"Анатомия ва гистология" кафедраси остеология, синдесмология ва миология фанидан маъруза матнлари


Download 0.72 Mb.
bet72/73
Sana09.04.2023
Hajmi0.72 Mb.
#1346416
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   73
Bog'liq
ADav

Буйин фасциялари.
Буйин сохасида мускуллар ва бошка аъзолар куп булгани туфайли, буйин фасцияларини турли омиллар турлича баён этадилар. Биз В.Н. Шевченко снифини келтириш билан кифояланамиз.

  1. Fascia colli syperficialis-юпка тери остида жойлашган парда булиб, буйин сохасидан бевосита юзга ва курак сохасига давом этади. Гавданинг бошка еридаги тери ости фасцияларидан буйин тери ости фасцияси шуниси билан фарк килади. Бу фасция икки вараги орасида (m. platysma) жойлашган.

  2. Lamina superficialis fascia colli propria-буйин хусусий фасциясининг юза вараги. Юкорида пастки жагга ва сургичсимон усикка, пастда (manubrium sterni) ва умров суяги орасида тортилган парда булиб, буйиннинг ураб туради. Бу фасция орка томондан буйин умурткаларининг киррали усиклари устидан бойлама ва (linea nuchae superior)га тортилган булиб, олд томондан буйиннинг ок чизигини хосил булишида иштирок этади.

Буйиннинг иккинчи буйин умурткаларининг кундаланг усиклари устидан утар экан. Бу усикларга бирикади, натижада кундаланг усик сохасидан франтал текисликда ётган буйиннинг олд томони билан орка томонини ажратиб турувчи фасциал девор хосил булади. Бу тусик буйиннинг олд томонидаги йирингли ялигланиш жараёнларини орка томонга ва орка томондаги шу каби жараёнларни олд томонга таркалиб кетишдан саклайди.
Буйиннинг иккинчи фасцияси уз йулида трапециясимон ва туш-умров-сургичсимон мускулларга якинлашар экан, икки варак хосил килиб, мазкур мускулларни орка ва олд томонидан айланиб утиб, уларга фасциял кин хосил килади в ахар икки вараги яна битта умумий варакка айланиб кетади.

  1. Буйиннинг учинчи фасцияси ёки буйин хусусий фасциясининг чукур вараги (lamina profunda fascia colli propria) асосан тил ости суяги билан туш ва умров сургичсимон мускулнинг остидан утади. Буйиннинг учинчи фасцияси тил ости суягида жойлашган мускуллар учун фасция кинлари хосил килади. Натижада фасция буйин мускуллари билан зич кушилувчи тукима-мускул пластинкаси (ananeurosis omoclavicularis)ни хосил килади. Юкорида буйиннинг иккинчи фасцияси туш суяги даста кисмининг ташки четига бирикиши айтилган эди. Буйиннинг учинчи фасцияси эса ана шу (meanubrum sterni) нинг ички четига орасида фасциял ёрик, бушлик хосил булади. бу бушлик туш суягининг дастасидан юкорирокда булиб, (spartium inter aponeuraticum suprastecnale) дейилади. Бу ерда юза веналари жойлашган, шу туфайли бу соханинг жарохатланиши хайт учун хавфлидир.

  2. Буйиннинг туртинчи фасцияси ёки буйин ички фасцияси (fascia endocerviolis) буйинда жойлашган халкум, хикилдок, калконсимон без. Кекирдак, кизилунгачи каби аъзоларни ва кон томирларни ураб ётади. буйиннинг ички фасциясининг икки вараги-париетал ва ивсцерал вараги булиб, париетал вараги. Буйинда жойлашган (юкорида номлари келтирилган) аъзоларни устини ураб турса, иккинчи висцерал вараги шу аъзоларга фасциал кинлар хосил килади. Натижада хар бир аъзо сохасида (ташки ва ички вараклар орасида) фасциал бушликлар хосил килади, жумладан, трахеа олдида хосил булган шундай бушлик (spatium pretrachealis) деб аталади. Бу бушлик трахеа билан кукрак кафасига кадар давом этади. Буйиннинг туртинчи фасцияси кукрак кафасигача давом этади ва кукс оралигининг олдинги ярмида жойлашган аъзоларни урайди.

  3. Буйиннинг энг чукур фасцияси(fascia prevertеbralis) умуртка погонаси олдида ётади. бу фасция юкоридан халкумнинг орка томонида энса суягининг асосидан бошланиб, пастга тушиб (fascia endo thoracia) га кушилиб кетади. Буйиннинг чукур фасцияси ён томондан буйин умурткаларининг кундаланг усикларига ва шу сохада жойлашган нарвонсимон мускулнинг олд ва орка томонларидан утиб, уларга кин хосил килади.

Парин анатомик номенклатураси хамма буйин фасцияларини умумий килиб, fascia cervicalis номи билан аталган булиб, улар уз навбатида учта пластинкага булинади.
1. Юза пластинка (lamina superficiolis)-буйиннинг биринчи фасцяиси (f. coli superficialis) га (В.Н.Шевкученко буйича) тугри келади.


  1. Download 0.72 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   73




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling