Andijon davlat tibbiyot instituti farmatsevtik fanlar kafedrasi

Kompleks birikmalar hosil qilib eriydigan moddalardan eritmalar tayyorlash
Suvda yomon eriydigan yod (1:5000), simob diyodid (HgI2) (1:25000) kabi moddalar kaliy yoki natriy yodidlar bilan suvda yaxshi eriydigan kompleks birikmalar hosil qilishi mumkin. Misol uchun Lyugol eritmasini olish mumkin. Uning 5% (ichish uchun) va 1% li (sirtga qo‘llash uchun) eritmalari bor.
Oling: Lyugol eritmasidan 50 ml B.B. tomo-ni artish uchun.
Tarkibi: Yod 1,0
Kaliy yodid 2,0
Tozalangan suv l00 mlgacha
Pasporti: Kaliy yoddan 2,0
Yoddan 1,0
Tozalangan suvdan 100 ml gacha
Umumiy xajm 100 ml
Texnologiyasi: 2,0g kaliy yodid 1,5-2,0 ml tozalangan suvda eritiladi. Hosil bo‘lgan to‘yingan eritmada pergament qoq‘ozda o‘lchab olingan 1,0 yod kristallari eritiladi. Yod to‘liq erigandan . so‘ng tozalangan suv -uyib xajmi 100 ml ga etkaziladi. Eritma paxta tamponi yoki shisha filtr or-ali suziladi va qo‘nq‘ir shisha idishlarda, tegishli yorliq yopishtirilib beriladi. Lyugol eritmasi ichish uchun berilsa, tomchilab sutga qo‘shib ichiladi.
Yordamchi moddalar ishtirokida yaxshi eriydigan tuz xosil qilib, eritmalar tayyorlash
“Baliq skleti”
Osorsol suvda juda yomon eriydi, lekin natriy gidrokarbonat eritmasida oson erib ketadi.
Odatda l,0g osorsolga 0,61g natriy gidrokarbonat qo‘shib eritiladi.
Oling: Osorsol eritmasidan 3% - 100 ml Natriy gidrokarbonatdan 2,0
А. В. B. Sirtga.
Pasporti: Natriy gidrokarbonatdan l,83g Osorsoldan 3,0
Tozalangan suvdan 100 ml
Umumiy xajm 100 ml
Texnologiyasi: 1,83g natriy gidrokarbonat tuzi suvda eritilib, hosil bo‘lgan eritmada 3,0 osorsol karbonat angidrid gazi to‘liq chiqib ketguncha aralashtirilib, eritiladi va shisha idishga suzib solinadi. Zaharli moddalar kabi yorliqlanadi.
Talabalarini o’zlashtirishini tekshirish:
Test nazorat savollari
Mavzu: Suyuq dori turlari ta‘rifi, tasnifi. Eritmalarni o‘ziga xos tayyorlanishi.

1. 
   Furatsillin eritmasi (1:5000) qanday tayyorlanadi?
   

-Issiq suvda eritilib so‘ng qizdiriladi
-Qaynatish bilan
-Qizdirish bilan
-Aralashtirish bilan

2. 
   1% li yuqori konsentratsiyada KMpO₄ eritmasi qanday tayyorlanadi?
   

-Yangi haydalgan suvda
-Sovuq suvda
-Maydalash bilan
-qizdirish bilan

3. 
   Furatsillin eritmasi (1:5000) qanday tayyorlanadi?
   

-Issik suvda eritilib sung kizdiriladi
-Kaynatish bilan
-Kizdirish bilan
-Aralashtirish bilan

4. 
   1% li yuqori konsentratsiyada KMnO₄ eritmasi qanday tayyorlanadi?
   

-Yangi haydalgan suvda
-Sovuq suvda
-Maydalash bilan
-qizdirish bilan

5. 
   Quyidagi dori moddalarni qaysi biri yuqori gigroskopik xususiyatga ega? -kalsiy xlorid
   

-magniy oksidi

• 
  kaliy permanganat
  
• 
  teofillin
  

6. Og’irlik hajm konsentratsiyasi –bu modda og’irligini qaysi o’lchov birligida beriladi. - Eritmaning umumiy hajmini ml da
- Eritmaning umumiy og’irligi da
-Tozalangan suvni umummiy hajmida
-chin eritmada
7. Oddiy eritmalarni tayyorlashda umumiy hajmi hisobga olinmaydi, agar eritma konsentratsiyasi. - 3 %

4. 
   %
   
5. 
   %
   

-S max
8. Murakkab eritmalarni tayyorlashda umumiy hajmi dori moddasining konsentratsiyasiga qaysi holatlarga bog’liq.
- 3% dan ko’p
-1%
-2%
-3% dan kam

9. 
   Agar retseptda erituvchi ko’rsatilmasa, qaysi erituvchi olinadi. - Tozalangan suv -90% li spirt
   

-O’simlik moyi -Glitserin

9. 
   Qaysi suyuqliklar og’irlik bo’yicha dozalanadi.
   

-Glitserin, ixtiol
-Kungaboqar moyi, qand qiyomi, efir
-Tozalangan suv, nastoyka, glitserin
-Glitserin, qand suyuqligi, Burov suyuqligi