Andijon 1 Organik kimyo – organik birikmalar kimyosini o`rganuvchi fandir. Molekulasi tarkibida “C”


Download 3.25 Mb.
bet4/4
Sana20.09.2023
Hajmi3.25 Mb.
#1682601
1   2   3   4
Bog'liq
01. Organika kirish 2018

Alkinlar

 


 
Sinf

 
Bog’ orasidagi masofa (nm)

 
Bog’ orasidagi burchak

 
Gibridlanish

1

Alkanlar

0, 154

109, 28

SP3

2

Sikloalkanlar

0, 153

–––

SP3

3

Alkenlar

0, 134

120

SP2

4

Alkinlar

0, 120

180

SP

5

 
Diyenlar

0, 134
(konyugirlangan vakillarida ikki qo’shbog’ orasidagi yakka bog’ masofasi 0, 146 nm, qolgan yakka bog’lar 0, 154 nm)

 
120
 
yoki
 
180

 
SP2
 
yoki
 
SP

6

Arenlar

0, 140

120

SP2

7

 
Spirtlar

C –– C 0,154
C –– O 0,144
O –– H 0,097

109, 28
 
106

 
SP3

1
    • o'rin olish; C6H6 + Cl2 → C6H5Cl + HCl

2
    • birikish; CH2 = CH2 + Cl2 → CH2Cl – CH2Cl

3
    • ajralish: CH3 – CH3 → CH2 = CH2 + H2

Organik birikmalar orasida boradigan reaksiyalar asosan 3 turga bo’linadi:
Bundan tashqari polimerlanish, polikondensatlanish,
qayta gruppalanish kabi reaksiyalar organik birikmalar uchun xos bo'lgan reaksiyalarning alohida turi hisoblanadi.
Reaksiyaga kirishayotgan molekulalardagi kovalent bog'ning uzilish holatiga qarab, barcha organik reaksiyalar
2 xil mexanizmda boradi.
GETEROLITIK
yoki IONLI
GOMOLITIK
yoki RADIKAL
Reaksiya radikallar o`rtasida sodir bo`ladi.
NUKLEOFIL REAKSIYALAR
Nukleofil reagentlar manfiy zaryadlangan ionlardir.
OH-, OR-, R-COO-, Gal-, SR-, CN-
ELEKTROFIL REAKSIYALAR
Elektrofil reagentlar:
H3O+, NO2+, R3C+, R-C+=O, BF3+, AlCl3+
Aromatik birikmalarning nitrolash, galogenlash va sulfolash reaksiyalari elektrofil o'rin olish reaksiyalariga misol bo'la oladi.
To'yinmagan uglevodorodlar (alkenlar) ning galogenlar, galogenid kislotalar, sulfat kislota va hokazolar bilan birikish reaksiyalari esa elektrofil birikish reaksiyalaridir:
E’TIBORINGIZ UCHUN
RAHMAT!
Kimyo fani o’qituvchisi: H. Hoshimov
Download 3.25 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling