Anatomiya 2014. indd
Download 4.54 Mb. Pdf ko'rish
|
True
- Bu sahifa navigatsiya:
- Qonning shaklli elementlari.
|
Qon plazmasi. Organizmda hayot рН 7,0 dan 7,8 gacha
bo‘lgan sharoitda bo‘ladi. Qon plazmasi murakkab aralashma bo‘lib kuchsiz ishqoriy reaksiyaga (рН 7,36) ega. Plazmaning asosiy tarkibiy qismi suv (90–92 %), oqsil (7–8 %), glukoza (0,1 %) va tuzlar (0,9 %)dan iborat. Plazma oqsillari globulinlar (alfa, beta va gamma), albumin- lar va (lipoproteinlarga) bo‘linadi. Oqsillar tarkibida albuminlar 4,5 %, glo bulinlar 2–3,5 % va fibrinogen 0,2–0,4 % bo‘ladi. Oq- sillar qon da ma’lum ahamiyatga ega: 1) fibrinogen qonni ivish ja- rayonida qatna shadi; 2) gamma-globulin immunitetni ta’minlov- chi antite lani saq laydi; 3) qon oqsillari qon tomirlarda qon bo- simini saqlab turishda ahamiyatga ega bo‘lgan qonning yopish- qoqligini oshiradi; 4) katta molekulyar og‘irlikka ega oqsillar ka- pillyarlar devoridan o‘tmay, qon tomirlar tizimida ma’lum miq- dorda suyuqlikni ushlab turadi va suv ni qon va to‘qima suyuqligi o‘tasida tarqalishida qatnashadi. 5) oqsillar bufer bo‘lib qon reak- siyasini doimiyligini ushlab turishda ish tirok etadi. Glukoza organizm hujayralari uchun asosiy energiya manbayi bo‘lib, qonda uning miqdori 4,44–6,66 mmol/l (80–120 mg %). Agar uning miqdori 2,22 mmol/l gacha kamaysa, miya hujayra- larining qo‘zg‘aluvchanligi oshadi va odamda titroq paydo bo‘la- di. Glukozaning miqdori kamayishda davom etsa, odam komaga tu shadi. Plazmaning mineral tarkibiga NaCI, CaCI 2 , KCI, NaHCO 3 NaH 2 PO 4 va boshqa tuzlar kiradi. Na + , Ca ++ va K + miqdori- ni nisbati va plazma ion tarkibini doimiyligini nisbati, organizm hayotida muhim ahamiyat ga ega. Endokrin tizimi kasalliklarida bu doimiylikning buzilishi hayot uchun xavflidir. Qonning shaklli elementlari. Qonning shaklli elementlari eri- trositlar, leykositlar va trombositlardan iborat. Eritrositlar ikki tomoni botiq disk shaklida. Ularning yadro- si bo‘lmay, diametri 7–8 mm, qalinligi 1–2 mkm. Erkaklarda eritrositlar 1 mkl qonda 5 000 000, ayollarda esa 1 mkl qonda – 4 500 000. Eritrositlarning asosiy vazifasi kislorod va karbonat an- gidridni tashish. Qizil ilikda har sekunda 10 mln eritrositlar ho- sil bo‘ladi. Ular 120 kun yashab jigar va taloq da parchalanadi. 340 Ba’zi bir kasalliklar oqibatida hosil bo‘lgan anemiyada qondagi eritrositlar miqdorini kamayishi gemoglabin miqdorini pasayishi- ga olib keladi. Ammo bunda har bir eritrositdagi gemoglabin miq- dori o‘zgarmaydi. Download 4.54 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|