Andijon mashinasozlik instituti iqtisodiyot nazariya

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YHATI

1. Olimjon Abdullayev, Janoboy Isaqov, Doniyor Abdullayev, Odiljon O’rinboyev. Makro-Mikro Iqtisodiyot asoslari. Toshkent O’zbekiston – 2019

   
   

2. A.E.Ishmuhamedov, Z.A. Djumayev, Q.X.Jumayev. Makroiqtisodiyot. O'zbekiston Yozuvchilar uyushmasi Adabiyot jamg'armasi nashriyoti. Toshkent – 2005

   
   

3. O’zbekiston Respublikasi Oliy va O’rta maxsus ta’lim vazirligi. TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI. “Biznes va tadbirkorlik kafedrasi”. MAKROIQTISODIYOT. G.X. Nazarova. TOSHKENT – 2017.

   
   

4. MAXMUDOV N.M., HAKIMOV H.A. Makroiqtisodiy Tahlil. TOSHKENT– 2019.

   
   

5. X.S.Xadjaev, I.A.Bakiyeva, Sh.Sh. Fayziev. Makroiqtisodiyot (O’quv qo’llanma) - T.: TMI, 2014, 268 bet.

   
   

II. Internet materiallari
1. http://www.press-service.uz/uz/news/archive/
2. http://mfa.uz/uzb/hujjatlar/vaz mahk/
3. http://www.stat.uz
4. http://www.lex.uz
5. http://www.uza.uz
6. http://finless.ru
7. http://www.mof.go.jp
8. http://www.arxiv.uz

Kirish
Iste'mol va iqtisod - bu har qanday mamlakat iqtisodiyotiga sezilarli ta'sir ko'rsatadigan iqtisodiyotdagi ikkita asosiy tushunchadir. Iste'mol deganda jismoniy shaxslar yoki uy xo'jaliklarining o'z ehtiyojlari va ehtiyojlarini qondirish uchun tovarlar va xizmatlardan foydalanish tushuniladi. Boshqa tomondan, iqtisod qilish istak va ehtiyojlarni maksimal darajada qondirish uchun tanqis resurslardan foydalanish bo'yicha tanlov qilish jarayonini anglatadi.

O‘zbekiston 36 milliondan ortiq aholiga ega Markaziy Osiyo davlatidir. Mamlakat iqtisodiyoti xilma-xil boʻlib, qishloq xoʻjaligi, sanoat va xizmat koʻrsatish sohalari asosiy tarmoqlar hisoblanadi. O‘zbekiston tabiiy resurslarga, jumladan, tabiiy gaz, neft, oltin, uranga boy bo‘lib, bu yillar davomida uning iqtisodiy o‘sishiga xizmat qilmoqda.
Ushbu kurs ishining maqsadi O'zbekistonda iste'mol va iqtisodni tahlil qilishdir. Tahlil iste'molning turli jihatlariga, jumladan, iste'mol naqshlari, tendentsiyalari va determinantlariga qaratiladi. Shuningdek, tahlil O‘zbekistonda iqtisodga ta’sir etuvchi omillar, jumladan, davlat siyosati, bozor munosabatlari va madaniy amaliyotlarning rolini o‘rganadi.
O'zbekistonda iste'mol
O‘zbekistonda aholi sonining o‘sishi, urbanizatsiya va daromadlarning o‘sishi kabi omillar ta’sirida iste’mol yillar davomida barqaror o‘sib bormoqda. Jahon banki maʼlumotlariga koʻra, Oʻzbekistonda uy xoʻjaliklarining yakuniy isteʼmol xarajatlari 2010-yildagi 25,8 milliard dollardan 2019-yilda 68,9 milliard dollargacha oshgan, bu oʻrtacha yillik oʻsish surʼati 10,4 foizni tashkil etadi.
O'zbekistondagi iste'mol shakllari va tendentsiyalariga turli omillar, jumladan, daromad darajasi, madaniy amaliyotlar va demografik xususiyatlar ta'sir ko'rsatadi. Jumladan, oziq-ovqat va alkogolsiz ichimliklar isteʼmoli Oʻzbekistonda uy xoʻjaliklari xarajatlarining eng katta moddasi boʻlib, 2019-yilda uy xoʻjaliklari umumiy xarajatlarining 37,8 foizini tashkil etadi. Boshqa muhim xarajatlarga uy-joy, transport, kiyim-kechak va poyabzal kiradi.
O'zbekistonda iste'molni belgilovchi omillarga daromad darajasi, ta'lim va madaniy amaliyot kiradi. Yuqori daromad darajasi iste'molning yuqori darajasi bilan bog'liq, chunki uy xo'jaliklari tovarlar va xizmatlarga sarflash uchun ko'proq resurslarga ega. Ta'lim, shuningdek, iste'molning muhim belgilovchi omili hisoblanadi, chunki u turli xil tovarlar va xizmatlarga nisbatan xabardorlik va imtiyozlar darajasiga ta'sir qiladi. Mehmondo'stlik va sovg'a qilishning ahamiyati kabi madaniy amaliyotlar ham O'zbekistondagi iste'mol odatlariga ta'sir qiladi.
O'zbekistonda iqtisod qilish
Mamlakatning resurslari cheklanganligi va ularni samarali taqsimlash zaruriyatini hisobga olgan holda O‘zbekistonda iqtisod qilish muhim tushunchadir. Hukumat iqtisodni rivojlantirish uchun turli siyosatlarni amalga oshirdi, jumladan, narxlarni nazorat qilish, subsidiyalar va import cheklovlari. O‘zbekistonda resurslarning taqsimlanishini belgilashda bozor munosabatlari ham muhim rol o‘ynaydi, iqtisodiy faoliyatning salmoqli ulushi xususiy sektorga to‘g‘ri keladi.
O'zbekistonda iqtisodga ta'sir etuvchi omillarga davlat siyosati, bozor munosabatlari va madaniy amaliyotlar kiradi. Hukumat siyosati, masalan, subsidiyalar va narxlarni nazorat qilish bozor signallarini buzishi va resurslarni taqsimlashda samarasizlikni keltirib chiqarishi mumkin. Boshqa tomondan, bozor kuchlari raqobat va innovatsiyalarni rag'batlantirish orqali iqtisodni rivojlantirishi mumkin. O'zbekistonda tejamkorlik va o'zini-o'zi ta'minlashning ahamiyati kabi madaniy amaliyotlar ham iqtisodga ta'sir qiladi.