Analog to'lqin shaklini raqamliga o'tkazish jarayoni analog-raqamli konvertatsiya deb ataladi va ushbu konversiyani amalga oshiradigan konvertor analog -raqamli konvertor (adc) deb nomlanadi

I o'lchov asboblari (DIC) - bu o'lchov jarayonida avtomatik ravishda uzluksiz o'lchangan qiymatni qiymatga aylantiradigan, so'ngra raqamli o'qish moslamasida o'lchov natijasini ko'rsatadigan yoki uni raqamli bosib chiqarish moslamasi yordamida ro'yxatdan o'tkazadigan qurilmalar.

Analog to'lqin shaklini raqamliga o'tkazish jarayoni analog-raqamli konvertatsiya deb ataladi va ushbu konversiyani amalga oshiradigan konvertor analog -raqamli konvertor (ADC) deb nomlanadi .
So'nggi yillarda raqamli asboblar keng tarqaldi, ayniqsa laboratoriya voltmetrlari, ampermetrlari, ohmmetrlari, chastota o'lchagichlari va o'zgarishlar o'lchagichlari. Analog qurilmalar bilan taqqoslaganda raqamli qurilmalar yuqori aniqlik, keng ish diapazoni, yuqori tezlik, operator uchun o'qish uchun qulay bo'lgan shaklda o'lchov natijalarini olish, o'lchov ma'lumotlarini raqamli ravishda konvertatsiya qilish va kompyuterga kiritish qobiliyati, tizim xatolarini kamaytirish uchun avtomatik ravishda tuzatishlarni kiritish kabi afzalliklarga ega. kalibrlash, o'lchov jarayonini avtomatlashtirish. O'lchov vositalarining tasnifi

Ko'rsatkich usuli bilan ko'rsatuvchi o'lchov moslamasi - o'lchov miqdori qiymatlarini faqat o'qilishini o'qishga imkon beradigan o'lchov moslamasi, masalan, tezlik o'lchagichi;

o'lchov moslamasini ro'yxatdan o'tkazish - ko'rsatkichlarni ro'yxatdan o'tkazish ta'minlanadigan o'lchov vositasi. Masalan, gyrograf - vaqt o'tishi bilan yomg'ir intensivligining o'zgarishini o'lchash va qayd etish uchun mo'ljallangan qurilma. Qiymatlarni ro'yxatdan o'tkazish analog yoki raqamli shaklda amalga oshirilishi mumkin. O'z-o'zidan yozib olish va bosib chiqarishni yozib olish moslamalarini ajratib ko'rsatish.

O'lchash usuli bilan to'g'ridan-to'g'ri ta'sir qiluvchi o'lchov moslamasi - o'lchash moslamasi, masalan, manometr, o'lchangan qiymatning bir yoki bir nechta o'zgarishi amalga oshiriladigan va uning qiymati bir xil nomdagi ma'lum qiymat bilan taqqoslanmasdan topiladigan ampermetr;

taqqoslash o'lchov moslamasi - o'lchov qiymatini qiymati ma'lum bo'lgan to'g'ridan-to'g'ri taqqoslash uchun mo'ljallangan o'lchov moslamasi.

Dalillarni taqdim etish shakli bo'yicha

analog o'lchov moslamasi - o'lchov moslamasi, uning ko'rsatkichlari yoki chiqish signali o'lchov qiymatidagi o'zgarishlarning doimiy funktsiyasi (voltmetr, ampermetr);

raqamli o'lchash moslamasi - o'qishlari raqamli shaklda taqdim etilgan o'lchov moslamasi.

Boshqa asoslarda

yig'uvchi o'lchov moslamasi - ko'rsatkichlari funktsional ravishda unga turli xil kanallar orqali etkazib berilgan ikki yoki undan ortiq qiymatlarning yig'indisi bilan bog'liq bo'lgan o'lchov moslamasi, masalan: bir nechta elektr generatorlarining kuchini yig'uvchi vattmetr.
birlashtiruvchi o'lchov moslamasi - o'lchov moslamasi, unda o'lchangan miqdorning qiymati uni boshqa kattalikka (metr: elektr, gaz) birlashtirish orqali aniqlanadi.

