"Анатомия ва гистология" кафедраси спланхнология, респиратория ва арогениталия


Меъда ости безининг инкретор кисми


Download 0.5 Mb.
bet33/44
Sana09.04.2023
Hajmi0.5 Mb.
#1343537
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   44
Bog'liq
Ан.маъ.2 кит

Меъда ости безининг инкретор кисми.
Меъда ости бези - pancreas овкат хазм килишда мухим ахамиятга эга булган меъда ости ширасини - pancreaticus оркали ун икки бармок ичакка куйилади. Меъда ости безининг инкретор кисми pars endocrina pancreatis туда-туда булиб жойлашган эпителий хужайрларидан иборат, меъда ости бези оролчалари insula pancreaticae (Лангерганс оролчалари) деб секрет кисмидан бириктирувчи тукима пардаси оркали ажралиб туради. лангерганс оролчалари меъда ости безининг барча кисмларида, айникса. Дум кисмида купрок учрайди. Оролчалар катталиги 0,1-0,3 мм га тенг. Меъда ости бези оролчаларида АБ хужайралари тафовут килинади. Агар А хужайралари 15-20% ни ташкил килса, Б хужайралар 70% ни ташкил килади.
Меъда ости безининг эндокрин кисмида ишланадиган гармон (инсулин) ана шу Б хужайраларда ишланади ва бевосита конга утиб, организмда канд модда алмашинувида катнашади.
Морфологик текиширишлар безларнинг шунингдек, ички секреция безларининг кон томир турига айникса бой эканлигини курсатади. меъда ости безининг Лангерганс оролчалари атрофида ва ичакда кон томирлар куп булади.
Жинсий безларнинг эндокрин кисми.
Жинсий безлар - эркакларда мояклар (testis), аёлларда эса тухумдон (ovarium) хисобланади. Улар уз махсули булмиш жинсий хужайраларни тугридан тугри жинсий йулларга ажратади, бу вазифани жинсий безларнинг ташки секрет кисми бажаради. Бундан ташкари, ана шу безлар жинсий гармонларни конга ишлаб чикаради.
Мояк буралма каналчалари ва у ерда жойлашган кон томирлар атрофида моякнинг йирик интерстицал без хужайралари - Лендиг туплами жойлашган. Лендик хужайраларида жинсий гармон тестостерон ишланади.
Тухумдонда эса фолликулин ва прогестерон номли гармонлар ишланди. Тухумдоннинг ички секрет кисми фаолияти гипофиз безида ишланадиган гармонга боглик.
Тухумдонда етилиб чиккан тухум тухумдоннинг ташки кобигини ёриб, корин бушлигига тушар экан, ёрилиб чиккан ери чандик булиб колади, ана шу чандик сарик тана - (сorpus liteumverum) аксинча етилиб чиккан тухум оталанмаса, ёрилиб чиккан тухум оталанса ва хомила пайдо булса, бунга чин сарик тана - (corpus litlumerum) аксинча етилиб чиккан тухум оталанмаса, унинг урнида хосил булган карик тана, яъни сохта сарик танага - (corpus litlum spurium) дейилади. чин сарик тана фаолияти 9 ой, сохта сарик тана фаолияти эса бир ой давом этади, уларнинг вазифалари турлича. Чунончи, сохта сарик танадан чиккан гармонлар янги тухум хужайрасининг етилиши учун шароит тугдирса, чин сарик танадан ишланиб чиккан гармон хосил булган хомиланинг бачадонда урнашиши ва унинг нормал ривожлантиради. Хомиладорлик вактида чин сарик тана кесиб олиб ташланса, хомила такомили тухтайди.

Download 0.5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   44




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling