatìanayotgan bitta zaryadga ta'sir etuvchi FL kuchini Lorens kuchi deb atash qabul qilingan.