Raqamli qurilmalarning kamchiliklari kichikroq ish haroratining diapazoni va o'lchash va yozish moslamalari uchun quvvat manbaiga ehtiyoj.Biror kattalikni o‘lchash - uni birlik sifatida qabul qilingan

shunga o‘xshash boshqa kattalik bilan taqqoslash demakdir.

Natijalar olish usuli bo‘yicha o‘lchashlar bevosita, bilvosita

to‘plamli va birgalikda o‘lchash turlariga ajratiladi.

Bevosita o‘lchashda o‘lchanadigan kattalik bevosita o‘lchaydigan

asbob ko‘rsatkichi bo‘yicha yoki o‘lchash vositasi orqali aniqlanadi

(masalan, haroratni termometr yordamida o‘lchash, uzunlik ni

chizg’ich yordamida o‘lchash).

Bilvosita o‘lchashda aniqlanayotgan kattalik u bilan funksional

bog‘langan bir nechta kattaliklarni o‘lchash orqali topiladi va funksional bog‘langan tenglamalar yechiladi. Masalan, (bir jinsli jism zich-

ligini uning massa va geometrik razmerlari orqali aniqlash)

To‘plamli o‘lchashda aniqlanayotgan kattalik tenglamalar siste-

masini yechish orqali topiladi. Ko‘rinishi aniq bo‘lgan tenglamalar

sistemasiga kiritiladigan kattaliklarni qiymati bevosita o‘lchash orqali

aniqlanadi (masalan, issiqlikdan chiziqli kengayish koeffitsenti).

Birgalikda o‘lchash. Ikki yoki bir nechta har xil kattaliklar bir

vaqtda o‘rtalaridagi bog‘lanishni aniqlash orqali topiladi (masalan, gaz

havo sarfi muvofiqligini o‘lchash).

Birgalikda va to‘plamli o‘lchash asosan ilmiy tadqiqot ishlarini

bajarishda qo‘llaniladi. Bevosita o‘lchash quyidagi o‘lchash usullari

yordamida olib boriladi.

1. Bevosita baholash usuli.

2. Differensial usul.

3. Kompensatsion yoki nolga keltirish usuli.

4. Solishtirish usuli.

Bevosita baholash usuli o‘lchanadigan kattalikni bevosita

o‘lchash asbobini chiqish signaliga aylantirishga asoslangan. Bu usul

oddiy va tezkorligi bilan sanoat o‘lchov asboblariga keng tarqalgan

(masalan, stol uzunligini lineyka yordamida o‘lchash, bosimni ma-

nometr bilan o‘lchash).

Differensial usulda o‘lchanadigan kattalik boshqa aniq kattalik bi-

lan tenglashtirilib, o‘rtasidagi farq o‘lchanadi. Bu usul moddalarni

tarkibi va xossalarni o‘lchashda ishlatiladi.

Solishtirish usulida o‘lchanadigan kattalik va o‘lchash vositasi bir

vaqtda solishtirish asbobiga ta’sir qilib, o‘rtasidagi bog‘liqlik aniqla-

nadi (masalan, avtomatik tarozilar).

Kompensatsion usulda o‘lchanadigan kattalik va aniq kattalik bir

- biri bilan solishtirilib, o‘rtasidagi farqi nolga keltiriladi (masalan, av-

tomatik muvozanat ko‘priklar va avtomatik potensiometrlar). Fizik kattaliklarni o‘lchov qurilmalariga o‘lcham va o‘lchov as-

boblari kiradi. O‘lchash birliklarini aniq ifodalashga mo‘ljallangan

fizik jism, modda yoki qurilmaga o‘lcham deb ataladi (masalan, tarozi

toshlari, o‘lchov kolbalari, kalibrlar, o‘lchov lineykalari, namunaviy qarshiliklari). O‘lcham sifatida aniq xarakterli fizik xossalarga ega

bo‘lgan ba'zi moddalar ham ishlatiladi (masalan, qaynash va erish o‘zgarmas temperaturali).

O‘lchov asbobi – o‘lchash natijasida axborotlarni kuzatuvchiga qulay bo‘lgan signalga aylantiruvchi qurilmadir. Har qanday o‘lchov asbobi birlamchi o‘zgartirgich, aloqa kanali va ikkilamchi asbobdan

iborat. O‘lchash obyektida o‘rnatish va o‘lchanadigan kattalikni chiqish signaliga aylantirish uchun ishlatiladigan qurilmaga birlamchi

o‘zgartirgich deb ataladi.

Birlamchi o‘zgartirgichni chiqishida ishlatiladigan energiyani turiga ko‘ra elektrik, pnevmatik, gidravlik va mexanik turlari mavjud. Elektrik o‘zgartirgichlar o‘z navbatida parametrik va generatorli turlarga bo‘linadi.

Parametrik o‘zgartirgichlar tashqaridan berilayotgan energiya

manbaini o‘zgartirish orqali chiqish signali hosil qiladi.

Aktiv qarshilikli, induktiv va sig‘imli parametrik o‘zgartirgichlar

keng tarqalgan. O’lchash deb, shunday solishtirish, anglash, aniqlash jarayoniga aytiladiki,

unda o’lchanadigan kattalik fizik eksperiment yordamida, xuddi shu turdagi, birlik sifatida qabul qilingan qiymati bilan o’zaro solishtiriladi.

Bu ta’rifdan shunday xulosaga kelish mumkinki, birinchidan, o’lchash har

xil kattaliklar to’g’risida informatsiya hosil qilishdir; ikkinchidan, bu fizik

eksperimentdir; uchinchidan – o’lchash jarayonida o’lchanadigan kattalikning

o’lchov birligini ishlatilishidir. Demak, o’lchash jarayonida o’lchashdan ko’zda

tutilgan maqsad, ya’ni izlanuvchi kattalik va o’lchash ob’yekti ishtirok etadi.

Shunday qilib, uchta tushunchani bir – biridan ajrata bilish kerak: o’lchash,

o’lchash jarayoni va o’lchash usuli,

O’lchash – bu umuman har xil kattaliklar to’g’risida informatsiya qabul

qilish, o’zgartirish demakdir.

O’lchash jarayoni – bu solishtirish eksperimentini o’tkazish jarayonidir

(solishtirish qanday usulda bo’lmasin).

O’lchash usuli esa – bu fizik eksperimentning aniq ma’lum struktura

yordamida, o’lchash vositalari yordamida va eksperiment o’tkazishning aniq

o’lchash algoritmi yordamida bajarilishi, amalga oshirilishi usulidir.

O’lchash natijasi – o’lchanayotgan kattalikning son qiymatini o’lchash

birligiga ko’paytmasi tariqadisa ifodalanadi:

X=n[x]

O’lchashlar fan va texnikaning qaysi sohasida ishlatilishiga qarab, u aniq

nomi bilan yuritiladi: elektr o’lchashlar, mexanik o’lchashlar, issiqlik o’lchashlar

va h. k.

Elektr o’lchashlar deganda elektr va magnit kattaliklarni, elektr zanjir

parametrlarini va har xil noelektrik kattaliklarni o’lchash tushuniladi.

Elektr o’lchashlar qator afzalliklarga egaki, ulardan asosiylari

quyidagilardan iborat: masofadan va markazlashtirilgan o’lchashlarni olib borish

imkoniyatiga egaligi. Bundan tashqari elektr o’lchashlar yordamida bir vaqtning o’zida har xil harakterdagi kattaliklarni o’lchash mumkinligi, o’lchash

vositalarining kam inertsionligi, o’lchashni juda keng chastota diapazonida olib

borilishi, avtomatik rostlash va boshqarish sistemalaridagi ba’zi masalalarni

kompleks ravishda yechishning qulayligi va nihoyat, o’lchash natijalarida

avtomatik ravishda har xil matematik operatsiyalar o’tkazish imkoniyatining

mavjudligidir. Kattalikning o„lchamini hosil qilish va foydalanishda quyidagi qatorni yodda

tutishimiz lozim bo„ladi:

Ishchi o„lchash vositalari, namunaviy o„lchash vositalari, ishchi etalon,

solishtirish etaloni, nusxa etalon, ikkilamchi etalon, maxsus etalon, birlamchi

etalon va davlat etaloni.

O‘lchash asbobi deb, kuzatish (kuzatuvchi)

uchun qulay ko„rinishli shaklda o„lchash ma‟lumoti

signalini ishlab chiqishga mo„ljallangan o„lchash

vositasiga aytiladi. O„lchovlarning ham turlari va xillari ko„p. Standart namunalar va

namunaviy moddalar ham o„lchovlar turkumiga kiritilgan.

Standart namuna – modda va materiallarning xossalarini va xususiyatlarini

tavsiflovchi kattaliklarni hosil qilish uchun xizmat qiladigan o„lchov sanaladi.

Masalan, g„adir – budurlikning namunalari, namlikning standart namunalari.

Namunaviy modda esa, muayyan tayyorlash sharoitida hosil bo„ladigan va

aniq xossalarga ega bo„lgan modda sanaladi. Masalan, “toza suv”, “toza metall” va

hokazolar. “Toza rux” 4200 C haroratni hosil qilishda ishlatiladi.

O„lchovlar ko„p qiymatli (o„zgaruvchan qarshiliklar, millimetrlarga

bo„lingan chizg„ich) va bir qiymatli (tarozi toshi, o„lchash kolbasi, normal

element) turlarga bo„linadi. Ba‟zan o„lchovlar to„plamidan ham foydalaniladi. Oʻlchash asboblari — oʻlchanadigan kattalikning qiymatini (yoki miqsorini) bevosita aniqlashga imkon beradigan vositalar. Analog , raqamli, koʻrsatuvchi va qayd qiluvchi, integrallovchi, jamlovchi va boshqalar turlarga boʻlinadi. Analog Oʻlchash asboblarida kattaliklarni oʻlchash shkala boʻyicha, raqaml i Oʻlchash asboblarida raqamli hisoblash qurilmasi boʻyicha amalga oshiriladi. Koʻrsatuvchi Oʻlchash asboblari oʻlchash natijalarini faqat koʻrib turib aniqlash uchun moʻljallangan. Qayd qiluvchi Oʻlchash asboblari oʻlchash natijalarini qogʻozga qayd qilib borish qurilmasi bilan taʼminlanadi. Bunday asboblar yozib boruvchi (qaydlar qogʻozga diagramma tarzida chizib boriladi) va bosuvchi (oʻlchash natijalari qogʻozga raqamlar tarzida bosib boriladi) turlarga boʻlinadi. Integrallovchi Oʻlchash asboblarida oʻlchanadigan kattalik vaqt yoki boshqa mustaqil oʻzgaruvchan miqdor boʻyicha integrallanadi (mas, elektr va gaz hisoblagichlari). Jamlovchi Oʻlchash asboblari turli kanallar boʻyicha keluvchi ikki yoki bir necha kattalik qiymatini jamlab koʻrsatadi (mas, bir necha elektr generatorining quvvatini jamlovchi vattmetr).
Oʻlchash asboblari korxonalarida texnologik jarayonlarni avtomatlashtirish maqsadida Oʻlchash asboblari koʻpincha rostlash, hisoblashechish va boshqarish qurilmalari bilan taʼminlanadi. Ular maxsus tuzilgan dasturlar boʻyicha ishlaydi.
Oʻlchash maʼlumotlarini uzatish, oʻzgartirish yoki avtomatik boshqarish tizimlarida foydalanish uchun qulay boʻlgan shakldagi signalni ishlab chiqish uchun moʻljallangan oʻlchash vositasi oʻlchash qurilmasi deb ataladi. Bu qurilma Oʻlchash asboblarini, oʻlchash oʻzgartirgichlari (oʻlchanadigan kattalikni uzatish uchun qulay signalga oʻzgartiruvchi vosita) ni, kuchaytirgichlar va boshqalar moslamalarni oʻz ichiga oladi.
Chiziqlar va burchaklarni oʻlchash qurollari (chizgʻichlar, transportirlar va boshqalar) oʻlchash vositalari, vazn (ogʻirlik) oʻlchanadigan vositalar (mas, tarozi) oʻlchov vositalari deb ataladi.
Elektr taqsimlash qurilmalarida va yuqori kuchlanishli oʻzgaruvchan tok zanjirlarida tok kuchi, kuchlanish, quvvat va energiyani oʻlchash xavfsizligini taʼminlash uchun elektr oʻlchash transformatori qoʻllanadi. Uning birlamchi chulgamiga oʻlchanadigan kattalik (tok, kuchlanish va boshqalar) taʼsir qiladi, ikkinchi (pasaytiruvchi) chulgʻami esa Oʻlchash asboblariga va himoya relesiga ulanadi. Oʻlchash transformatori yordamida elektr Oʻlchash asboblari (voltmetr, ampermetr va vattmetr) bilan elektr kattaliklarning turli qiymatlarini oʻlchash mumkin. Keng maʼnoda — Oʻlchash asboblari turli kattaliklar (fizik, mexanik, elektr va magnit kattaliklar) ni oʻlchash bilan bogʻliq boʻlgan barcha oʻlchash apparatlari, qurilmalari va vositalarini oʻz ichiga oladi. Hozir impulsli va raqamli oʻlchash apparatlari keng qoʻllanilmoqda.

