Andijon davlat pedagogika instituti Pedagogika fakulteti Pedagogika ta’lim yo’nalishi 1-bosqich 102-guruh talabasi

Andijon davlat pedagogika instituti

Pedagogika fakulteti Pedagogika ta’lim

yo’nalishi 1-bosqich 102-guruh talabasi

Soyibjonova Feruzaning davlat tilida ish

yuritish fanidan “Hujjatning tili va uslubi”

mavzusida tayyorlagan

TAQDIMOTI

HUJJATNING TILI VA USLUBI
REJA:
1.Hujjatning til xususiyatlari.
2.Hujjatlarning uslubiy xususiyatlari.

O’zbek hujjatchiligini shakllantirish va takomillashtirishdagi eng muhim va dolzarb

O’zbek hujjatchiligini shakllantirish va takomillashtirishdagi eng muhim va dolzarb

masalalardan biri hujjatlarning tili va uslubi masalasidir.

Hisob-kitoblarga qaraganda,boshqaruv sohasidagi

Hisob-kitoblarga qaraganda,boshqaruv sohasidagi

xizmatchilar o’z ish vaqtlarining 80 foizgacha

qismini hujjatlashtirish ishiga sarflar ekan.

O’zbek hujjatchiligida jiddiy o’rganilishi,amaliy

va nazariy tadqiq etilishi lozim bo’lgan o’rinlardan

biri ayrim hujjatlarning nomlanishi masalasidir.

Bir necha tur hujjatlar rus tilida qanday nomlansa,

o’zbek tilida hamshundayligicha nomlanib kelingan.

Bunday hol hujjatlarning nomlarida,matnida ham ko’p kuzatilgan.O’zbek tilida uzoq vaqtlar qo’llanishda bo’lgan “spravka”, “raport”, “instruksiya”,”akt”, “xarakteristika” kabi ko’plab hujjat nomlari uchun tegishli o’zbekcha
muqobil so’zlar yo’qmidi? Izlansa,tariximizga murojaat qilinsa topilardi.
“raport” - “bildirish”
“spravka” - “ma’lumotnoma”
“akt” - “dalolatnoma”
“instruksiya” - “yo’riqnoma”

Hujjatlar matni birinchi shaxs yoki uchinchi shaxs tomonidan

Hujjatlar matni birinchi shaxs yoki uchinchi shaxs tomonidan

yoziladi.

Yakka rahbar nomidan yoziladugan farmoyish hujjatlari (buyruq,

farmoyish,ko’rsatma kabilar) birinchi shaxs tilidan bo’ladi.

Shuningdek ayrim shaxs tomonidan yozilgan hujjatlar (ariza,

tushuntirish xati kabi) ham birinchi shaxs ham birlik sonda

yoziladi. Boshqa hujjatlar esa yo birinchi shaxs ko’plik sonda

yoki uchinchi shaxs birlik sonda tuziladi.

“…ga ruxsat berishingizni so’raymiz”;

“…ga ruxsat berishingizni so’raymiz”;

“…deb hisoblaymiz”;

“ma’muriyat talab qiladi”

“boshqarma so’raydi” kabi

Hujjatshunoslikda hujjatlar bir necha jihatlarga ko’ra tasnif qilinadi.
Tasniflashda,mutlaqo bir xil guruhlashtirish mav jud bo’lmasa-da ,
har qalay,ularni bir qadar yagonalashgan holda guruhlashtirish mumkin.
HUJJATLAR MAZMUNIGA KO’RA IKKI TURLI BO’LADI:
1) SODA HUJJATLAR MUAYYAN BIR MASALANI O’Z ICHIGA OLADI;
2) MURAKKAB HUJJATLAR IKKI YOKI UNDAN ORTIQ MASALANI O’Z
ICHIGA OLADI

Mazmun bayonining shakli jihatidan xususiy,

Mazmun bayonining shakli jihatidan xususiy,

namunaviy va qolipli (yoki trafaretli)

hujjatlar farqlanadi.

Matnning o’ziga xosligi,betakrorligi,hamisha

ham bir andozada bo’lmasligi xususiy hujjatlarning

asosiy belgilaridir.

E’tiboringiz

E’tiboringiz

uchun

RAHMAT