Андижон қишлоқ хўжалик институти Қишлоқ иқтисодиёти ва бошқарув кафедраси

ЧЯМ = МПМҚ + ТВЎҚ + ОБҚ +БМҚ

Пулда ифодаланган қишлоқ хўжалиги ялпи маҳсулоти тармоқда барча яратилган моддий бойликларга умумлашган тавсиф беради. У қишлоқ хўжалигининг жами ижтимоий маҳсулотдаги салмоғини, қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқариши тармоқ структурасининг даражаси ва динамикасини, алоҳида категориядаги корхоналарнинг маҳсулот ишлаб чиқаришдаги ролини, ишлаб чиқариш иқтисодий самарадорлик кўрсаткичларини ҳисоблаш учун зарур, умум иқтисодий кўрсаткич сифатида ҳаракат қилади .

• Ялпи маҳсулот қиймати
• (ЯМ)

• Ишлаб чиқариш жараёнида фой даланилган иш лаб чиқариш воситаларининг қиймати (С)

• Иш хақи
• (V)

• Қўшимча маҳсулот қиймати
• (m)

• =

• +

• +

• Ялпи маҳсулотнинг қиймат холидаги йиғиндиси маълум корхона ёки тармоқ мисолида аниқланганда уларнинг бир йиллик фаолиятини ифодаловчи умумий кўрсаткич хисобланиб, у алоҳида маҳсулот турлари, тармоқлар ва хўжалик бўйича аниқланиши мумкин.

• Корхонанинг ялпи даромади
• (V+m)

• Ялпи маҳсулот қиймати
• (ЯМ)

• Ишлаб чиқариш жараёнида фойда ланилган ишлаб чиқариш восита ларининг қиймати (С)

• =

• -

• Ялпи маҳсулотни хисобга
• олиш усуллари

• Сотилган маҳсулотлар
• сотиш баҳоларида

• Хўжалик ички эҳтиёжлари учун берилган маҳсулотлар
• таннарх бўйича

• Бозор иқтисодиёти шароитида ички эҳтиёжлар учун берилган маҳсулотлар қийматини таннарх асосида белгиланиши ишлаб чиқарувчилар моддий манфаатдорлигини таъминлай олмайди. Шунинг учун мазкур маҳсулотларга ўртача сотиш баҳолари асосида баҳо белгилаш мақсадга муофиқдир.
• Қишлоқ хўжалигидаги тайёр маҳсулотлар ички ва ташқи бозор талабини эътиборга олган холда сотилади. Маҳсулотларнинг сотилган миқдори