Nafaqat raqamli, balki ko'plab ikkilamchi analog qurilmalar va konvertorlar, ayniqsa mikroprotsessorga asoslangan qurilmalar, joriy chiqish signaliga qo'shimcha ravishda raqamli chiqishga ega, bu ularning tarkibida raqamli o'lchash moslamalariga xos elementlarning paydo bo'lishiga olib keladi. Ushbu elementlar umumiy mikrosxemalar shaklida amalga oshiriladi, ular umumiy texnologik va elektron echimlar bilan, shuningdek elektr signallari va besleme kuchlanish darajalari bilan tavsiflanadi. Bunday elementlarning asosiy xususiyatlari:

• tezligi signal tarqatish kechikish vaqti va maksimal ish chastotasi bilan belgilanuvchi;

• qurilmaning kirish yoki chiqishiga ulangan bir xil turdagi mantiqiy elementlarning maksimal sonini tavsiflovchi omillarni birlashtiruvchi kirish va chiqish;

• yuqori va past darajadagi kirish chegaraviy kuchlanishlari;
• yuqori va past darajadagi chiqish kuchlanishi;
• quvvat manbai.

Raqamli hisoblagich (DIC yoki multimetr) - bu kirish signali diskret chiqish signaliga aylantirilgan va raqamli shaklda ko'rsatilgan metr. Diskret signal deganda axborot uzatish tashuvchisi intensivligida (masalan, kuchlanish, tok qiymatlarida) emas, balki signal elementlari sonida (masalan, kuchlanish impulslari sonida) va ularning vaqt yoki makondagi o'zaro joylashuvida joylashgan intervalgacha signal tushuniladi. Axborotni namoyish qilish uchun bunday signallarning tizimi kod deb ataladi. Doimiy miqdor ko'pincha analog miqdor deb ataladi. Raqamli o'lchov vositalari (multimetrlar) to'g'ridan-to'g'ri baholash moslamalarini nazarda tutadi, chunki ular o'lchov qiymatini shkala bo'yicha zudlik bilan o'chirishga imkon beradi.

Elektron raqamli o'lchash moslamalari (multimetrlar) mexanikka nisbatan bir qator afzalliklarga ega: harakatlanuvchi qismlarning yo'qligi, tebranish va zarbalarga chidamliligi, qoida tariqasida tejamkorligi, kichik o'lchamlari va tashqi qiyofasi sezilarli darajada yuqori aniqlik, yuqori ishonchlilik.

Raqamli o'lchov vositalarining (multimetrlarning) asosiy xususiyatlariga quyidagilar kiradi.

• 
  xatolar;
  
• 
  o'lchov oralig'i;
  
• 
  qurilmaning kirish impedansi;
  
• 
  sezgirlik chegarasi;
  
• 
  yuqori tezlikda ishlash;
  
• 
  shovqin immuniteti.
  
