Андижон давлат университети ҳузуридаги илмий даражалар берувчи dsc

Тадқиқотнинг вазифалари: 
Эфталийлар ва Турк хоқонлиги даврида Фарғона водийсидаги сиёсий 
вазият ва маъмурий-ҳудудий ҳолатни ёритиш; 
Фарғонанинг Араб халифалиги ҳукмронлиги давридаги сиёсий тарихини 
тадқиқ этиш; 
Фарғона водийсининг Сомонийлар давлати таркибидаги геосиёсий 
ўрнини очиб бериш; 
Фарғонадаги сиёсий воқеалар билан боғлиқ ҳолда Сомонийлар 
давлатида марказий ҳокимиятнинг заифлашуви ҳамда инқирозини кузатиш 
ва бу ҳол охир-оқибат унинг заволига олиб келганлигини очиб бериш; 

---

7 
V–X 
асрларда 
Фарғона 
водийси 
ижтимоий-иқтисодий 
ривожланишининг умумий тенденцияларини кузатиш; 
тадқиқ этилаётган даврда Фарғонанинг маданий ҳаётини тавсифлаш; 
V–X асрларда Фарғона водийсида кечган сиёсий, ижтимоий-иқтисодий, 
маданий жараёнларни тадқиқ этиш давомида қўлга киритилган натижалардан 
келиб чиқиб, таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқиш. 
Тадқиқотнинг объекти сифатида V–X асрларда Фарғона водийсида 
кечган сиёсий, ижтимоий-иқтисодий ва маданий ҳаёт белгиланди. 
Тадқиқотнинг предметини V–X асрларда Фарғонада юз берган сиёсий 
воқеалар, ижтимоий-иқтисодий, маданий жараёнлар ҳамда уларга таъсир 
этган асосий омиллар ташкил этади. 
Тадқиқотнинг 
усуллари. 
Тадқиқот 
жараёнида 
объективлик, 
тарихийлик, изчиллик тамойиллари, қиёсий таҳлил, тизимлаштириш, 
муаммовий-хронологик усуллардан фойдаланилди. 
Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
Фарғонанинг V аср иккинчи ярмида эфталийлар томонидан эгалланлиги 
“Вэйшу”, “Бэйши”, “Шин Тангшу” каби илк ўрта асрлар хитой ёзма 
манбаларидаги маълумотлар асосида аниқланган; 
«Фарғона Хуросон ноиби Қутайба ибн Муслим томонидан 715 йилда 
тўла забт этилган», деган нуқтаи назар нотўғри эканлиги ал-Йа’қубийнинг 
“Та’рих”, Табарийнинг “Тарихи ар-русул ва-л-мулук”, Балазурийнинг 
“Футуҳ ал-булдон”, Ибн А‘сам ал-Куфийнинг “Китоб ал-футуҳ”, Ибн ал-
Асир қаламига мансуб “Ал-комил фи-т-та’рих”, Хуэйчаонинг “Вангъу 
тянчжу-гуо чжуан” ҳамда Сима Гуан томонидан битилган “Зизҳи тонгжиан” 
сингари манбаларда келтирилган маълумотлар асосида исботланиб, водий 
ҳудуди халифа Маҳдий даврида 776 йилда тўла эгалланганлиги далилланган; 
Фарғона водийси тарихига оид фанда мавжуд бўлган Фарғона подшоси 
Алутарнинг бошқаруви 700 йилдан эмас, балки 715 йилдан бошланганлиги, 
шунингдек манбаларда тилга олинган Жиланч номли тарихий шахс Фарғона 
ҳукмдори эмас, балки Иштихон ҳокими Корзанчнинг жияни бўлганлиги каби 
баҳсли фикр ва мулоҳазаларга аниқлик киритилган; 
Фарғонанинг шимолий қисми турклар ихтиёрига, жанубий қисми 
араблар назоратига ўтганлиги 717 йилда содир бўлган Оқсув (Аксу) жанги 
натижаси эканлиги исботланган; 
VIII асрда Фарғона мулкини бошқарган, бироқ шахсияти ҳозиргача 
номаълум бўлган Бошак ҳамда Фрйон ибн Афрокфарн исмли ҳукмдорлар 
аниқланиб, уларнинг Араб халифалиги давридаги сиёсий фаолияти араб ва 
форс-тожик тилларидаги тарихий манбалар асосида очиб берилган.