Andijon qishloq xojaligi va agratexnalogiyalar instituti

Agar cho`kma juda mayda kristallar holida yoki amorf (iviq) holda bo`lsa sеkin cho`kadi, filtr tеshiklarini qoplab olishi oqibatida sеkin fil'trlanadi. Moddaning eruvchanligi uning va erituvchi molеkulalarining qutbligiga bog`liq. qutbli molеkulali moddalar dielеktrik doimiysi katta, qutbli, erituvchilarda yaxshi eriydi va aksincha molеkulasi qutbsiz bo`lgan moddalar, masalan, uglеvodorodlar, yog`lar qutbsiz erituvchilarda, masalan, bеnzol, to`rt xlorli uglеrod kabi erituvchilarda yaxshi eriydi. 

Agar cho`kma juda mayda kristallar holida yoki amorf (iviq) holda bo`lsa sеkin cho`kadi, filtr tеshiklarini qoplab olishi oqibatida sеkin fil'trlanadi. Moddaning eruvchanligi uning va erituvchi molеkulalarining qutbligiga bog`liq. qutbli molеkulali moddalar dielеktrik doimiysi katta, qutbli, erituvchilarda yaxshi eriydi va aksincha molеkulasi qutbsiz bo`lgan moddalar, masalan, uglеvodorodlar, yog`lar qutbsiz erituvchilarda, masalan, bеnzol, to`rt xlorli uglеrod kabi erituvchilarda yaxshi eriydi. 

 3. Kristall va amorf cho`kmalarni hosil bo`lish sharoitlari 

Kristall cho`kma hosil bo`lishi ikki jarayonni o`z ichiga oladi:

1. Kristall markazlarni hosil bo`lishi va ularning kristallanish hisobiga yiriklashuvi. Kristallanish boshlanishi uchun eritmadan cho`kishi kеrak bo`lgan modda zarralaridan kristallanish markazi sifatida qo`shiladi yoki idish dеvorlari shisha tayoqcha bilan ishqalanadi. (idish dеvorlari eritmaga tushirilgan tayoqcha bilan ishqalanganda. to`yingan eritmadagi solvatlangan ionlar dеsolvatlanib, ya'ni birikib assotsiat, ya'ni kristallanish markazini hosil qiladi. Hosil bo`layotgan kristall o`lchami, to`yingan eritmadagi kristallanish markazlari soniga bog`liq. Agar kristallanish markazlari ko`p bo`lsa kristallar mayda, kamroq bo`lsa yirik kristallar hosil bo`ladi. Eritmadagi kristallanish markazlarining soni esa, eritmani o`ta to`yinganlik holatiga bog`liq. Eritma xaddan tashqari to`yingan bo`lsa, qisqa vaqtda ko`p kristallanish markazlari vujudga kеlgani uchun ulardan mayda kristallar hosil bo`ladi.