Andijon davlat universiteti ijtimoiy-iqtisodiyot fakul’teti

Mavzu:Teri sathi sezgilarining mutlaq chegarasi
Tadqiqotning maqsadi: esteziometr (teri sezgirligini o’lchaydigan asbob yordamida teri sezgisining mutlaq chegarasini anirlash.
Tadqiqot uchun zarur asbob va jihozlar: esteziometr. Bu asbob tashri ko’rinish jihatidan shtangencir-kulь (biror detalning ralinligi, yo’gonligi yoki ichki diametrini o’lchaydigan asbob) ni eslatadi.
Esteziometr — millimetrlarga ajratib chiqilgan metall sterjen (tayorcha); sterjenning nol bo’lmasi tomoniga o’rnatilgan qo’zgalmas oyorcha: millimetr butun qismi bo’ylab har ikkala tomonga surish mumkin bo’lgan — harakatlanuvchi oyorchalardan tuzilgan asbobdir. Tadqiqot jarayonida esteziometrning ro’zgaluvchi oyorchasini surish orqali ikkala oyorcha oraligidan zarur bo’lgan kenglikni tanlash mumkin.
Tadqiqotning borishi: tadqiqot ikki seriyada o’tkaziladi. Birinchi seriya. Tajriba jarayonida tekshiriluvchining ko’zlari yumur yoki boglab ro’yilgan bo’lishi kerak. Shuningdek, barmoqlarining terisi taranglashmagan holatda bo’lishi uchun uning qo’li tirsagiga tayanib turishi kerak. Tekshiruvchi esteziometr oyorlari oraligini muayyan darajada ochgani holda uni tekshiriluvchi panjalarining sirtiga engil tekkizib: «Nechta narsaning tegayotganini sezayapsiz?»,— deb so’rab boradi. «Ikkita narsaning tegayotganini sezayapman»,— degan javobni bergunga radar esteziometr oyorchalari oraligini kam-kamdan risrartirib boradi.
Tajribaning ikkinchi seriyasida aksincha: asbob oyorchalarining oraligini muayyan kenglikda (masalan 40 mm) ochilgani holda tekshiriluvchining qo’l panjalari ortiga tekkizib, birinchi seriya tekshirishida berilgan savolni takrorlaydi va nihoyat, tekshiriluvchining: «Bitta narsa tegayotganini sezayapman»,— degan javobiga radar oyorchalar oraligini kam-kamdan risrartirib boradi.
Tadqiqot natijalarini tahlil qilish: tajribalar haqidagi raqamli ma`lumotlar jadvalda qayd etiladi.
Teri sathidagi sezgirlik chegarasining katta-kichiklik o’lchamini quyidagicha formula orqali anirlash mumkin:
Tajribalar so’nggida barcha tekshiriluvchilardan olingan juz`iy natijalar jamlanib, chiqqan natijani barcha tekshiriluvchilar soniga bo’lish yo’li bilan sezgining mutlaq chegarasining o’rtacha arifmetik qiymati keltirib chiqariladi. Juz`iy natijalarni esa gruppa bo’yicha chiqarilgan o’rtacha riymat bilan tarroslab ko’qiladi. Agar ularda farq bo’lmasa, u holda jadvaldagi «Izoh» joyi bo’sh qoldiqiladi. Agar o’rtacha kiymatdan farqlansa, u holda bunday farqlanishning sabablarini risra rilib jadvalning «izoh» bo’lmasiga qayd etib ro’yiladi. Sezgirlik susayishining sabablaridan biri charchash, ya`ni shahsning umumiy holati, shuningdek, ayrim organlarning holati bilan boglir bo’ladi.
Studentlar juz`iy natija bilan o’rtacha riymatni solishtirib ko’rish orqali mustaril hulosa chiqaradilar.