Andijon mashinasozlik instituti “Intellektual Boshqaruv va Kompyuter Tizimlari” fakulteti

3-rasm
3. Tarmoq arxitekturalari.
Tarmoq arxitekturalari bir nechta tarmoq parametrlarini aniqlaydi Mahalliy tarmoq qurilmasini tushunish uchun siz kichik tasavvurga ega bo'lishingiz kerak: 1) ma'lumotlar uzatish tezligi. Odatda Bitsda o'lchanadigan qancha ma'lumotni ma'lum vaqt davomida tarmoq orqali uzatilishi mumkinligini aniqlaydi. 2) tarmoq ramkalari formati. Tarmoq orqali uzatiladigan ma'lumotlar "ramkalar" deb ataladigan shaklda mavjud - ma'lumotlar to'plamlari. Turli xil tarmoq texnologiyalarida tarmoq ramkalari uzatilgan axborot paketlarining turli xil formatlariga ega3) signalni kodlash turi. Elektr impuls yordamida qanday qilib tarmoqda kodlanganligini aniqlaydi. 4) uzatish vositasi. Ushbu material (odatda sim), ular orqali amalga oshiriladigan - bu bizning kuzatuvchilarimiz ekranlarida aks ettiriladi. 5) tarmoq topologiyasi. Bu tarmoqli tarmoq diagrammasi, bu kabel va "tebranadigan" - bu kabellar chizilgan kompyuterlar mavjud. Tarmoq sxemalarining uchta asosiy turi keng tarqalgan: ring, shinalar va yulduz. 6) ma'lumotlar uzatish usuli uchun kirish usuli. Uchtetning uchta kirish usullaridan foydalaniladi: deterministik usul, tasodifiy kirish usuli va ustuvor uzatish. Maxsus algoritm yordamida uzatuvchi vositani ishlatish vaqti o'rtadagi barcha kompyuterlar orasida bo'linadi. Tasodifiy tarmoqqa ulanganda kompyuterlar tarmoqqa kirishda raqobatlashing. Ushbu usul bir qator kamchiliklarga ega. Ushbu kamchiliklardan biri tarmoqdagi axborot paketlarining to'qnashuvi tufayli uzatiladigan ma'lumotning bir qismini yo'qotishdir. Ustuvor foydalanish O'rnatilgan ustuvor stantsiyaga eng katta ma'lumotni taqdim etadi.
Tarmoq arxitektura esa yuqorida ta’kidlanganidek, kompyuterlarni bog’lanishi orqali hosil qilingan tarmoqni qanday asosda qurilganini, qanday qurilmalardan foydalanilgani, qaysi protokollar ishlatilgani, tizimda qanday muhitlardan foydalanib ma’lumotlar uzatilishi yoki har bir jarayonni fizik va mantiqiy holatlarni bajarilishini pog’onalarga ajratib bajarilishi tushuniladi.
Har bir tarmoq arxitekturasi belgilangan standartlar asosida yoki xech qanday standartga asoslanmagan holatda ishlab chiqilishi mumkin. Masalan, kompyuter tarmoqlarini OSI etalon modeli asosida qurish bilan global miqyosida ma’lumot almashishni ta’minlash mumkin. Sababi dunyoda ko’plab mamlakatlarning kompyuter tarmoqlari ushbu etalon asosida ishlaydi. Agar OSI modeliga asoslanmagan qandaydir belgilanmagan standartga asosan kompyuter tarmoqlari loyihalansa, o’sha tizim ichidagi qurilmalar o’zaro ma’lumot almasha oladi, OSI asosidagi tarmoq bilan esa ma’lumot almasha olmaydi, sababi uning standarti boshqacha