• 
  
  

ko'rsatkich o'lchov moslamasi - o'lchov miqdori qiymatlarini faqat o'qilishini o'qishga imkon beradigan o'lchash moslamasi, masalan, tezlik o'lchagichi;

o'lchov moslamasini ro'yxatdan o'tkazish - o'qishni ro'yxatdan o'tkazish ta'minlanadigan o'lchov vositasi. Masalan, gyrograf - vaqt o'tishi bilan yomg'ir intensivligining o'zgarishini o'lchash va qayd etish uchun mo'ljallangan qurilma. Qiymatlarni ro'yxatdan o'tkazish analog yoki raqamli shaklda amalga oshirilishi mumkin. O'z-o'zidan yozib olish va bosib chiqarishni yozib olish moslamalarini ajratib ko'rsatish.

Raqamli o'lchash moslamalari (CIU) qabul qilindi faqat shunday o'lchash asboblari va konvertorlarini nomlang, in ishlash printsipiga ko'ra, o'lchangan miqdorni aniqlaydi darajalar bo'yicha qiymatlar. Boshqacha qilib aytganda, o'sha o'lchov asboblari va mumkin bo'lgan cheksiz to'plamga ega konvertorlar o'lchov qiymatining qiymatlari yakuniy va mumkin bo'lgan o'qishlar yoki chiqish kodlarining hisoblanadigan to'plami. Bu erdan shundan kelib chiqadiki, raqamli o'lchov vositalarining hammasi ham emas orqaga hisoblash raqamli deb tasniflanishi kerak. Masalan, induksiya elektr hisoblagichlari, qoida tariqasida, raqamli o'qishga ega, ammo ishlash printsipiga ko'ra, ular miqdorni aniqlamaydilar (mavjud aylanmaning har qanday kasr qismlarini hisoblashning asosiy qobiliyati bunday hisoblagichning diskida). Eng keng tarqalgan bo'lib o'lchash uchun CIU mavjud elektr miqdori (o'zgaruvchan va doimiy voltaj, AC va doimiy oqimlari, qarshilik va boshqalar) va CIU uchun 3 signallarning vaqt parametrlarini o'lchash (chastota, davr, impuls davomiyligi va boshqalar). Yaqinda qabul qilindi kabi qurilgan elektr bo'lmagan miqdorlarning CIU taqsimoti CIU elektr miqdori va analogidan foydalanish elektr bo'lmagan elektr konvertorlari (termometrlar, takometrlar) va oraliq konversiyasiz (manometrlar, tarozilar). CIUlarning aksariyati chiziqli uchun mo'ljallangan o'lchangan qiymatlarni konvertatsiya qilish, ya'ni. CIU o'qishlari yoki hafta oxiri analog-raqamli o'lchash konvertorlari (ADC) kodlari o'lchangan qiymatning raqamli qiymatiga mutanosib yoki uning belgilangan nominal qiymatdan chetga chiqish. Shuning uchun, nominal ADC konversiya funktsiyasi va nominal o'qishga bog'liqlik o'lchov qiymatidan raqamli o'lchov asboblari (CIP) miqdorlar chiziqli funktsiyalardir. CIU bitta chegara bo'lishi mumkin (birini o'lchash uchun) jismoniy miqdor uning ma'lum bir ma'lum bir oralig'ida), ko'p diapazonli (bitta fizik kattalikni o'lchash uchun uning qiymatlarining turli diapazonlari) va birlashtirilgan (o'lchash uchun turli fizik kattaliklar). Kabi birlashtirilgan asboblar ham analog, ham raqamli ba'zan universal deb nomlanadi. ADClar, qoida tariqasida, bitta limitli va raqamli ravishda amalga oshiriladi qurilmalar - ko'p diapazonli va birlashtirilgan. Ba'zi CIU kirish qiymatlarining o'rnatilgan kalitiga ega. Bunday CIU qabul qilinadi ko'p kanalli deb nomlangan. Maxsus guruh o'lchov uchun mo'ljallangan CIUlardan iborat aslida bilvosita va ba'zan bajaradigan imkoniyatlar agregat va qo'shma o'lchovlar; Murakkab miqdorlar uchun CIU, masalan, sig'im va yo'qotish tanjansini o'lchash uchun signallarning vaqt parametrlarini o'lchash (chastota, davr, impuls davomiyligi va boshqalar). Yaqinda qabul qilindi kabi qurilgan elektr bo'lmagan miqdorlarning CIU taqsimoti CIU elektr miqdori va analogidan foydalanish elektr bo'lmagan elektr konvertorlari (termometrlar, takometrlar) va oraliq konversiyasiz (manometrlar, tarozilar). CIUlarning aksariyati chiziqli uchun mo'ljallangan o'lchangan qiymatlarni konvertatsiya qilish, ya'ni. CIU o'qishlari yoki hafta oxiri analog-raqamli o'lchash konvertorlari (ADC) kodlari o'lchangan qiymatning raqamli qiymatiga mutanosib yoki uning belgilangan nominal qiymatdan chetga chiqish. Shuning uchun, nominal ADC konversiya funktsiyasi va nominal o'qishga bog'liqlik o'lchov qiymatidan raqamli o'lchov asboblari (CIP) miqdorlar chiziqli funktsiyalardir. CIU bitta chegara bo'lishi mumkin (birini o'lchash uchun) jismoniy miqdor uning ma'lum bir ma'lum bir oralig'ida), ko'p diapazonli (bitta fizik kattalikni o'lchash uchun uning qiymatlarining turli diapazonlari) va birlashtirilgan (o'lchash uchun turli fizik kattaliklar). Kabi birlashtirilgan asboblar ham analog, ham raqamli ba'zan universal deb nomlanadi. ADClar, qoida tariqasida, bitta limitli va raqamli ravishda amalga oshiriladi qurilmalar - ko'p diapazonli va birlashtirilgan. Ba'zi CIU kirish qiymatlarining o'rnatilgan kalitiga ega. Vaqt uzluksiz qiymati x yoki uning analogi (ya'ni o'lchangan qiymatga mutanosib qiymat) va o'lchov natijasi raqamli shaklda chiqariladi. O'lchagan qiymatning diskret namoyishi ushbu qurilmalarni uzoq vaqtdan beri ishlaydigan raqamli o'qish qurilmalaridan, masalan, elektr hisoblagichlaridan ajratib turadi.

