Analitik kimyo fani Sifat analizidan masala va misollar yechish bo’yicha uslubiy ko’rsatma uslubiy ko`rsatma Buxoro oo va esti «Umumiy kimyo»

Analitik kimyo fani Sifat analizidan masala va misollar yechish bo’yicha


USLUBIY KO’RSATMA
Uslubiy ko`rsatma Buxoro OO va ESTI «Umumiy kimyo» kafedrasi (2008y 25.08 bayonnoma № 1) va Institut uslubiy kengashi (2008 yil 29.08. bayonnoma № 1) yig’ilishlarida tasdiqlangan va chop etishga tavsiya etilgan.
A n n o t a ts i ya

Uslubiy ko’rsatma oliy o`quv yurtlari o`qituvchi va talabalari hamda ilmiy tekshirish laboratoriyalarida ishlayotgan kimyogar, muhandis, muhandis-texnologlar ham foydalanishlari mumkin.

Uslubiy ko’rsatma sifat va analizining har mavzusi bo`yicha qisqacha nazariy qism, hisoblash formulalari, masalalar echishga doir namunalar, nazorat savollari, mustaqil echish uchun masala va misollar berilgan.
KIRISH

Analitik kimyo - moddalarning sifat va miqdoriy tarkibini analiz qilishning nazariy asoslari va usullarini o`rganadigan fandir. Analitik kimyo sifat va miqdor analizidan iborat. Sifat analizining vazifasi tarkibi noma`lum modda yoki aralashmaning tarkibiy qismlarini, ya`ni u qanday element yoki ionlardan tarkib topganligini aniqlashdir. Miqdoriy analizning vazifasi esa moddadagi yoki aralashmadagi bir yoki bir necha tarkibiy qismlar miqdorini aniqlashdan iboratdir.

Sifat analizi odatda miqdoriy analizdan oldin o`rganiladi, chunki tekshiriladigan moddaning oldindan, ma`lum bo`lgan birorta tarkibiy qismining foiz miqdorini aniqlash zarur bo`lganda ham, sifat tarkibini o`rganmay aniqlab bo`lmaydi. SHuning uchun moddalarni analiz qilishga doir muammolarni kimyoviy, fizikaviy va fizik-kimyoviy usullarni qo`llash bilan hal etish mumkin.
Kimyoviy usul bilan ish ko`rilganda aniqlanishi lozim bo`lgan element yoki ion o`ziga xos xususiyatli biror birikmaga aylantiriladi va ayni birikma hosil bo`lganligi asosida xulosa qilinadi. Analizning fizikaviy usullari moddaning kimyoviy tarkibi bilan uning ayrim fizikaviy xossalari o`rtasidagi bog’lanishdan foydalanishga asoslangan (spektral, lyuminestsent, rengenostruktura va hokazo.).
Analizning fizik-kimyoviy usullari moddaning kimyoviy reaktsiyalar jarayonida fizikaviy xossalarining o`zgarishini aniqlashga asoslangan. Bu uchchala analiz usullari orasiga hamma vaqt keskin chegara qo`yib bo`lmaydi. Ba`zan fizikaviy va fizik-kimyoviy analiz usullari instrumental analiz usullari deyiladi. (spektral, elektrokimyoviy, xromatografik, ekstraktsiya va boshqalar).