Raqamli qurilmalar mos yozuvlar standarti bilan o'lchangan qiymatning kompensatsiyasi printsipi asosida ishlaydigan to'g'ridan-to'g'ri o'qishga ega avtomatik taqqoslash moslamalari sifatida tasniflanishi kerak.

Raqamli o'lchash asboblari (DIC) - bu turli xil elektr miqdorlarini o'lchash uchun mo'ljallangan ko'p diapazonli, universal asboblar: o'zgaruvchan va doimiy oqim va kuchlanish, sig'im, indüktans, signalning vaqt parametrlari (chastota, davr, impuls davomiyligi) va to'lqin shaklini, uning spektrini va boshqalarni yozib olish. .d.
Raqamli o'lchash moslamalarida, kiritilgan o'lchov analog (doimiy) qiymatini mos keladigan diskret qiymatga avtomatik konvertatsiya qilish, so'ngra o'lchov natijasini raqamli shaklda taqdim etish amalga oshiriladi.
Ishlash va loyihalashtirish printsipiga ko'ra raqamli qurilmalar elektromexanik va elektronga bo'linadi. Elektromexanik asboblar yuqori aniqlikka ega, ammo o'lchov tezligi past. Elektron qurilmalarda zamonaviy elektronika bazasi ishlatiladi.Sxema va dizayn xususiyatlariga qaramay, raqamli qurilmalarni qurish printsipi bir xil.
Uzluksiz kirish qiymatlarini kodga avtomatik konvertatsiya qilish konvertorlarni o'lchash orqali amalga oshiriladi, buning ortida analog-raqamli konvertorlar (ADC) nomi adabiyotda mustahkam o'rnashgan. Ushbu konvertorlar har qanday CIPning majburiy funktsional birligidir. CIPning yana bir majburiy bo'limi raqamli o'qish qurilmasi (DPC). Analog-raqamli konvertorlar o'lchangan qiymatning qiymatiga mos keladigan kodni hosil qiladi va DSP kod signallarini vizual idrok etish uchun qulay bo'lgan o'nlik tizimning raqamli belgilariga aylantiradi.
E'tibor bering, ADC o'lchash, axborot, boshqarish va boshqa tizimlarda ham qo'llaniladi va sanoat tomonidan mustaqil o'lchov vositalari sifatida ishlab chiqariladi. Bunday ADClar odatda chiqishda ikkilik kodga ega va ishlatilgan ADC lardan ancha tezroq bo'lishi mumkin
TsIP. CIP tezligi vizual idrokning inertsiyasi bilan cheklanadi.
Ko'pgina zamonaviy ICP-larda ishlatiladigan ADClar soniyada yuzlab yoki undan ortiq konversiyani amalga oshirishga qodir. Bu CIP-ni tezkor jarayonlarni yozib olish qurilmalarida va tadqiqot ob'ektini kompyuter bilan interfeysida ishlatishga imkon beradi.

Ko'pgina DIC-lar dastlabki analog konvertorlarni (AP) o'z ichiga oladi, ular shuningdek kirish moslamalari (VU) deb nomlanadi, ularning maqsadi X kirish qiymati shkalasini o'zgartirish yoki tanlangan kodlash usuli uchun qulayroq bo'lgan boshqa qiymat Y = f ( X ) ga o'tkazishdir.

Raqamli o'lchov vositasi haqida umumiy ma'lumot O'lchovlarning aniqligiga talablarning oshishi va avtomatik monitoring va boshqarish tizimlaridan foydalanishda, shuningdek, kompyuter texnologiyalaridan foydalanish bilan bog'liq holda o'lchov jarayonlarining ko'pligini o'lchash jarayonlarini avtomatlashtirish zarurati bilan bog'liq holda, raqamli deb nomlangan o'lchov vositalari paydo bo'ldi va keng qo'llanilmoqda.

Raqamli qurilmalar diskret (alohida) x1, x2, x3, ... qiymatlarini o'lchaydigan qurilmalar deb nomlanadi.

Asosiy xarakteristikalar

Raqamli o'lchash moslamalarining asosiy xususiyatlariga quyidagilar kiradi:

xatolar;

o'lchov oralig'i;

qurilmaning kirish impedansi;

sezgirlik chegarasi;

yuqori tezlikda ishlash;

shovqin immuniteti.

DICning asosiy xatosi xatolarning quyidagi tarkibiy qismlaridan iborat:

diskretlik =;

darajalarning diskretligini amalga oshirish =;

sezgirlik chegarasi =;

Komponentlar va qurilmaning nomukammalligidan kelib chiqadi, ya'ni ular instrumental xatoni anglatadi; komponent - uslubiy xatoga. Xatolik, kvantlash darajalarining qabul qilingan va haqiqiy qiymatlari o'rtasidagi nomuvofiqlikdan kelib chiqadi, chunki o'lchangan qiymat darajalarning haqiqiy qiymatlariga mos ravishda kvantlanadi va hisoblash qabul qilingan qiymatlarga muvofiq amalga oshiriladi. Xato sezgirlik chegarasi (javob chegarasi) mavjudligidan kelib chiqadi.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR:

Arutyunov V.O. Elektr o'lchash asboblari va o'lchovlari. - M.: Energoatomizdat., 1958.

Atamyan E.G. Elektr miqdorini o'lchash asboblari va usullari: Talabalar uchun o'quv qo'llanma. universitetlar. - M.: Oliy. Shk., 1989.
Veksler NS, Teplinskiy AN. AC manbai. - VA., Energoatomizdat., 1987.

M.P.Parpiyev. Elektroradioo‘lchashlar. O‘quv qo‘llanma. – T.:

«Aloqchi», 2012.
V.I. Nefedov. Telekommunikatsiya tizimlarida metrologiya va elektro-

radioo‘lchashlar. – M., 2005.

X. Nigmatov. Radioelektronika asoslari. – T., 1994.